Паста́цыя, паста́ція ’постаць’ (Нас.). Аргатычна-бурсацкае слова, утворанае паводле лацінскага узору, параўн. рус. старуше́нция ’старая жанчына’, палес. драг. страмо́цыя ’сорам’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Пасць ’пашча жывёлы, рот чалавека’ (Нас.), па́сці ’тс’ (Бел. казкі). З прасл. pad‑tь, якое з pasti > па́сці́1 (гл.)

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Патрабі́зна ’неабходнасць’ (Нас.), ст.-бел. потребизна ’патрэба’ (1388 г.) запазычана са ст.-польск. potrzebizna ’тс’. Параўн. таксама ўкр. потребизна ’тс’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Пахажа́лы ’будні (пра адзенне)’, ’паходны (чалавек)’ (Нас.). Да паход, пахаджа́ць < хадзі́ць (гл.). Параўн. серб.-харв. по̏хођани ’перазоў, госці ў маладой’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Морзы ’твар, нос і губы’ (Нас.). Балтызм. Параўн. літ. mùrza ’рот’, ’твар’. Карэннае ‑о‑ пад уплывам семантычна блізкай лексемы морда.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Мы́тніца, мытня ’таможня’ (ТСБМ, Нас., АУ). З польск. mytnica, mytnia ’тс’. Больш падрабязна гл. Германовіч, Лекс. і грам., 3–5.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Мяніць ’мяняць’, мяніцца ’мяняцца’ (Гарэц., Нас.), ст.-рус. мѣнитися ’тс’, мѣнити ’мяняць’ (XV ст.). Да прасл. mėniticmėna. Гл. мена, мяняць.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Мяшэніцца ’мяшацца, збівацца, блытаць’ (Нас.). Рус. смал. мишениться ’падманвацца’, уладз. мишенить ’вяла рабіць што-небудзь’. Утворана ад мешань < мяша́ць (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Наблажы́ць ’нарабіць глупства’ (Нас.). Да блажы́ць, благі́ ’кепскі, дрэнны’, параўн. з супрацьлеглым значэннем укр. наблажи́ти ’прынесці дабро’ (ад бла́го ’дабро’).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Навазёкацца ’наваждацца, набрацца клопату з чым-н.’ (Нас.). Да дазіцца ’важдацца’ з экспрэсіўнай суфіксацыяй, параўн. мазюкаць (ад мизаць) і пад.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)