са́га 1, ‑і, ДМ сазе, ж.
Старажытнае скандынаўскае і ірландскае народнае гераічнае сказанне. // Легенда, паэтычнае сказанне. Дзе вы, паэты Старога і новага свету? Дзе вашы сагі, Што клічуць за волю ў бой? Танк. На гранях сілы і адвагі Тачыла смерць касу не раз. Ёй вуснамі народнай сагі Адходную прапеў наш час. Хадыка.
[Стараж.-ісланд. — saga.]
са́га 2, нескл., н.
Крупы з крухмалу сагавай пальмы, а таксама штучныя крупы з кукурузнага або бульбянога крухмалу.
[Малайск.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
садзьму́ць, ‑дзьму, ‑дзьмеш, ‑дзьме; ‑дзьмём, ‑дзьмяце; зак., каго-што.
Скінуць, знесці з паверхні чаго‑н. струменем, павевам ветру. Дзе-нідзе вецер і зусім садзьмуў з дарогі снег, кары заносіла ўбок, і Ігналь ледзь утрымліваўся на капылах. Лупсякоў. Стаяць на ганку было трудна: вось-вось садзьме вецер у гурбу, якая ўжо асталявалася па той бок ганка, дзе было зацішней. Колас. / у безас. ужыв. Бацьку .. з ложка нібы ветрам садзьмула. Курто.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
се́лішча, ‑а, н.
Разм. Зямельны ўчастак, заняты будынкамі, садамі. Усе былі рады, што вярнуліся на сваё селішча, да пакінутых амаль тры гады таму назад хат. Пестрак. // Месца, дзе раней было якое‑н. пасяленне. А адтуль — каб масквічкі ўжо ўсё ведалі — падалася [цётка Макрына] з імі па шляху, за зялёную пад лубінам гару, паказаць, дзе было дзедава селішча. Ракітны. [Бацька] убачыў на сваім селішчы толькі груды абгарэлага, задымленага камення ды, глеючыя галавешкі. Мележ.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
спадні́зу, прысл.
Знізу, з-пад чаго‑н. Тут Дняпро як загуў, як падняўся да стром.. Сам б’е ў бераг спаднізу, а зверху б’е гром. Лужанін. Помню нясмелую зелень рэдкае травы, першы плач кнігаўкі, узмах спаднізу белага крыла, першую кветку .. на сыпкім пяску ля рэчкі. Адамчык. // Знізу, у ніжняй частцы. Дагледжаны быў і сад — камялькі спаднізу падбелены, голле дзе падпёрта калкамі, а дзе і падвязана за таўсцейшае, больш трывалае. Сачанка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
цялёпкацца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; незак.
Разм.
1. Хадзіць, шлёпаць па вадзе, гразі і пад.; плюхацца. Спачатку Міколка з бацькам з таптухай цялёпкаліся, а потым узяліся рукамі плотак лавіць паміж карчоў. Лынькоў.
2. Тое, што і целяпацца. На абцасе аднаго з іх [ботаў] цялёпкалася дрэнна прыбітая паўсцёртая падкоўка. Капусцін.
3. Плюхацца, боўтацца ў вадзе. Мінаю .. хаткі Шушанскага, спакойную Шуш, дзе весела цялёпкаюцца дзеці, .. і трапляю на востраў, дзе любіў адпачываць Ленін. Сіпакоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
я́гаднік, ‑а і ‑у, м.
1. ‑у. Месца, дзе растуць ягады, разводзяцца ягадныя расліны. Абапал пацягнуліся сады, агароды, ягаднікі. Мележ.
2. ‑у, зб. Ягадныя кусты, ягадныя расліны. На ягадніку, які густа накрываў тут зямлю, дзе-нідзе чырванелі брусніцы. Сіняўскі. Падымаецца пад нагамі прытаптаны ягаднік. Пташнікаў.
3. ‑а. Разм. Той, хто збірае або любіць збіраць ягады. Цэлымі днямі ўлетку або пад восень у пералеску чуліся галасы ягаднікаў і грыбнікоў. Лупсякоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
somewhere
[ˈsʌmhwer]
adv.
1) не́дзе, дзе-не́будзь, дзе́сьці
somewhere in the neighborhood — не́дзе ў сусе́дзтве
somewhere else — не́дзе ў і́ншым ме́сцы
2) не́куды, куды́сьці
He went somewhere — Ён не́куды пайшо́ў
3) не́дзе, не́калі
it happened somewhere in the last century — Гэ́та адбыло́ся не́дзе ў міну́лым стаго́дзьдзі
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
bunk
[ˈbʌŋk]
1.
n.
вузкі́ ло́жак (ча́ста двух’я́русны); пало́к -ка́ m.
2.
v.i., informal
1) спаць на вузкі́м ло́жку
2) спаць абы-дзе́
We bunked in a barn — Мы спа́лі ў пу́ні
3) informal жыць у падсусе́дзях
You can bunk with me — Мо́жаць паспа́ць у мяне́
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
retreat
[rɪˈtri:t]
1.
v.i.
адступа́ць
2.
n.
1) адступле́ньне n.
to beat a retreat — уцяка́ць, адступа́ць
2) сыгна́л да адступле́ньня
3) адбо́й (сыгна́л заканчэ́ньня дня ў во́йску)
4) прыту́лак, прыста́нак -ку m., прыста́нішча n. (дзе затрыма́цца або́ адпачы́ць)
5) вар’я́цкі дом або́ дом для алькаго́лікаў
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
загво́здка, ‑і, ДМ ‑дцы; Р мн. ‑дак; ж.
Тое, што і загваздка (у 2 знач.). Лепш зрабіць усё самому, — Так надзейней, спакайней. Але як? Вось дзе загвоздка! Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)