Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
АПАЛО́НЫ
(Parnassius),
род дзённых матылёў сям. паруснікаў, або кавалераў, атр. лускакрылых. Сустракаюцца пераважна ў горных раёнах Еўразіі, лакальна на раўнінах. На Беларусі трапляюцца апалон чорны (Р. mnemosyne) і апалон (Р. apollo) — рэдкія віды, занесеныя ў Чырв. кнігу.
Размах белых крылаў да 9 см, пярэднія крылы з 2—5 чорнымі плямкамі, заднія з чырвонымі. Апалон чорны па памерах меншы і без чырвоных плямак на крылах. Лёт у чэрв.—жніўні. Вусені чорныя з 2 радамі чырвоных плямак, кормяцца ў крас.—маі лісцем чубаткі, скочак і заечай капусты. Жывуць групамі. Кукалкі на глебе. Зімуюць у абалонцы яйца.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
Ка́ры1 ’воз, вялікія калёсы для перавозкі грузаў’ (ТСБМ, Касп., Сл. паўн.-зах., Шатал., КЭС, лаг; Сцяшк., Некр., Сцяшк. МГ, Кліх, З нар. сл.), ’кароткія сані для перавозкі бярвенняў’ (ТСБМ, Янк. Мат., Нар. сл., Жыв. сл., Бяльк., Шатал., КЭС, лаг.). Відавочна, з лацінскай крыніцы (лац.carro ’воз’), але час і напрамак запазычання няясны. Форма Pluralia tantum, магчыма, па аналогіі з калёсы (гл.). Тады кары як назва калёсаў першасная.
Ка́ры2 ’чорны, цёмны (аб вачах)’, як і ўкр.карий, рус.карий ’тс’, запазычанне з тур.kara ’чорны, цёмны’ (Бернекер, 488, Слаўскі, 2, 91).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
нігразі́н
(ад лац. niger = чорны + азін)
штучная арганічная фарба чорна-сіняга колеру, якая прымяняецца для фарбавання скуры, тканін і інш.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
псіламела́н
(ад гр. psilos = голы + melas, -anos = чорны)
мінерал класа вокісаў і пдравокісаў чорнага або цёмна-карычневага колеру; руда марганцу.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
селе́н
(н.-лац. selenium, ад гр. selene = месяц)
хімічны элемент, шэра-чорны металоід, які выкарыстоўваецца пры вырабе фотаэлементаў і шкла.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
◎ Падты́ннік ’чыстацел’ (ТСБМ), ’залозніца вузлаватая, Scrophularia nodosa L.’ (Кіс.), ’паслён чорны, Solanum nig- rum L.’ (Бейл.). Рус.падтыннік, укр.підтинник ’расліна Scrophularia nodosa L.’ Суфіксальны дэрыват ад прыметніка падтып‑ ньКтын (гл.). Расліна названа па месцы вырастання.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Труп’ян ‘блёкат чорны, Hyoscyamus niger W.’ (чавус., Мат. Маг. 2). Няясна; магчыма, з дэфармаванага дурнапʼя́н ‘тс’ пры ад’ідэацыі лексемы труп — з-за атрутнага і адурманьваючага дзеяння расліны. Параўн. іншыя назвы расліны: дур‑трава, дыдыр, мардоўнік, укр.шалы.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
jetty
I[ˈdʒeti]
n., pl. -ties
1) да́мба f., мол -а m.
2) пры́стань f.
II[ˈdʒeti]
adj.
чо́рны, як смоль
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
Перакабе́лы, пэрэкобі͡элы ’чорны бык ці карова з белай паласой упоперак тулава’ (Бес.), ст.-польск.przekobiały ’ў белыя палосы’, przekoczarny ’ў чорныя палосы’. Да пе́рак і бе́лы (гл.), параўн. славен.pré̥koš ’назва свойскай жывёлы, у прыватнасці, свінні’, pré̥kast ’паласаты’.