Басты́сь здаровы, ні на што няздатны хлопец, бадзяга’ (Касп.). Няяснае слова (як і большасць экспрэсіўных слоў наогул). Можна меркаваць, што гэта нейкае ўтварэнне («экспрэсіўны» суфікс ‑с‑), звязанае з басця́цца (з літ. мовы) ’бадзяцца’ (гл.), басця́ка ’бадзяга’ і з байстру́к, бастру́к. Параўн. яшчэ літ. bastū̃nas ’бадзяга’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

◎ Лабзе́нь ’хлопец з вялікім ілбом’ (Нас.). Сюды ж формы з перастаноўкай: лазбень ’тс’ (Жд. 2, Нас., Бяльк.), ’поўны, здаровы чалавек’ (Бяльк.). Метатэза адбылася, відаць, паводле асацыяцыі з дзеясловам лазіць і наз. лоб (’лазіць усюды’ > ’свавольнічаць’ ’выдумляць’ > ’быць разумнікам’). Параўн. таксама смал. лабзень, лазбень ’лоб’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Налажы́цца ’прывучыцца, прыстасавацца’ (Нас.), ’прызвычаіцца, прывыкнуць’: Ты хлопец цэпкі, скора наложышся рабіць як трэба (Кудравец), параўн. польск. nałożyć się ’тс’, параўн. рус. наложи́ть ’шчыра працаваць, займацца чым-небудзь’. Ад налажы́ць ’схіліць, прывучыць’, параўн. з іншым вакалізмам наляга́ць, нале́гчы ’рабіць намаганне; насядаць’. Гл. налог, налога.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Тату́ля ’ласкавы зварот да бацькі’ (ТСБМ), а таксама ў звароце да дзіцяці (Нас.), ’сын, вельмі падобны да бацькі’ (Яўс.), ’хросны бацька’ (Сцяц. Сл.), тату́ль іранічнае ’вялікі хлопец, старэйшы за іншых’ (беласт., Сл. ПЗБ). Гл. тата, з экспрэсіўнай суфіксацыяй, параўн. матуля 1, і ў пераносным ужыванні.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

пага́нскі, ‑ая, ‑ае.

Разм.

1. Тое, што і паганы (у 1 знач.). — А паганскі гэты Бераг хлопец; такі хуліган, такі абармот. Гартны.

2. Уст. Нехрысціянскі, якой‑н. іншай веры. Паганскія багі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

фарто́вы, ‑ая, ‑ае.

Разм.

1. Такі, калі бывае ўдача; такі, якому бывае ўдача; удачлівы. Фартовы дзень. Фартовы паляўнічы.

2. Прыгожы. Марыся сапраўды фартовая дзяўчына. Бажко.

3. Спрытны, хвацкі, маладзецкі. Фартовы хлопец.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ціхмя́ны, ‑ая, ‑ае.

Паслухмяны, пакорлівы, лагодны, рахманы. Шафёр Кузьма Круглы — малады ціхмяны хлопец. Навуменка. Зрабіліся вялікія вочы ў Лізы: ні разу яшчэ не бачыла яна маці, ціхмяную, пакорлівую, вось такой. Шамякін.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

sport

[spɔrt]

1.

n.

1) спорт -у m.

2) informal до́бры хло́пец

2.

v.i.

1) забаўля́цца, гуля́ць

2) папі́свацца, франці́ць

3.

adj.

спарты́ўны, спарто́вы

•

- Good sport!

- for sport

- in sport

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

jakiż

які; які ж;

jakiż to chłopiec piękny i młody! — які ж гэты хлопец прыгожы і малады!

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

бады́ль, ‑я, м.

Тое, што і бадыліна. Хлопец блукаў вачыма па агародзе Раманюкоў, дзе тлустая, чорная зямля, кукурузныя бадылі, маса лісцяў яблынь, вінаграду і гародніны сведчылі, што тут сабраны багаты ўраджай. Карпюк.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)