аер, ‑у, м.

Шматгадовая травяністая расліна сямейства ароідных з доўгімі мечападобнымі лісцямі і тоўстым паўзучым карэнішчам, з своеасаблівым вострым пахам. Хлеб чорны, хлеб жытні, — Мацунак здаровы, Ты пахнеш аерам І лістам кляновым. Броўка. І тут жа травы розныя: валяр’ян, цыкута, святаяннік, а за імі, зусім у вадзе — трысцё, аер, кіёўкі. Дубоўка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

хлебніца, ‑ы, ж.

1. Дзяжа, у якой рашчыняюць хлеб. Хлебніца была пакрыта надзежнікам.

2. Талерка ці карзінка для хлеба. Афіцыянтка на дзіва хутка прынесла заказ: хлеб, памідоры, салат і графінчык з залацістым напіткам. І нібы між іншым на хлебніцы побач з хлебам ляжаў рахунак. Дамашэвіч. // Невялікая скрынка для захавання хлеба.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

◎ Ку́качка ’рытуальны хлеб’, параўн. літ. kukė, kukelė ’баханка’ (Сл. паўн.-зах., 2, 560).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Ва́дкасць ’вадзяністасць, порыстасць; няшчымнасць’ (Гарэц.): «Хлеб часам вадак, часам цясцян». Да вадкі (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

жытнік, ‑у, м.

Абл. Хлеб, прыгатаваны з жытняй мукі. Наўрад ці ёсць што на свеце смачнейшае за свежы жытнік! Савіцкі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

◎ Кро́скі ’маленькія караваі’ (Шпіл.). Магчыма, да *крохкі. Параўн. круха 2 (гл.), прасл. кгuxъ ’хлеб’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

знізу прыслоўе

  1. З ніжняга боку, унізе.

    • Хлеб падгарэў з.
    • З. даверху.
    • Глядзець з. ўверх на каго-н. (таксама пераноснае значэнне: адносіцца да каго-н. з глыбокай павагай).

  2. пераноснае значэнне: 3 боку шырокіх мас народа, працоўных.

    • Рух пачаўся з.
    • Крытыка з.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

падпячы, ‑пяку, ‑пячэш, ‑пячэ; ‑пячом, ‑печаце; пр. падпёк, ‑пякла, ‑пякло; заг. падпячы; зак.

Разм.

1. што. Падрумяніць (пра хлеб і пад.). Падпячы хлеб.

2. што. Дапячы сыраватае. Падпячы бульбу.

3. што і чаго. Спячы ў дадатак да чаго‑н. ужо спечанага.

4. каго-што і без дап. Моцна прыгрэць, прыпячы (пра сонца).

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

раскро́іць сов.

1. раскрои́ть;

р. ткані́ну — раскрои́ть ткань;

2. (хлеб) разре́зать;

3. разг. рассе́чь, раскрои́ть

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)

ветраць, ‑ае; незак.

Разм. Прасушвацца, праветрывацца. Хлеб, вядома, застаўся некранутым і ветраў пад страхою, аж пакуль не высыхаў на сухар. Лужанін.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)