Страляючы, кідаючы або ўдараючы, папасці ў каго‑, што‑н. Каменне паляцела.. [Эльзе] наўздагон, і адзін камень уцэліў ёй у патыліцу.Чорны.// Паразіць якую‑н. цэль. Па сцягу толькі стралялі, стараючыся ўцэліць у дрэўка, каб перабіць яго і зваліць сцяг на зямлю.Шахавец.// Трапіць у што‑н. (пра бомбы, снарады). На самай ускраіне паляны былі машыны медсанбата, і туды ўцэліла некалькі бомбаў.Сабаленка.// Стукнуць, ударыць па чым‑н. У сківіцу, як жалезам, Мне ўцэліў яго кулак.Нядзведскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
trzepnąć
зак.
1. пляснуць; махнуць;
2.разм. пляснуць; трэснуць; ударыць;
trzepnąć po ramieniu — ляпнуць па плячы;
trzepnąć językiem (ozorem) — ляпнуць; балбатнуць
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
Прыжа́хаць (прыжа́хыць, пріжа́хыць) ’хутка прыбегчы’ (Бяльк.). Прэфіксальнае ўтварэнне ад жа́хыць ’хутка бегаць’ (Бяльк.). Параўн. з блізкай семантыкай укр.дыял.жахну́ти ’кінуцца’, жє́кнути ’імкліва кінуцца на каго-небудзь’ (Жэлях.). Разам з жа́хнуць ’гучна ўдарыць, бахнуць; з сілай кінуць, паваліць’, рус.жа́хнуть ’ударыць, выцяць’, укр.жа́хнути ’тс’ з’яўляюцца, відаць, экспрэсіўнымі ўтварэннямі (так і ЕСУМ, 2, 189, але без уліку беларускіх адпаведнікаў). Гл. жах.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
knock
[nɑ:k]1.
v.t.
1) сту́каць; уда́рыць; біць
2) валі́ць, зьбіва́ць
2.
v.i.
сту́кацца
to knock at a door — сту́каць у дзьве́ры
3.
n.
1) стук -у m.
2) Sl. во́страя кры́тыка
•
- knock about
- knock around
- knock out
- knock together
- knock down
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
Перабуты́рыць ’пераліць праз верх сасуда’ (Шпіл.), пірібухо́рівыньня ’пераліванне без патрэбы’ (Юрч. СНЛ), смал.перебухта́ривать, перебухто́ривать, перебуты́рить ’тс’. Да пера- і бухторыць ’празмерна ліць вадкасць’, ’непамерна многа піць (гарэлку, ваду)’, якое з прасл. інтэнсіва buxъtati (są) (гл. Трубачоў, Эт. сл., 3, 81), пашыранага суфіксам ‑or‑ (як, напр., рус.тараторить). Да гукапераймальнага bux‑ati > бу́хаць (гл.). Мена ‑о́р‑ > ‑ы́р‑ — вынік экспрэсіі. Параўн. бел.паўд.-зах.уды́рыць < ударыць.
1. Не трапіць у цэль (страляючы, кідаючы і пад.). Баярскі стрэліў у машыніста, але прамахнуўся.Гурскі.[Іна] кінула.. [Асташонку] скамечаную кашулю, але прамахнулася, і адзежына ўпала ў ваду.Ваданосаў.[Алесь], мусіць, хацеў ударыць па галаве, але з гарачкі прамахнуўся і моцна выцяў трактарыста па плячы.Адамчык.
2.перан. Зрабіць промах, памыліцца. Шугай узяў Язэпа пад руку, адвёў убок. У яго позірку Язэп убачыў нейкую трывогу. — Прамахнуліся мы, таварыш Каліна, — сказаў ён, — але цяпер адступаць няма куды.Асіпенка.Мужчына, убачыўшы, што не прамахнуўся, павёўшы з .. [Алаізай] гутарку ў такім тоне, таксама засмяяўся.Арабей.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
угрэ́ць, угрэю, угрэеш, угрэе; зак.
Разм.
1.каго-што. Зрабіць, цёплым, нагрэць, сагрэць. Ледзь угрэлі гэту печ. Угрэць хату.
2.без дап. Прыгрэць. Угрэла сонца. Жней чародкі Ідуць паважна, як лябёдкі.Колас.
3.каго-што. Упарыць, моцна ўтаміць. Угрэць каня.
4.каго,пачым і без дап.Груб.Ударыць чым‑н., агрэць. Угрэць па патыліцы. □ Сабака, згледзеўшы гаспадара, з усіх ног кідаецца ў бульбоўнік. Нібы ведае: лепей быць далей ад гэтага панурага і злоснага чалавека — нізавошта можа ўгрэць ботам.Сачанка.[Дзед] глядзеў, есці даваў, але ці вуха закруціць ці плескача ўгрэе.Лужанін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
чара́хнуць, ‑ну, ‑неш, ‑не; зак.
Разм.
1. Навесці кароткі моцны ўдар. //Ударыць, моцна стукнуць па чым‑н. Як пушчалка з прашчы, з густога натоўпу мільгануў камень і чарахнуў булахоўцу ў галаву.Машара.// Стрэліць кароткай чаргой з аўтаматычнай зброі. Яшчэ разоў колькі пачулася «Пароль?» і «Браўншвайг», а потым той, што падняў партызанскі кінжал, .. не стрываў: замест адказу, чарахнуў з аўтамата.Брыль.
2. Хутка адрэзаць (выразаць) кавалак чаго‑н. [Міхась] імгненна дастаў з кішэні маленькія нажнічкі і чарахнуў у Валі добрую пасму мяккіх валасоў каля вуха.Няхай.// Разануць чым‑н. вострым. Чарахнуць нажом па пальцах.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ло́каць (род. ло́кця) м.
1.в разн. знач. ло́коть;
уда́рыць л. — уда́рить ло́коть;
падра́ны л. — рва́ный ло́коть;
2. (старинная мера длины) ло́коть;
◊ пачуццё ло́кця — чу́вство ло́ктя;
блі́зка л., ды не ўку́сіш — посл. бли́зок ло́коть, да не уку́сишь;
куса́ць (сабе́) ло́кці — куса́ть (себе́) ло́кти
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)