Жыдзі́на ’тонкая жэрдка’ (Нас., Касп.). Рус. гом., кур. жиди́нка, смал. жидчи́нка ’тс’. Відаць, ад прыметніка жыдкі з суф. ‑іна, як асаві́на ’асовая паляна’ (аб гэтай мадэлі Сцяцко, Афікс. наз., 107–108). Прыметнік у знач. ’тонкі’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Сучо́к 1 ’маленькі сук’ (Сцяшк.), ’тонкая галінка’ (ЛА, 1), ’дзірка ў дошцы, з якой выпаў сучок’ (Сержп. Прымхі). Да сук 1, гл.
Сучо́к 2 ’скрутак на крутой нітцы’ (ТС), ’вузлік’ (Сл. Брэс.). Да сук 2, гл.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
спіра́лька, ‑і, ДМ ‑льцы; Р мн. ‑лек; ж.
Памянш.-ласк. да спіраль (у 1, 2 знач.). Спрытна хадзіў у яго руках рубанак, і тонкая стружка, завіваючыся ў залацістыя пад сонцам спіралькі, з ціхім шолахам ападала на дол. Лынькоў. З гэтых дроцікаў трэба было скруціць спіральку і пакласці на рэйку. Карпюк.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
чаўно́к, ‑нака, м.
1. Дэталь у ткацкім станку, якая мае форму чоўна, з пражай для пракладвання ўточнай ніці. За кроснамі сядзіць Наста. Лоўка бегае чаўнок, моцна так набіліцы стукаюць, снуецца тонкая пража-кужаль, прыбівае ніткі бёрда к палатку. Каваль.
2. Дэталь у швейнай машыне з двухніткавым швом, якая падае ніжнюю нітку.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Бічо́ўка ’вяроўка’ (Бяльк.), ’частка цэпа, якой б’юць па снапах’ (Касп.), бічэ́йка ’тонкая вяровачка’ (Бяльк., Нас.). Рус. бече́вка, бечева́, бичева́, бичёвка і г. д., укр. бечівка. Няяснае слова. Агляд версій гл. Фасмер, 1, 162; Шанскі, 1, Б, 112.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Вінцэрад ’непрамакальны плашч’ (КТС), рус. раст. винцера́д ’плашч з капюшонам’, дан. винцера́да ’плашч ад дажджу’, кубан. ’непрамакальны плашч’, польск. wincerada ’непрамакальны плашч, які носяць маракі’. Запазычана з рус. мовы < іт. fina ’тонкая’ і cerata ’кляёнка’ (Фасмер, 1, 318).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Скамлёты ‘тонкая жэрдка з трыма сучкамі на канцы (знімаць яблыкі)’ (мядз., Нар. словатв.). Утворана ад *скаміць, скамлю (гл. скамы) з суф. ‑от‑ + канчатак мн. л., першапачаткова назва дзеяння. Не выключана фармальнае збліжэнне з камлёт ‘саматканая суконная спадніца’ (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Стрэ́мка ‘вострая тонкая трэска, востры асколак шкла, металу, які залез пад скуру’ (ТСБМ; віл., ст.-дар., пух., Сл. ПЗБ; Шпіл.), стро́мка, стрэ́мка ‘тс’ (Байк. і Некр., ЛА, 3), стро́мка ‘тс’ (Касп.). Звязана чаргаваннем галосных з страмяк, стромкі (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Тры́нчык ‘невялікі рэмень, дзяга’ (Скарбы), ‘маленькая салдацкая торбачка’ (Бяльк.), укр. три́нчик, тре́нчик ‘вузкі мужчынскі раменны пасак, дзяга’. З рус. тре́нчик ‘раменьчык’ < трень ‘тонкая вяроўка, пракладзеная паміж пасмамі ліны’ < нідэрл. trensing ‘тс’ (Фасмер, 4, 98; ЕСУМ, 5, 629–630).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
куты́кула
(лац. cuticula = скурка)
1) шчыльнае ўтварэнне на паверхні эпітэлію жывёл і чалавека;
2) тонкая плеўка, якая пакрывае эпідэрміс лістоў і сцёблаў раслін.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)