Здайна́ ’нагбом’ (слонім., Нар. лекс.). З + р. скл. назоўніка *dojьnъ/o, з якім звязаны вытворныя даёнка, дайніца ’пасудзіна для даення’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
а́мпула, ‑ы, ж.
1. Герметычна запаяная шкляная пасудзіна невялікіх памераў, у якой захоўваюцца ў стэрыльным выглядзе невялікія дозы лякарстваў, крыві і пад. Ампула з вакцынай.
2. Спец. Пухірападобнае расшырэнне розных органаў, якія маюць форму трубкі.
[Лац. ampulla.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
лампа́да, ‑ы, ДМ ‑дзе, ж.
Невялікая пасудзіна з кнотам на паплаўку і алеем, якая запальваецца перад абразамі. Тарасіха стаіць тварам да абразоў, перад якімі гарыць лампада. Асіпенка. Бабуля запальвала ля абраза лампаду. П. Ткачоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пля́шка, ‑і, ДМ ‑шцы; Р мн. ‑шак; ж.
Разм. Шкляная пасудзіна з вузкім горлам, служыць для захоўвання вадкасці; бутэлька. Гаспадыня паспешліва наліла пляшку малака. Новікаў. Вяселле не гулялі, толькі выпілі пляшку данскога віна. Лужанін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
судзі́на, ‑ы, ж.
Разм.
1. Пасудзіна. А пад паветкаю прылады: Вазок, калёсы, панарады, Старыя сані, восі, колы І вулляў некалькі на пчолы. Яшчэ някончаных; судзіна, Стары цабэрак, паўасміна. Колас.
2. Невялікае рачное або марское судна.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дзе́жка, -і, ДМ -жцы, мн. -і, -жак, ж.
Драўляная, крыху звужаная к верху пасудзіна з прамых клёпак¹ для заквашвання цеста і пад.
Хапіў з дзежкі, аж не бачыць сцежкі (з нар.).
|| памянш. дзе́жачка, -і, ДМ -чцы, мн. -і, -чак, ж.
|| прым. дзе́жачны, -ая, -ае і дзе́жкавы, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
гаршчо́к, -шка́, мн. -шкі́, -шко́ў, м.
Гліняная пасудзіна са звужаным дном для варкі стравы, для малака, для пакаёвых раслін і пад.
Смачны баршчок, ды малы г. (прыказка). Калі гаспадар з гаспадыняю сварацца, дык у гаршку трасца варыцца (прыказка).
|| памянш. гаршчо́чак і гаршчэ́чак, -чка, мн. -чкі, -чкаў, м.
|| прым. гаршко́вы, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
шчы́льны, -ая, -ае.
1. 3 цесна злучанымі часцінкамі або які змяшчае вялікую колькасць чаго-н. у малым аб’ёме, прасторы.
Шчыльная тканіна.
Шчыльна (прысл.) зачыніць дзверы.
Шчыльныя слаі атмасферы.
Ш. плот.
2. Цесны, з абмежаванай прасторай.
Шчыльная пасудзіна.
3. перан. Насычаны якімі-н. мерапрыемствамі, падзеямі.
Ш. графік мерапрыемстваў.
|| наз. шчы́льнасць, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
акратафо́р
(гр. akratophoros = пасудзіна для чыстага віна)
герметызаваны рэзервуар, які прымяняецца ў вытворчасці шампанскіх він.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
а́мфара
(лац. amphora, ад гр. amphoreus)
старажытная гліняная пасудзіна з дзвюма ручкамі і вузкім горлам.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)