ни́зший

1. превосх. ст. найніжэ́йшы;

ни́зшая температу́ра го́да наблюда́лась в январе́ найніжэ́йшая тэмперату́ра го́да назіра́лася ў сту́дзені;

ни́зший сорт табака́ найніжэ́йшы гату́нак тытуню́;

2. (простейший) ніжэ́йшы;

ни́зший тип живо́тных ніжэ́йшы тып жывёл;

3. (начальный, младший) ніжэ́йшы;

ни́зшее образова́ние уст. ніжэ́йшая адука́цыя;

ни́зшая до́лжность ніжэ́йшая паса́да.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)

крэ́сла н

1. (мэбля) Stuhl m -(e)s, -stühle; Séssel m -s, -;

пле́ценае крэ́сла Kórbsessel m;

крэ́сла на ко́лках Róllstuhl m;

спа́льнае крэ́сла Schláf sessel m;

2. (пасада) Pósten m -s, -, Stélle f -, -n, Stéllung f -, -en, Positión f -, -en;

міністэ́рскае крэ́сла Minístersessel m, Minísterposten m

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)

шта́тны

1. (які тычыцца складу супрацоўнікаў) Plan-;

шта́тны раскла́д Stéllenplan m -(e)s, -pläne;

шта́тная паса́да Plánstelle f -, -n;

рабо́тнік на шта́тнай паса́дзе Ínhaber éiner Plánstelle, fest ángestellter [háuptamtlicher] Mítarbeiter;

шта́тны супрацо́ўнік Dauerangestellte m -n, -n, Festangestellte m, f;

шта́тны выкла́дчык fest ángestellter [háuptamtlicher] Léhrer;

2. (прадугледжаны) vórgesehen

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)

wybór, ~oru

wyb|ór

м. выбар;

urząd z ~oru — выбарная пасада;

brak ~oru — адсутнасць выбару;

nie mamy ~oru — мы не маем выбару, у нас няма выбару

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

capacity [kəˈpæsəti] n.

1. здо́льнасць;

a capacity for labour працаздо́льнасць;

the capacity to pay плацежаздо́льнасць;

defence capacity абараназдо́льнасць;

purchasing capacity пакупні́цкая здо́льнасць

2. аб’ём, ёмістасць; умяшча́льнасць;

a mind of great capacity бага́ты інтэле́кт;

filled to capacity напо́ўнены да краёў, ца́лкам запо́ўнены

3. я́касць; паса́да;

in the capacity of/in one’s capacity as у я́касці (каго-н.)

4. comput. ёмістасць; разра́днасць;

storage capacity ёмістасць па́мяці

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

dostojeństwo

dostojeństw|o

н.

1. годнасць;

poczucie własnego ~a — пачуццё ўласнай годнасці;

2. веліч; важнае значэнне;

~o sztuki — важнае значэнне мастацтва;

3. сан; высокае званне; высокая пасада

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

адка́зны, ‑ая, ‑ае.

1. Чалавек, на якога ўскладаецца адказнасць; які нясе адказнасць за каго‑, што‑н. Адказны рэдактар. Адказны дзяжурны. / у знач. наз. адка́зны, ‑ага, м.; адка́зная, ‑ай, ж. Адказны за вечар. □ І кім жа яны, і чаму ж яны Так бязлітасна перагружаны? Не адказныя, не начальнікі, А пакутнікі-сумяшчальнікі. Крапіва. Адна з.. [жанчын], самая старэйшая ўзростам, Гарпіна, была вызначана адказнай за даенне і размеркаванне малака. Галавач. // Звязаны з разуменнем важнасці чаго‑н., гатоўнасці адказваць за каго‑, што‑н. Адказныя адносіны да справы.

2. Надзвычай важны, значны. Адказная работа. Адказная задача. Адказнае даручэнне. Адказная роля. Адказная пасада.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ка́федра, ‑ы, ж.

1. Узвышэнне, памост для лектара або прамоўцы. Узысці на кафедру. □ Толькі кафедра ў выглядзе невялічкай тумбачкі была бедна абшыта паркалёвай матэрыяй, такога, як і плюш, колеру. Грамовіч. Леў Раманавіч стаў за кафедру і доўга не мог гаварыць ад хвалявання. Асіпенка.

2. Аб’яднанне выкладчыкаў і навуковых работнікаў адной або некалькіх блізкіх навуковых дысцыплін у вышэйшай навучальнай установе СССР. Кафедра гісторыі. Кафедра педагогікі. Пасяджэнне кафедры. Загадчык кафедры.

3. Пасада епіскапа, які кіруе епархіяй (першапачаткова — крэсла ў царкве для епіскапа).

4. Тое, што і кафедральны сабор (гл. сабор). Зазванілі ў дробныя званы ў праваслаўнай кафедры. Чорны.

[Ад грэч. kathédra — сядзенне.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

супрацо́ўнік, ‑а, м.

1. Той, хто працуе разам з кім‑н., дапамагае каму‑н. у выкананні чаго‑н. Працаваць аднаму, без супрацоўнікаў. □ Добра было ў гэтай «Ітацы»: здавалася, што ўсе мы [акцёры] не толькі супрацоўнікі па рабоце, а і блізкая радня сям’і Буйніцкіх. «Полымя».

2. Той, хто працуе ў якой‑н. установе; служачы. Супрацоўнікі музея .. ветліва сустрэлі нас і ахвотна вадзілі па музеі. Пестрак. [Хірурга і хворага] праводзілі ўсе супрацоўнікі шпітал[я] і мясцовыя сяляне. Гурскі. // Асоба, якая прымае ўдзел як аўтар у рабоце перыядычнага або шматтомнага выдання. Супрацоўнік часопіса.

•••

Навуковы супрацоўнік — пасада супрацоўніка навукова-даследчай установы; асоба, якая займае гэтую пасаду.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

цэнзу́ра, ‑ы, ж.

1. У старажытным Рыме — пасада цэнзара (у 1 знач.).

2. У капіталістычных краінах — нагляд за друкам, за зместам друкаваных твораў, пастаноўкай п’ес, кінафільмаў і пад. Царская цэнзура. Ваенная цэнзура. □ Усе газеты і пісьмы, адрасаваныя палітычным вязням у Лукішках, праходзілі строгую пракурорскую цэнзуру. Машара. Штораз часцей на старонках «Нашай нівы» белыя плямы: цэнзура лютуе. Мядзёлка. // Установа, якая ажыццяўляе такі пагляд. Друкаваўся Максім Танк і ў легальным камуністычным «Часопісе для ўсіх», які зноў жа быў забаронен цэнзурай на першым нумары. Бугаёў.

3. Прагляд твораў, якія прызначаюцца да друку, да пастаноўкі ў тэатры, або прагляд якой‑н. карэспандэнцыі, што ажыццяўляецца дзяржаўнай установай.

[Лац. censura.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)