3. Рабіць лёгкія рухі галавой у знак прывітання, адабрэння, нязгоды і пад. Шнітава дырэктар чамусьці не перапыняў, а пры кожным яго слове ўхвальна ківаў галавою.Хадкевіч.Калі Сашу гаварылі, што з ім пойдзе Аляксей, той толькі моўчкі ківаў галавой у знак згоды.Новікаў.
4. Рухам галавы, пальца падзываць каго‑н. да сябе, падаваць якія‑н. знакі. Убачыць .. [Уладзіка] Трахім Сталяровых на прыгуменні, ківае каравым тоўстым пальцам і кліча.Крапіва.
5. Паказваць на каго‑, што‑н. рухам галавы. Шафёр круціць абаранак, думае аб здзіўляючай ўпартасці хлапца і, азірнуўшыся, ківае на яго забінтаваныя рукі.Ракітны.//перан.Разм. Намякаць на каго‑, што‑н. [Лабановіч] ведае, на што ківае пісар, але хоча парушыць упэўненасць, з якой гаворыць той аб «цёмнай» рабоце.Колас.//перан.Разм. Даводзіць, што вінаваты не сам, а хто‑н. іншы. — Мядзведзь і ёсць мядзведзь... І прозвішча ж яго такое! — На Мішку люд лясны ківае.Маеўскі.
•••
Нечага (няма чаго) на бога ківаць — не варта апраўдвацца, звальваць віну на другіх.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
свято́чны, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае адносіны да свята. У першы святочны дзянёк выйшаў настаўнік на знаёмую яму сцежку, каля двух ветракоў, і пайшоў на чыгунку.Колас.// Які наладжваецца ў гонар свята, праводзіцца ў час свята, звязаны са святам. Святочны салют. Святочны канцэрт. □ Стравы на святочны стол падаюцца ў наступным парадку. Раней ставяцца халодныя закускі — ікра, рыбныя вырабы, розныя салаты і іншае. Пасля халодных закусак можна падаваць гарачыя стравы.«Звязда».Сягоння на Плошчы Чырвонай Святочны вайсковы парад.Аўрамчык.// Урачысты. Святочны марш. Святочная музыка.
2. Прыбраны, прыгожы, не будны. Аднекуль з’явіліся школьнікі з кветкамі, з чырвонымі сцяжкамі, і вуліца стала ўрачыстая, святочная.Карпаў.// Прызначаны для свята. Хай роўнаю стане Між днямі нядзеля — Святочнае ўбранне Дзень кожны надзене.Непачаловіч.То.. [настаўніка] бачылі ў святочным новенькім гарнітуры, калі ён з’яўляўся на заняткі або ішоў на прагулку, то ў звычайным рабочым, калі ён корпаўся ў садку.Якімовіч.Назаўтра.. [Аксеня] прайшлася перад маім акном у новым святочным плацці.Лупсякоў./узнач.наз.свято́чнае, ‑ага, н.Стары Рувін, дзядзька і цётка апрануліся ў святочнае.Бядуля.
3.перан. Урачысты, узняты, вясёлы, шчаслівы (пра чалавека). Ішоў к табе я на сустрэчу Святочны, шчасны, малады.Прыходзька.Нупрэй не прапускае ніводнай сынавай лекцыі. У клубе сядзіць на першым радзе — яснатвары, святочны.Ракітны.// Уласцівы такому чалавеку, такім людзям. У цэху святочны настрой.Мыслівец.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
file
I[faɪl]1.
n.
1) картатэ́ка f. (збор ка́ртак або́ скры́нка, у яко́й яны́ трыма́юцца)
1) маршырава́ць або́ ісьці́ цу́гам (адзі́н за адны́м)
2) падава́ць(зая́ву, дакумэ́нт)
to file charges — пада́ць абвінава́чаньне на каго́
•
- in file
- keep on file
II[faɪl]1.
n.
напі́льнік -а m.
2.
v.t.
падпіло́ўваць
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
appeal
[əˈpi:l]1.
v.i.
1) зварача́цца
2) Law апэлявя́ць, падава́ць на апэля́цыю
3) падаба́цца, крана́ць
These pictures do not appeal to me — Гэ́тыя абразы́ мяне́ не крана́юць
2.
n.
1) зваро́т -у, за́клік -у m., гара́чая про́сьба
2) апэля́цыя
to make an appeal to — апэлява́ць да каго́-чаго́
3) Law апэля́цыя f.
Court of Appeal — Апэляцы́йны Суд
on appeal — у апэля́цыі
4) папуля́рнасьць; атра́кцыя f., зацікаўле́ньне n.
Television has a great appeal for most young people — Тэлеба́чаньне карыста́ецца вялі́кай папуля́рнасьцю ў бальшыні́ мо́ладзі
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
маўча́ць, ‑чу, ‑чыш, ‑чыць; незак.
1. Нічога не гаварыць, не падаваць голасу. Васіль маўчаў, не абзываўся ніводным словам.Лынькоў.Косцік і Шурка ласа елі .. і маўчалі, быццам гутарка іх не датычыла.Брыль.//перан. Не парушаць цішыні, спакою якімі‑н. гукамі. Гарадок прытоена маўчаў. Ні пражэктара, ні стрэлу.Лынькоў.У адным з вагонаў рыпнуў гармонік. Зараз жа да вагона падбег нейкі старшы і загадаў маўчаць.Чорны.Спіць і лес ва ўсім адзенні І маўчаць лугі, дубровы.Колас.//перан. Не дзейнічаць, не працаваць. Матор маўчаў, піла цыркуляркі не круцілася.Гамолка.Бягуць к тэлефону — дарма. Маўчыць тэлефон.Колас.
2. Захоўваць што‑н. у таямніцы, не расказваць аб чым‑н. Кравец рабіў так, як і сказаў яму Несцяровіч, — маўчаў.Чорны.Аб гэтай справе лепш маўчаць, каб не станавіцца ў нязручную і смешную позу.Лынькоў.
3.перан. Не даваць знаць пра сябе; не праяўляцца. [Вера:] Трэба знайсці вінаватага. [Чарнавус:] А ён, падлюга, хітры, — маўчыць і не адгукаецца.Крапіва.// Не пісаць пісем, не адказваць на пісьмы. [Нахлябіч] яшчэ раз пісаў, а .. [сын] усё маўчаў.Чорны.
4. Не выказваць адкрыта сваіх думак, намераў. Нельга маўчаць аб недахопах. □ Пятроў схамянуўся: яму раптам здалося, што далей ён можа як-небудзь зрабіць намёк на тое, аб чым лепш маўчаць.Брыль.//перан. Зносіць што‑н., не скардзячыся, не пратэстуючы. Я маўчу, маўчу, трываю, Але скора загукаю: «Стрэльбы, хлопчыкі, бяры!»Колас.
•••
Пра гэта гісторыя маўчыцьгл. гісторыя.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Kláge
f -, -n
1) юрыд. ска́рга
éine schríftliche ~ — іскава́я зая́ва
gégen j-n ~ erhében* — падава́ць ска́ргу на каго́-н.