ха́лепа, ‑ы, ж.

Разм. Надвор’е са снегам і дажджом; мокры снег. Мінула восеньская халепа, падшэрхла, пабралася ў груды гразь. Місько. Халепа страшная была, секла, ды яшчэ з ветрам. Дубоўка. [Старая:] — Ды і дарогу пазамятала. Такая ж ноччу халепа была, не дай божа... Кандрусевіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

я́драна,

1. Прысл. да ядраны (у 2–6 знач.).

2. безас. у знач. вык. Пра свежае, халаднаватае надвор’е. Змяркалася. Патухла сонца за лесам, прыціскаў мароз, было ядрана і ціха. Капыловіч. Васіль ляжыць на мяккай, мокрай ад расы траве. Свежа, нават ядрана. Сачанка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

дрэ́нны, -ая, -ае; го́ршы, найго́ршы.

1. Пазбаўлены станоўчых якасцей, нездавальняючы, не такі, як трэба; проціл. добры.

Дрэнныя прадукты.

Д. почырк.

Дрэннае надвор’е.

Дрэннае абсталяванне.

Д. гаспадар.

Дрэнныя суседзі.

Дрэнныя даходы.

Дрэннае здароўе.

Здарылася найгоршае (наз.) з усяго, што можна было чакаць.

2. Заганны з маральнага боку; здатны на кепскія ўчынкі.

Дрэнныя паводзіны.

Д. чалавек.

3. Неспрыяльны, невясёлы, які не абяцае нічога добрага.

Дрэннае прадчуванне.

Дрэнныя аналізы крыві.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

Суш ’сухое без дажджоў надвор’е, засушлівы час, засуха’ (ТСБМ, Ласт., Сцяшк., Сл. ПЗБ, ТС), ’што-небудзь пазбаўленае вільгаці, сухое (галінкі, паверхня зямлі)’ (ТСБМ, Сл. ПЗБ), ’сухая вашчына (пчаліныя рамкі з сотамі без мёду)’ (ТС; івац., жытк., Нар. сл., Скарбы, Сцяшк.), ’вашчына’ (брасл., шуміл., Сл. ПЗБ), сушь ’тс’ (Сл. Брэс., Анох.). Рус. сушь ’сухое надвор’е, засуха’, польск. susz, в.-луж., н.-луж. suš ’суш’, чэш. souš ’суша’, славац. súš ’суш’, славен. sȗš ’суша’. Прасл. *suxь, да сухі (гл.), што мае дакладны адпаведнік у літ. sausis ’сухая пара’ (Аткупшчыкоў, Этимология–1984, 193), параўн. літ. saũsis ’студзень’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

ВІХО́Р у атмасферы, віхар, маса паветра, ахопленая вярчальным рухам вакол рухомай восі. Памеры ў дыяметры ад некалькіх метраў да некалькіх тысяч кіламетраў. Скорасць ветру можа дасягаць ураганнай сілы (да 100 м/с). Да віхраў адносяць цыклон і яго трапічную разнавіднасць тайфун, тромб і тарнада, смерч. На Беларусі з сак. да вер. зрэдку адзначаюцца смерчы. Меншыя па памерах віхры часта бываюць летам у сухое надвор’е.

т. 4, с. 206

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

ЗАХО́ДНІ ПЕРАНО́С ПАВЕ́ТРАНЫХ МАС,

пераважаючы перанос паветра з захаду на ўсход у трапасферы і стратасферы сярэдніх шырот. Абумоўлены мерыдыянальным паніжэннем т-ры і атм. ціску ад субтропікаў (дзе пераважаюць вобласці павышанага атм. ціску) да палярных шырот і адхіляючай дзейнасцю Карыяліса сілы. Зона гэтага пераносу вызначаецца інтэнсіўнай цыкланічнай дзейнасцю. З ім на тэр. Беларусі звязаны адлігі і выпадзенне ападкаў зімой, халоднае дажджлівае надвор’е летам. Гл. таксама Цыркуляцыя атмасферы.

т. 7, с. 16

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

betoken [bɪˈtəʊkən] v. lit. азнача́ць, пака́зваць, быць прыкме́тай;

A clear blue sky is betokening a fine day. Яснае блакітнае неба прадказвае добрае надвор’е.

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

promising [ˈprɒmɪsɪŋ] adj. перспекты́ўны; шматабяца́ючы;

a promising young actor шматабяца́ючы малады́ акцёр;

The weather doesn’t look very promising. Надвор’е не абяцае нічога добрага.

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

вары́ць, вару, варыш, варыць; незак., што.

1. Гатаваць страву, пітво кіпячэннем на агні. Варыць бульбу. □ Была зроблена ў зямлі такая печка, дзе на малым агні можна было грэць ваду, сёе-тое варыць, пячы. Кулакоўскі.

2. Вырабляць што‑н. шляхам кіпячэння, плаўлення і пад. Варыць мыла. Варыць сталь. Варыць шкло.

3. Рабіць зварку металічных прадметаў і іх частак; зварваць. Дванаццаць сутак брыгада амаль не выходзіла з дэпо. Алена варыла бранявыя пліты. Сабаленка.

4. безас. Пра душнае, гарачае надвор’е. — Варыць, як на дождж... — азваўся Пятро. Капыловіч.

•••

Варам (варма) варыць — вельмі душна, горача (пра надвор’е).

Галава варыць у каго гл. галава.

Мазгі (не) вараць гл. мозг.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

seasonal

[ˈsi:zənəl]

adj.

1) сэзо́нны

а) a seasonal worker — сэзо́нны рабо́тнік

б) адпаве́дны пары́ го́ду (напр. надво́р’е)

2) пэрыяды́чны

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)