round3 [raʊnd] v.
1. агіна́ць; абыхо́дзіць круго́м;
We rounded the corner. Мы завярнулі за вугал;
The ship rounded the cape. Карабель абагнуў мыс.
2. акругля́ць; акругля́цца; рабі́цца кру́глым;
Her eyes rounded with amazement. Ад здзіўлення яе вочы акругліліся.
3. (up/down) акруглі́ць, вы́разіць у кру́глых лі́чбах
round off [ˌraʊndˈɒf] phr. v.
1. завярша́ць, канча́ць
2. выраўно́ўваць
round up [ˌraʊndˈʌp] phr. v.
1. збіра́ць у адны́м ме́сцы, скліка́ць
2. зганя́ць; акружа́ць; рабі́ць абла́ву
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
ко́сы в разн. знач. косо́й; (не отвесный — ещё) накло́нный;
к. праме́нь — косо́й луч;
к. по́чырк — косо́й по́черк;
к. каўне́р — косо́й во́рот;
к. по́зірк — косо́й взгляд;
к. па́рус — косо́й па́рус;
к. ву́гал — косо́й у́гол;
◊ к. са́жань у пляча́х — разм. коса́я са́же́нь в плеча́х, пле́чи коса́я са́же́нь
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
пе́ленг
(гал. peiling = вызначэнне ўзроўню)
1) вугал паміж напрамкам на аб'ект назірання і напрамкам компаснай стрэлкі (параўн. азімут 2; 2) разнавіднасць строю ваенных караблёў або самалётаў; у караблёў — размяшчэнне адзін за другім на прамой, якая праходзіць пад вуглом да напрамку руху, у самалётаў — размяшчэнне адзін за другім уступамі.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
вераце́я
1. Узгорак, узвышша сярод балота, часцей парослае арэшнікам (Беш. Касп., ЛМ, 77, 94, 106, 806). Тое ж верацяя́ (Лемц. Айк.).
2. Падрыхтаванае пад поле месца (Лемц. Айк.).
3. Вугал або клін поля (Грыг. 1850).
□ Верацейскае балота Арш. (Расія, т. 9, стар. 8), в. Верацей Веліжскага пав. (Рам. Мат.), в. Верацейкі Докш.
Беларускія геаграфічныя назвы. Тапаграфія. Гідралогія. (І. Яшкін, 1971, правапіс да 2008 г.)
прамы́ в разн. знач. прямо́й;
п. ву́гал — геом. прямо́й у́гол;
п. каўне́р — прямо́й воротни́к;
п. ваго́н — прямо́й ваго́н;
~мо́е папада́нне — прямо́е попада́ние;
~мо́е вы́барчае пра́ва — прямо́е избира́тельное пра́во;
~мо́е дапаўне́нне — грам. прямо́е дополне́ние;
○ ~ма́я кі́шка — анат. пряма́я кишка́;
◊ у ~мы́м сэ́нсе сло́ва — в прямо́м смы́сле сло́ва
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
закаці́цца, ‑качуся, ‑коцішся, ‑коціцца; зак.
1. Коцячыся, апынуцца дзе‑н., за чым‑н. Шпулька нітак закацілася ў куток. Кола закацілася за вугал. □ Дзмітрый нагнуўся, адкінуў гарачую гільзу, якая нейкім чынам закацілася пад тармазны педаль. Беразняк. // перан. Імкліва ўвайсці, убегчы куды‑н. Раптам дзверы расчыніліся і ў хату з гоманам, піхаючы адзін аднаго, закацілася пяцёра хлапчукоў. Дубоўка.
2. Зайсці, схавацца за гарызонт (пра нябесныя свяцілы). Сонца закацілася за лес, і адразу стала цямнець. Галавач. Месяц яшчэ свяціў усё такі ж вялізны і медна-чырвоны, але вісеў нізка, вось-вось збіраўся закаціцца. Дамашэвіч. // перан. Скончыцца. Яго слава хутка закацілася.
3. Разм. Пачаць закаціста смяяцца, рагатаць і пад. Хлопцы закаціліся дружным рогатам. Зарэцкі. — Ха-ха-ха! — зноў закаціўся смехам Дэвіс. Васілевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
образова́тьI сов. и несов.
1. (создать) утвары́ць, ствары́ць; (составить) скла́сці;
образова́ть прямо́й у́гол утвары́ць прамы́ ву́гал;
за год накопле́ния образу́ют кру́пную су́мму за год зберажэ́нні складу́ць зна́чную су́му;
2. (сформировать) сфармірава́ць; ствары́ць; (организовать) арганізава́ць; (основать) заснава́ць;
образова́ть партиза́нские отря́ды арганізава́ць партыза́нскія атра́ды;
образова́ть коми́ссию ствары́ць (скла́сці) камі́сію.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
зарэ́заць сов.
1. в разн. знач. заре́зать; (на мясо — ещё) заби́ть, уби́ть;
з. ку́рыцу — заре́зать ку́рицу;
воўк ~заў казу́ — волк заре́зал козу́;
з. кні́гу — заре́зать кни́гу;
2. (сделать надрез для выемки) надре́зать; (пилой) надпили́ть, запили́ть;
з. ву́гал — запили́ть у́гол;
◊ з. без нажа́ — заре́зать без ножа́;
хоць зарэ́ж — хоть заре́жь
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ВЯРЧЭ́ННЕ ПЛО́СКАСЦІ ПАЛЯРЫЗА́ЦЫІ святла, паварот плоскасці палярызацыі лінейна палярызаванага святла пры праходжанні яго праз некаторыя рэчывы; від падвойнага праменепраламлення. Адбываецца ў аптычна актыўных ізатопах асяроддзя і ў актыўных крышталях (гл. Аптычная актыўнасць), а таксама ў неактыўных рэчывах пры дзеянні на іх знешняга магнітнага поля (гл. Фарадэя эфект).
Пры вярчэнні плоскасці палярызацыі ў асяроддзі ўзнікаюць 2 эл.-магн. хвалі, палярызаваныя па крузе ў процілеглых напрамках вярчэння, з аднолькавымі амплітудамі і рознымі скарасцямі. У выніку гэтага плоскасць палярызацыі сумарнай хвалі паступова паварочваецца. Вугал павароту залежыць ад таўшчыні, канцэнтрацыі, т-ры рэчыва і даўж. хвалі святла. Вярчэнне плоскасці палярызацыі выкарыстоўваецца для даследавання будовы рэчыва, пры вызначэнні канцэнтрацыі аптычна-актыўных рэчываў, а таксама ў некат. аптычных прыладах (аптычныя мадулятары, квантавыя гіраскопы і інш.). Гл. таксама Палярызацыя святла.
В.В.Валяўка.
т. 4, с. 398
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
замо́к, ‑мка, м.
1. Прыстасаванне для запірання на ключ чаго‑н. (дзвярэй, чамаданаў і пад.). Дзвярны замок. Вісячы замок. Унутраны замок. // Засцежка на бранзалеце, ланцужку і пад. // Разм. Від засцежкі ў адзенні. Замок-маланка.
2. Спец. Дэталь у некаторых відах агнястрэльнай зброі, пры дапамозе якой робіцца выстрал. Замок гарматы. □ [Дубінін] з кулямётам пачаў адпаўзаць .., а калі выбіўся з сілы, кулямёт укінуў у варонку ад бомбы, а замок узяў з сабою. Гурскі.
3. Спосаб злучэння частак драўляных канструкцый. Рубіць вугал у замок.
4. У архітэктуры — цэнтральны камень аркі, скляпення.
•••
За сямю (дзесяццю) замкамі — старанна схаваны, надзейна ахоўваецца.
Пад замком (на замку) — замкнуты. Сельмаг цэлы дзень на замку, бо прадаўшчыца таксама пайшла за жняяркай. Брыль.
Сядзець пад замком гл. сядзець.
Трымаць пад замком гл. трымаць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)