◎ *Паса́джанка, посаджанка ’кіслы праснак з хлебнага цеста’ (ТС). Да пасаджаць, пасадзіць < саджаць (гл.). Матывацыя (?).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

*Сырахватам, сырохва́том (спячы) ’са свежага, непадышоўшага цеста’ (ТС). Прыслоўе ад сыры і хватаць, гл.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Пеляні́ца ’цеста (з пшанічнае мукі)’ (рэч., Мат. Гом.). Відаць, няправільнае тлумачэнне ў арыгінале: Што мы захацелі, тое і зрабілі: із мукі пеляніцу, а із дзеўкі — маладзіцу. У такім выпадку — да паляніца (гл.). Пе‑ замест па‑, магчыма, пад уплывам пеклява́ная мука ’мука дробнага памолу’. Пелені́ца ’праснак’ (ТС). З пале́ніца ’праснак з кіслага цеста’, спечаны перад полымем (там жа). Параўн. пале́нік ’тоўсты блін’ (Касп.), паляні́ца ’праснак’ (Касп.), пазней — ’булка з пшанічнай мукі’ (Бяльк.), подполо́нык, пудполо́нэк ’тоўсты блін з хлебнага цеста (Сл. Брэс.), подпа́ленік, подпа́льнік (ТС), ополонык ’корж з хлебнага цеста, які пяклі ў печы пры полымі’ (драг., Вешт.), параўн. подпалок: напэкла подпалків пэрэд полумнем на сніданне (малар., Сл. Брэс.). Усе — да по́лымя (⁺поломніца/⁺пламеніца, ⁺подпламеннік, о‑поломнык, подполомнік > подпаленік) і пад.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Прасна́к, прасно́к, прасну́шка, прасня́к, прасны́к, прысне́к ’тоўсты блін з прэснага цеста’ (ТСБМ, Гарэц., Шат., Касп., Др.-Падб., Сцяшк. Сл., Сл. ПЗБ, Мат. Гом., Сл. Брэс.), ’ляпёшка з хлебнага цеста’ (Бяльк.). Больш падрабязна аб значэннях слова і іх лакалізацыі гл. Вештарт, Лекс. Палесся, 115. Слова мае агульнаславянскае распаўсюджанне: укр. прісня́к ’праснак, пірог з прэснага цеста’, рус. прасня́к, пресно́к ’прэсны хлеб, пірог, ляпёшка’, польск. przaśnik, przaśniak ’прэсны хлеб’, чэш. přesňak ’ляпёшка з няквашанага цеста’, серб.-харв. prèsnik, пре́снац, пре́сница ’прэсны хлеб; прэснае салодкае пячэнне’, славен. presnec ’сквашаны хлеб’, балг. пресни́к ’прэсны хлеб’, макед. праснег, преснец, пресник ’від пірага з падсушаных каржоў, складзеных адзін на адзін’. Суфіксальныя дэрываты ад *prьsnъ ’прэсны’ (гл. Вештарт, там жа). Параўн. таксама апрэспік.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

гу́ще сравнит. ст.

1. нареч. гусце́й;

замеси́ те́сто гу́ще замясі́ це́ста гусце́й;

2. прил. гусце́йшы;

э́та ка́ша гу́ще гэ́та ка́ша гусце́йшая.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ска́лка ж. Rólle f -, -n, Mángel f -, -n; Wäschemangel f -, -n (для бялізны); Téigrolle f (для цеста)

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

сло́ены:

кул. сло́енае це́ста Blätterteig m -(e)s, -e;

сло́ены піро́г Blätter(teig)gebäck n -s, -e

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

насаладзі́ць, ‑ладжу, ‑лодзіш, ‑лодзіць; зак., што.

1. Зрабіць салодкім, пасаладзіць. Насаладзіць чай. Насаладзіць каву.

2. Прарасціць зерне ў цяпле і вільгаці для атрымання соладу.

3. Давесці цеста да стану лёгкага цукровага браджэння.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

раскалаці́ць, ‑калачу, ‑калоціш, ‑калоціць; зак., што.

1. Інтэнсіўна мяшаючы, калоцячы (у 5 знач.), размяшаць, зрабіць раўнамерным раствор чаго‑н. Калёсамі раскалацілі гразь. Раскалаціць цеста на бліны.

2. Разм. Разбіць, размалаціць. Раскалаціць гаршчок.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

◎ Падчыні́ць ’падсыпаць мукі ў цеста перад замесам’ (Вешт.), падчыняць ’падсяваць; адсяваць пры дапамозе рэшата дробную Мякіну ад зерня’ (Шатал.). Гл. чыніць. Дзеяслоў вельмі шырокага семантычнага аб’ёму; што датычыць прыведзеных тут значэнняў, параўн. рус. расчинять ’замешваць цеста, ставіць, тварыць’, серб.-харв. чинити ’прасейваць зерне’, славен. činiti ’прасейваць (цераз сіта)’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)