запячы́, -пяку́, -пячэ́ш, -пячэ́; -пячо́м, -печаце́, -пяку́ць; запёк, -пякла́, -ло́; -пячы́; -пе́чаны; зак.
1. што. Спячы, загарнуўшы ў цеста.
З. рыбу ў цесце.
2. Паставіць у напаленую печ, у духоўку для ўтварэння румянай скарынкі.
З. макароны.
3. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Прычыніць пякучы боль, засадніць.
Моцна запякло.
|| незак. запяка́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
◎ Ко́пустка ’лапатачка для размешвання цеста’ (З нар. сл., Бір.). Параўн. копысць (гл.). Да капаць (гл.). Кантамінацыя з капуста.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ляпёх ’перапечка з хлебнага цеста’ (гродз., Сцяшк. Сл.). Прасл. рэгіяналізм. Да ляпі́ць (гл.). Утвораны пры дапамозе суф. ‑exъ.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
згусці́ць, згушчу, згусціш, згусціць; зак., што.
Зрабіць густым або больш густым. Згусціць цеста. Згусціць пасевы.
•••
Згусціць атмасферу — стварыць напружанае становішча, абстаноўку.
Згусціць фарбы — празмерна перавялічыць што‑н., звычайна адмоўнае (у вусным апавяданні, адлюстраванні і інш.).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дзе́жачка, ‑і, ДМ ‑чцы; Р мн. ‑чак; ж.
Памянш. да дзежка; невялікая дзежка. Лазарыха наліла на патэльню з дзежачкі цеста і ўслухоўваецца ў сварку. Галавач. Зеленаватыя рыжыкі складаліся ў дзежачкі, гліняныя слоікі, саліліся. Васілевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
хрушч, ‑а, м.
1. Жук сямейства пласцініставусых.
2. часцей мн. (хрушчы́, ‑оў). Род сухога пячэння з тонкіх палосак цеста, якія цякуць у масле (алеі). Хрушчы былі памочаны ў цёртым тварагу і зверху насыпаны цукрам. Пташнікаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Ро́шчына, рашчы́на, рошчы́на, рошчэ́на ’рошчына для хлеба, негустое цеста на дрожджах або з закваскай, якое пасля замешваюць’, ’цэментны, будаўнічы раствор’ (ТСБМ, Сержп., Рам. 8, ТС; ЛА, 4; Сл. Брэс., Байк. і Некр.), ’маладое цеста’ (Сцяшк.), ’кулага (страва)’ (Сл. Брэс.). Аддзеяслоўнае ўтварэнне з суф. ‑ін‑а са значэннем ’прадмет — вынік дзеяння’. Да расчыняць (< прасл. *orz‑činjati < *činiti > бел. чыні́ць (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
рашчыні́ць, ‑чыню, ‑чыніш, ‑чыніць; зак., што.
Прыгатаваць рошчыну, развёўшы муку вадою ці малаком. Пакуль Варвара прыбірала ў хаце, Назарыха рашчыніла цеста ў глінянай місе. Б. Стральцоў. [Сымон:] — Мука ў мяне ёсць, заўтра прынясу Алене, няхай рашчыніць. Чарнышэвіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
клёцкі
(польск. kluski, kloski, ад с.-в.-ням. kloz)
страва з мучнога цеста або дранай бульбы ў выглядзе галачак, звараных у супе, малацэ, вадзе.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
shorten
[ˈʃɔrtən]
1.
v.t.
1) скарача́ць; адрэ́зваць
2) дадава́ць да це́ста тлу́шчу
3) апуска́ць (скру́чваць) ве́тразі
2.
v.i.
скарача́цца
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)