халадні́к, ‑у, м.

Халодная страва з бацвіння, шчаўя, агуркоў, цыбулі, запраўленая смятанай і пакрышаным яйцом. З кухні чуваць быў прыглушаны басок: — Ну, Алена Паўлаўна, якія прэтэнзіі?.. Вы ведаеце, чым халаднік запраўлены? Смятана — першы гатунак, яйцы, цыбуля зялёная, кроп — халаднік, хоць выпі... Сапрыка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ікра́, -ы́, ж.

1. Маса зернепадобных яечак, якія адкладваюцца рыбамі, земнаводнымі, малюскамі і інш.

Класці ікру.

2. Харчовы прадукт, які атрымліваецца шляхам апрацоўкі зернепадобных яечак рыбы.

Бутэрброд з ікрой.

3. Сурагатны прадукт, імітацыя (у 2 знач.) па смакавых уласцівасцях і знешнім выглядзе рыбінай ікры.

4. Страва з дробна пасечанай агародніны, грыбоў і інш.

Кабачковая і.

І. з баклажанаў.

|| прым. ікраны́, -а́я, -о́е.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

◎ Нестрыва́лы ’нястраўны’: Нестрывалае нешта зьеў (Касп.). Відаць, да стравіць ’ператравіць (пра страўнік)’, гл. страва, ці не пад уплывам стрываць ’сцярпець’ (гл. трываць)?

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

zupa

ж.

1. суп;

zupa ogórkowa — расольнік;

2. першая страва;

zupa chmielowa — піва

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

Карму́шка 1 ’пасуда для кармлення’, да корм (гл.).

Карму́шка 2 ’страва з халоднай вады, кусочкаў хлеба з соллю або цукрам’ (Сцяшк.), да папярэдняга.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

ВАЛО́ГА,

бел. традыцыйная страва; малочная поліўка (паранае малако, разведзенае вадой), з якой елі густы кісель. У пост або калі не было малака валогу рабілі з тоўчанага канаплянага семя. Яго залівалі вадой, шалупінне асядала на дно, а зверху адстойвалася валога — «бы малако». Валогу рабілі найчасцей у Цэнтр. Палессі. У некаторых раёнах Беларусі валога — закраса з масла (кашу «заваложвалі»).

т. 3, с. 483

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

Нястра́ўнасць ’дрэннае страваванне’ (Гарэц., ТСБМ, Сл. ПЗБ), нестраўнось ’тс’ (Мядзв.), нястроўнасць ’тс’ (Сл. ЦРБ). Да стра́ва, страўнасць (гл.); магчыма, запазычана з польск. niestrawność ’тс’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Труся́нка ‘трасянка; страва з некалькі прадуктаў’ (ТС), трусю́ха ‘дробная салома’ (паст., Сл. ПЗБ). Утварэнні ад трусіць 2, ‘растрасаць, змешваць’ аналагічна да трасянка 1, гл.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

curry

I [ˈkɜ:ri]

v.t. -ried, -rying

1) чы́сьціць, скрэ́бсьці (каня́)

2) дубі́ць ску́ру

3) біць, лупцава́ць

II [ˈkɜ:ri]

n., pl. -ries

1) ка́ры (прыпра́ва)

2) стра́ва з прыпра́ўкай ка́ры

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)

куцця́, -і́, ж.

1. Урачыстая вячэра напярэдадні Каляд, Новага года, якая суправаджаецца варажбою, а таксама дзень, у які адбываецца гэта ўрачыстасць.

2. Каша з ячных і іншых круп як традыцыйная абрадавая страва беларусаў і іншых славянскіх народаў.

○

Багатая (шчодрая) куцця — гатавалася перад Новым годам; была мясная, багатая, каб і год быў багаты.

Посная (галодная) куцця — гатавалася напярэдадні Каляд і Вадохрышча без мяса і жывёльнага тлушчу.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)