та́кса2
(ням. Dachshund, ад Dachs = барсук + Hund = сабака)
парода невялікіх паляўнічых сабак з крывымі кароткімі нагамі і доўгім тулавам.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
лапаву́хі, ‑ая, ‑ае.
Разм.
1. З вялікімі адтапыранымі вушамі. Лапавухі сабака. Лапавухі хлапчук. □ У пятлі сядзеў вялізны лапавухі жывы заяц. Дайліда.
2. Лаянк. Някемлівы, непаспешлівы (пра чалавека).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ганча́к, ‑а, м.
Паляўнічы сабака, прывучаны гнаць звера. Недалёка, кварталы за, два, нечакана заенчыў ганчак: натрапіў на звера. Шамякін. Заходзячыся ў яхканні, ганчакі амаль даганялі беляка. Краўчанка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дзя́ўкаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.
Тое, што і цяўкаць. Недзе злева басавіта дзяўкае сабака і сціхае. С. Александровіч. Дарэмна дзяўкае Карпусь, дарэмна кпіць з іхняй работы. Баранавых.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Псі́на ’пра сабаку, звычайна вялікага; пра пах сабакі, яго поўсці’; ’пра чалавека, які выклікае агіду, абурэнне’ (ТСБМ, Нас., Растарг.), ’сабачае мяса’ (Нас., Растарг.), псі́ны ’сабачы’ (Нас., Бяльк.). Параўн. укр. пси́на ’сабака’, рус. пси́на ’тс’, польск. psina ’тс’, славен. psína ’сабачына’, дыял. ’злосць, здрада’: psina mu gieda iz oči. Вытворныя ад *pьsъ ’сабака’, параўн. Бязлай, Etyma, 160.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Перасаба́чыць (пірасаба́чыць) ’без літасці выцяць кіем ці пугай’ (Варл.). Да пера- (гл.) і саба́чыць ’бязлітасна біць, як сабаку’ < саба́ка (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
брахлі́вы, ‑ая, ‑ае.
Разм.
1. Які любіць брахаць. Брахлівы сабака.
2. Які любіць хлусіць, маніць; ілжывы.
3. Балбатлівы, гаваркі. Брахлівы чалавек.
4. Які нагадвае сабачы брэх. Брахлівы гоман.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
брахну́ць, ‑ну, ‑неш, ‑не; ‑нём, ‑няце; зак.
Аднакр. да брахаць. Убачыўшы гаспадара, Аза танютка брахнула. Караткевіч. Сабака гэтакай сустрэчы не чакаў. Брахнуў, падціснуў хвост і дзёру даў. Корбан.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
забраха́ць, ‑брашу, ‑брэшаш, ‑брэша; зак.
Пачаць брахаць. // Брахнуць некалькі разоў запар, азвацца брэхам. Недзе забрэша сабака, азавецца другі на гэты халаднаваты брэх — і сціхне, залезшы ў будку. Скрыган.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
курта́ты разг., прям., перен. ку́цый, кургу́зый;
к. саба́ка — кургу́зая (ку́цая) соба́ка;
к. пінжачо́к — ку́цый (кургу́зый) пиджачи́шко
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)