ура́днік, ‑а, м.

1. У дарэвалюцыйнай Расіі — ніжэйшы чын павятовай паліцыі.

2. Унтэр-афіцэр у казацкім войску царскай арміі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

чарнасо́шны, ‑ая, ‑ае.

Гіст. У Расіі ў 14–17 стст. — які жыў на чорных землях; дзяржаўны, цяглавы. Чарнасошны селянін.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Ляндры́нка, ляндры́нкі ’цукеркі — ледзянцы’ (астрав., Сцяшк. Сл.; брасл., Сл. ПЗБ; драг., КЭС). Запазычана з польск. landrynka, landrynki, landryny, якія ўзыходзяць да прозвішча Ландрин, уладальніка цукеркавай фабрыкі ў Расіі ў XIX ст. (Слаўскі, 4, 46).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

во́ласць

1. Адміністрацыйная адзінка, частка павету ў дарэвалюцыйнай Расіі (БРС).

2. У актах (1557). Горад і некалькі вёсак, якія належалі аднаму ўладару (Гарб.).

Беларускія геаграфічныя назвы. Тапаграфія. Гідралогія. (І. Яшкін, 1971, правапіс да 2008 г.)

Фабрычна-заводскія камітэты (у Расіі) 8/566; 10/525

Беларуская Савецкая Энцыклапедыя (1969—76, паказальнікі; правапіс да 2008 г., часткова)

паж, ‑а, м.

1. У сярэднія вякі — падлетак, юнак дваранскага роду, які служыў пры двары караля або буйнога феадала. Паж каралевы. // перан. Іран. Аб мужчыне, які аддана адносіцца да жанчыны, дагаджае ёй.

2. У царскай Расіі і краінах Заходняй Еўропы — малодшая прыдворная пасада.

3. У царскай Расіі — выхавальнік Пажскага корпуса.

[Фр. page.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

во́дкуп, -у, мн. -ы, -аў, м.

У дарэвалюцыйнай Расіі: права на спагнанне дзяржаўных падаткаў, на манапольнае вядзенне гандлю, якое перадавалася казной прыватным асобам за грашовы ўзнос.

Вінны в.

Аддаць на в. што-н. (перан.: у поўнае распараджэнне).

|| прым. адкупны́, -а́я, -о́е.

Адкупная сістэма.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

генера́л-губерна́тар, -а, мн. -ы, -аў, м.

1. У царскай Расіі: чыноўнік мясцовай адміністрацыі з вышэйшай ваенна-адміністрацыйнай уладай, які стаяў на чале генерал-губернатарства.

2. У краінах Садружнасці нацый: прадстаўнік англійскага манарха, які лічыцца кіраўніком дзяржавы.

|| прым. генера́л-губерна́тарскі, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

рубе́ль¹, -бля́, мн. -блі́, -блёў, м.

Асноўная грашовая адзінка ў Расіі і Беларусі, роўная 100 капейкам, а таксама грашовы знак і манета такой вартасці.

Заплаціць за рэч пяцьдзясят рублёў.

|| памянш. рубялёк, -лька́, мн. -лькі́, -лько́ў, м. (разм.).

|| прым. рублёвы, -ая, -ае.

Рублёвая зона.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

фіска́л, -а, мн. -ы, -аў, м.

1. У Расіі 18 ст.: чыноўнік, які назіраў за законнасцю ў галіне фінансавых і судовых дзеянняў урада, устаноў і асоб.

2. перан. Даносчык, паклёпнік.

|| ж. фіска́лка, -і, ДМ -лцы, мн. -і, -лак (да 2 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)