табу́н, ‑а, м.
Статак коней, а таксама аленей і некаторых іншых капытных жывёл, якія пасуцца разам. У пана былі табуны коней, валоў, гумны хлеба, багатыя палацы. Каваль. [Дзед Арцём] абыходзіць калгасны табун, што пасвіцца на свежаскошанай канюшыне. Бядуля. // Чарада (птушак). Табун гусей. // перан. Вялікая група людзей, натоўп. Гляджу, [немцы] табуном папляліся на выхад з гаража. Новікаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
multitude
[ˈmʌltɪtu:d]
n.
1) мно́ства n.; пло́йма f. (камаро́ў, жаўне́раў); бе́здань, бе́зьліч, про́цьма f.
2) the multitude — про́стыя лю́дзі, нато́ўп -у m.
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
◎ Навата́жыць (наватижытсь) ’нагрузіць, загрузіць’ (Шпіл.). Відаць, нельга разглядаць асобна ад укр. навантажити ’наўючыць, нагрузіць’, якое звязваюць з вантаж ’цяжар, груз’, што ў сваю чаргу з франц. avantager ’садзейнічаць; павялічваць долю’ або з ватига ’атрад, натоўп; чарада’. Беларускае слова, магчыма, сведчыць на карысць другой версіі. Гл. ЕСУМ, 1, 329. Параўн. вантижыцца.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Су́мна 1 ’наўрад’ (Мат. Гом.). Гл. сум, сумненне.
Су́мна 2 ’надта многа’ (пух., Сл. ПЗБ), сумната́ ’натоўп, гурт, вялікае мноства’, сумнаце́нне ’тс’ (там жа). Няясна; магчыма, пераасэнсаванне сумна ’страшна’ (гл. сум), г. зн. ’так многа, аж страшна’, або ўтварэнне ад сума 2 (гл.), што можа суадносіцца з балг. су́ма ’многа, маса’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
валі́ць², 1 і 2 ас. не ўжыв., ва́ліць; незак.
1. Ісці, рухацца натоўпам або па́даць, паднімацца ў вялікай колькасці (разм.).
Натоўп валіць.
Пара валіць.
2. заг. валі(це). Ужыв. як пабуджэнне да дзеяння (разм.).
Ну, валі ў магазін!
3. што. Качаючы, збіваць з воўны.
В. валёнкі.
|| зак. павалі́ць, -валю́, -ва́ліш, -ва́ліць (да 1 і 3 знач.) і звалі́ць, -валю́, -ва́ліш, -ва́ліць; -ва́лены (да 3 знач.).
Паваліў снег.
Паваліць (зваліць) усю воўну.
|| наз. вале́нне, -я, н. (да 3 знач.).
В. сукна.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
расхіну́цца, -ну́ся, -не́шся, -не́цца; -нёмся, -няце́ся, -ну́цца; зак.
1. Раскінуць на сабе адзенне.
Расхініся, калі горача.
2. (1 і 2 ас. адз. не ўжыв.). Разысціся ў бакі, адхінуўшыся (пра краі, крыссе адзення).
Полы курткі расхінуліся.
3. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Раскрыцца (пра дзверы, акно, заслону і пад.).
4. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Разгарнуцца (пра што-н. загорнутае).
Пакунак расхінуўся.
5. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Расступіцца ў бакі, даўшы праход, месца.
Натоўп расхінуўся.
|| незак. расхіна́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
праткну́ць, ‑ну, ‑неш, ‑не; ‑нём, ‑няце; зак., каго-што.
Пракалоць чым‑н. наскрозь. Гэты [зубр], здаецца, немалады. Але рогі па-маладому вострыя. Такі рог праткне наскрозь. Шамякін. Знятую трубку кары Коля перагнуў на сярэдзіне, зверху праткнуў пруцікам. Жычка.
•••
Пальца не праткнуць — пра вялікі, цесны натоўп. У магазіне было бітком пабіта людзей — пальца не праткнеш. Капыловіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
шматаблі́чны, ‑ая, ‑ае.
1. Які складаецца з мноства розных абліччаў. Шматаблічны натоўп.
2. Які выяўляецца ў многіх, розных фермах; разнастайны. Перш за ўсё гэта «Лясное водгулле» і «Зялёны кругаварот» — вершы аб прыродзе, жывой, шматаблічнай, якая няспынна самаўзнаўляецца, прыродзе, якая — пад пяром паэта — пабыла многія чалавечыя якасці і, у сваю чаргу, надзяліла чалавека сваімі. «Полымя».
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
great
[greɪt]
1.
adj.
1) вялі́кі (нато́ўп)
2) ва́жны, выда́тны, сла́ўны (здарэ́ньне, маста́к), генія́льны
2.
adv., informal
ве́льмі до́бра
a great many — шмат
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
uproarious
[ˈʌprɔriəs]
adj.
1) шу́мны, гаманлі́вы, крыклі́вы
an uproarious crowd — шу́мны крыклі́вы нато́ўп
2) го́ласны, гу́чны
uproarious laughter — го́ласны, гу́чны і нястры́мны сьмех
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)