◎ Ператоп, пэрэпюп ’тук, чысты свіны тлушч’ (жытк., Вешт., ЛА, 4), параўн. рус. перетопки ’рэшткі ад ператопленага сала, масла, воску’, польск. przetop, серб.-харв. npėmon ’ператопленае сала, тлушч’. Аддзеяслоўнае ўтварэнне ад ператапіць (< прасл. *per‑topiti). Да пера- і тапіць і (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

живо́тный в разн. знач. жывёльны;

живо́тный мир жывёльны свет;

живо́тный э́пос лит. жывёльны э́пас;

живо́тное ма́сло ма́сла;

живо́тные жиры́ жывёльныя тлу́шчы.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)

butter

[ˈbʌtər]

1.

n.

1) ма́сла n.

2) густо́е паві́дла

apple butter — я́блычнае паві́дла

2.

v.t.

1) ма́заць ма́слам, ма́сьліць

2) informal мо́цна падлі́звацца

•

- butter up

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)

fuel​1 [fju:əl] n. па́ліва, гару́чае;

liquid/solid fuel ва́дкае/цвёрдае па́ліва

♦

add fresh fuel to a quarrel распа́льваць сва́рку;

add fuel to the flames падліва́ць ма́сла/смалы́ ў аго́нь

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

але́йны

1. ма́сляный;

~ныя фа́рбы — ма́сляные кра́ски;

2. бот. ма́сличный;

~ныя раслі́ны — ма́сличные расте́ния;

3. (относящийся к производству растительного масла) маслобо́йный, маслоде́льный

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)

verbúttern

vt збіва́ць ма́сла

◊ Geld ~ — разм. транжы́рыць [пуска́ць на ве́цер] гро́шы

die Sáche ~ — разм. сапсава́ць спра́ву

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)

падсмажаны, ‑ая, ‑ае.

1. Дзеепрым. зал. пр. ад падсмажыць.

2. у знач. прым. Прыгатаваны смажаннем. [Мароз:] — Прыязджаем з Іванам Васільевічам — а там ужо стол з місай рыбы. Свежанькая, падсмажаная, масла на ёй кіпіць — смаката. Лобан. Падышла афіцыянтка. — Мне свіную адбіўную, з падсмажанай бульбай. Сабаленка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

распусціцца дзеяслоў | закончанае трыванне

  1. Раскрыцца, разгарнуцца, пакрыцца лістамі (пра пупышкі, кветкі, лісты).

    • Распусціліся бярозы.

  2. Расплесціся, развіцца (пра валасы, што-н. заплеценае).

    • Косы распусціліся.
    • Шкарпэтка распусцілася (раскідалася).

  3. Пачаць весці сябе непрыстойна; стаць недысцыплінаваным (размоўнае).

    • Распусціліся дзеці без бацькі.

  4. Перайсці ў вадкі стан.

    • Масла распусцілася на скаварадзе.

  5. Разысціся, растварыцца ў вадзе.

    • У халоднай вадзе цукар доўга распускаецца.

|| незакончанае трыванне: распускацца.

|| назоўнік: распусканне.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

Масля́к ’грыб Suillus luteus’ (ТСБМ, Янк. 2, Шат., Растарг., Сл. ПЗБ; уздз., Нар. словатв.), драг. масле́кь (КЭС, Жыв. сл.), укр., рус. паўн., смал. масля́к ’тс’; масле́нік ’тс’ (Жд. 1, Мат. Гом., Ян.), рус. паўн. ма́сленик, маслёник; ма́сленка ’тс’, ’Boletus flavus With.’, ’Boletus annulatus Pers.’ (Дэмб. 1, Грыг.), рус. смал., паўн., разан. ма́сленка, маслёнка ’масляк’, маслю́к ’тс’ (гродз.: беласт., маст., Сл. ПЗБ; ілун., Жыв. сл.; Мат. Гом., ТС, Ян.), маслюх ’тс’ (Бес.), рус. кур., урал. маслю́к ’тс’, масля́й ’тс’ (Янк. 2), рус. наўг., алан. масляй ’тс’, масля́н ’тс’ (барыс., Нар. словатв.), рус. усх.-сіб. масля́на ’баравік’; масля́нка ’масляк’ (Анік.), чэрык. масля́начкі (Бел. хр. дыял.), масля́т ’тс’ (касцюк., стаўбц., паст., талач., гом., Жыв. сл.). Укр. маслюк, рус. маслёнок, польск. maślak, н.-луж. butrowy grib (дзе butra ’масла’), чэш. máselník, máslenka, славац. masliak, máslnik, másník, máslik, máselník, maslák, máselňiak, máslač, maslovník, балг. ма́сленка. Паводле Махка₂ (353), грыб названы так таму, што яго мякіш мае такі ж жоўты колер, як масла, і яшчэ таму, што грыбы выкарыстоўваліся для змазкі колаў у калёсах замест масла (гл. Машынскі, Kultura, 1, 374).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Суля́к ’нейкая пасудзіна’: “складаючы ім у сулякі масла, сыры, гародніну сваю на доўгую зіму” (М. Вайцяшонак, ЛіМ, 1996, 8 лістап.). Параўн. польск. дыял. sulak ’гаршчок’, sulnica ’біклага, бочачка’, славен. sülj ’ражка’; апошняе Скок (3, 360) выводзіць з лац. solium ’карыта, жолаб, чан’. Параўн. суляя, гл.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)