◎ Пу́мза ’невялікая рыбка, якая вясной заходзіць на балота, а калі яно высыхае, то здыхае’: пумза кароценькая і пузаценькая (астрав., Мятліцкая, вусн. паведамл.). Няясна, відаць, ад гукапераймання пум!, што перадае раптоўнае лопанне, літ. риті! ’тс’; да словаўтварэння параўн. рэўза (ад раўці). Параўн. таксама літ. pumti, рата ’назвацца, набухаць’, якія, улічваючы геаграфію, маглі б ляжаць у аснове назвы.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Скру́жкі, скру́шкі, скру́жыны ‘амецце, адходы пры ачыстцы збожжа’ (талач., рас., Шатал.; ц.-палес., Выгонная, Лекс. Палесся, 83), скружа́віны ‘не выбітыя цэпам каласы, што ляжаць наверсе рэшата пры скружванні’ (Жд. 1). Укр. дыял. скру́жкі, польск. skrążki, skrążyny, skrążak ‘невялікае рэшата, якое служыць для “скружвання”’, kružyny ‘скружкі’, серб.-харв. skrúžak, skruška, славен. skròžek, skrožki, skrožina ‘тс’. Прасл. *sъkrǫgъkъ. Да скружваць (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

БРАХІСТАХРО́НА

(ад грэч. brachistos самы кароткі + chronos час),

крывая самага хуткага спуску. Напр., калі пункты A і B ляжаць не на адной вертыкалі ў полі сілы цяжару, то шарык пры руху ўздоўж брахістахроны за самы кароткі час прыйдзе з пункта A у пункт B. Калі няма сіл супраціўлення, брахістахрона — цыклоіда з гарыз. асновай і пунктам звароту, які супадае з пунктам A. Рашэнне задачы аб брахістахроне (І.Бернулі, 1696) — зыходны пункт для развіцця варыяцыйнага злічэння.

т. 3, с. 252

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

lair

[ler]

1.

n.

1) бярло́г -у m., ло́гава, ло́гвішча n. (зьве́ра)

2) ло́гава, прыту́лішча n. (чалаве́ка)

3) Brit. шала́ш -а́ m., за́гарадзь f. (для жывёлы)

2.

v.i.

спаць, ляжа́ць у ло́гаве

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

ambush

[ˈæmbʊʃ]

1.

n.

зало́га; заса́да f. (лю́дзі або́ ме́сца)

to lie in ambush — засе́сьці ў заса́ду

2.

v.t.

1) напада́ць з заса́ды

2) рабіць зало́гу

3.

v.i.

ляжа́ць у заса́дзе; прыто́йвацца

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

lie

I [laɪ]

1.

n.

1) мана́, ілжа́, хлусьня́ f.

2) няпра́ўда f.

2.

v.i., lied, lying

мані́ць, хлусі́ць, ілга́ць; каза́ць няпра́ўду, ашу́кваць

•

- give the lie to

II [laɪ]

1.

v., lay, lain, lying, v.i.

1) ляжа́ць

2) лажы́цца

to lie down — ляга́ць; кла́сьціся

3) to lie idle (unused) — ляжа́ць без ужы́тку

4) ляжа́ць, знахо́дзіцца

Land that lay along a river — Зямля́, яка́я ляжа́ла ўздо́ўж рэ́чкі

What a future lies before him! — Што за бу́дучыня пе́рад ім!

2.

n.

1) месцазнахо́джаньне n., кіру́нак чаго́-н.

2) стано́вішча n., стан -у m. (спра́ваў)

3) лагво́ n., бярло́г -а f. (зьвяра́)

•

- lie back

- lie by

- lie over

- take an insult lying down

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

буй ​1, буя́, М на буі́; мн. буі́, буёў; м.

Высокае, адкрытае з усіх бакоў для ветру месца. Гэта быў даволі высокі буй, парослы верасам і дробным сасоннічкам. Броўка. Але ляжаць за сумётамі было зацішней і ўтульней, чым на буі. Грахоўскі.

буй ​2, бу́я, М на буі́; мн. буі́, буёў; м.

Сігнальны паплавок на рацэ, возеры, у бухце для абазначэння мелі, месца рыбацкай сеці і пад.

[Гал. boei.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

вы́кінуцца, ‑нуся, ‑нешся, ‑нецца; зак.

1. Кінуцца адкуль‑н. уніз; выскачыць. Выкінуцца з парашутам. Выкінуцца з акна. // З сілай выбіцца, вырвацца вонкі. З-за калгаснай пуні выкінулася паласа жоўтага святла, паказаўся агеньчык і паплыў у напрамку дарогі. Дуброўскі.

2. Вываліцца, выпасці адкуль‑н. Пісьмо.. выкінулася з бумажніка і асталося ляжаць на снезе. Чорны. Праз паўгадзіны Лабановіч сядзеў у калымажцы і падтрымліваў Анцыпіка, каб ён не выкінуўся. Колас.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

скрыва́віць, ‑ваўлю, ‑вавіш, ‑вавіць; зак., каго-што.

Разм. Збіць, зраніць да крыві; пакрыць, запэцкаць кроўю. [Тодар:] — А Голавкокавага быў збілі на горкі яблык .. Скрывавілі ўсяго хлопца як мае быць. Крапіва. [Дубіцкі:] — Тады мяне тапталі нагамі, таварыш Кісялёў, мяне скрывавілі да таго, што я не мог ні ляжаць, ні сядзець. Чарнышэвіч. Раненне ў Міколы было не цяжкае — кантузія і некалькі невялікіх асколкаў парвалі пінжак ды скрывавілі плечы. Якімовіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

leżeć

leż|eć

незак.

1. ляжаць;

tu ~y — (надпіс на надмагіллі) тут ляжыць; тут спачывае;

~eć w łóżku — ляжаць у ложку;

~eć w szpitalu — ляжаць у шпіталі (лякарні, бальніцы);

~eć odłogiem — ляжаць аблогам (пра зямлю);

2. ляжаць; размяшчацца; знаходзіцца;

~eć obozem — стаяць (размяшчацца) лагерам;

ubranie dobrze ~y — касцюм добра ляжыць (сядзіць);

miasto ~y nad rzeką — горад стаіць ля ракі (на рацэ);

3. разм. хварэць;

rodzina ~ała na grypę — сям’я хварэла на грып;

to nie ~y w moich zamiarach — гэта не ўваходзіць у мае намеры;

to nie ~y w moim interesie — гэта не ў маіх інтарэсах;

~eć na sercu — ляжаць на сэрцы;

~y mi to na sumieniu — гэта на маім сумленні;

~eć na pieniądzach — сядзець на грашах; грошай як трэсак (як смецця, як мякіны, як пяску, як гразі);

jeśli tak, to ~ę разм. калі так, то я гатовы

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)