control​1 [kənˈtrəʊl] n.

1. кірава́нне

2. кантро́ль, праве́рка

3. стры́манасць, самавало́данне

4. рэгуліро́ўка, рэгулява́нне

5. tech. рыча́г; ру́чка

6. pl. controls панэ́ль кірава́ння;

a control tower aeron. кантро́льна-дыспе́тчарскі пункт;

be in control (of) мець свой уплы́ў, кірава́ць, кантралява́ць;

bring under control падпара́дкаваць свайму́ ўплы́ву;

get beyond/out of control вы́йсці з-пад кантро́лю/уплы́ву;

lose control стра́ціць кантро́ль/самавало́данне

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

sail​2 [seɪl] v.

1. плы́сці пад ве́тразямі;

sail round the world рабі́ць кругасве́тнае падаро́жжа

2. кірава́ць (яхтаю, лодкаю і да т.п.)

3. пуска́ць кара́блікі

4. адплыва́ць, адыхо́дзіць (пра судна)

5. паво́льна ру́хацца;

She sailed into the room. Яна прайшла ў пакой як пава.

♦

sail against the wind плы́сці су́праць цячэ́ння;

sail close to the wind мо́цна рызыкава́ць, хадзі́ць па кра́і про́рвы

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

повелева́ть несов., книжн. (кем-, чем-л. управлять) кірава́ць; (командовать) кама́ндаваць; (приказывать) зага́дваць; (заставлять) прымуша́ць (каго); патрабава́ць (ад каго); (обязывать) абавя́зваць (каго); (говорить) гавары́ць, каза́ць (каму);

моя со́весть повелева́ет мне сде́лать э́то маё сумле́нне абавя́звае мяне́ зрабі́ць гэ́та;

так повелева́ет мне долг так ка́жа (гаво́рыць) мне абавя́зак.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)

officer

[ˈɑ:fəsər]

1.

n.

1) афіцэ́р -а m. (у а́рміі, вае́нна-марскі́м флёце або́ авія́цыі)

2) капіта́н карабля́

3) ура́давы або́ і́ншы службо́вец

a health officer — саніта́рны інспэ́ктар

a police officer — паліцыя́нт (афіцы́йная або́ ве́тлівая фо́рма)

2.

v.t.

кірава́ць кім-чым

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)

pilot

[ˈpaɪlət]

1.

n.

1) лётчык -а, пілёт -а m. (паве́траны й марскі́)

2) ло́цман -а m.

3) правадні́к -а́ m., правадні́ца f.

2.

v.

1) ве́сьці, кірава́ць самалётам, караблём; пілятава́ць

2) право́дзіць, быць правадніко́м adj. пілёцкі

•

- pilot llght

- pilot star

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)

Rúder

n -s, -

1) вясло́

2) стырно́, руль;

der Mann am ~ стырнавы́ (тс. перан.);

ans ~ kómmen* прыйсці́ да ўла́ды;

das ~ führen стая́ць у стырна́ [рулц], кірава́ць;

am ~ sein мець ула́ду, быць пры ўла́дзе

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)

direct

[dəˈrekt]

1.

v.t.

1) кірава́ць

2) зага́дваць, кама́ндаваць

3) накіро́ўваць, пака́зваць даро́гу, дава́ць інфарма́цыю

4) скіро́ўваць

5) адрасава́ць

2.

adj.

1) про́сты

a direct route — про́сты шлях

2) про́сты

direct object — про́стае дапаўне́ньне

3) шчы́ры, про́сты

4) непасрэ́дны, беспасярэ́дні

direct influence — беспасярэ́дні ўплы́ў

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)

Тарнава́ць 1 ’малаціць перавернутыя неразрэзаныя снапы’ (Нас.), ’малаціць неразвязаныя снапы’ (Байк. і Некр.), ’малаціць перакуленыя неразрэзаныя снапы’, ’адбіваць калоссе і адкідваць яго ўбок’ (Касп., Стан.). Параўн. рус. дыял. тарнава́ть ’малаціць збожжа ў снапах, папераменна іх пераварочваючы’, торно́вка ’малацьба звязаных снапоў’. Гл. тара́ніць ’біць, разбіваць цэпам перавязь у снапоў дзела лепшага абмалоту’ (гл.), паводле Насовіча (Нас.), звязана з таран 2 (гл.). Няясна. Рускія словы выводзяць са сторновать ’тс’, якое суадносяць са стернь (Праабражэнскі, 2, 385; Фасмер, 4, 84), гл. сцёран 2, стырня, або са сторона (Новое в рус. этим., 219), гл. старана.

Тарнава́ць 2 ’табаніць, прычальваць, прыставаць да берага’ (Ласт.), ’кіраваць, накіроўваць у пэўным напрамку’ (віл., шальч., Сл. ПЗБ), ’тармазіць, затрымліваць (плыт)’ (віл., іўеў., брасл., Сл. ПЗБ), тарнава́цца ’швартавацца’ (карэліц., ЖНС). З мовы плытагонаў, параўн.: “Гануля тарнуй: выкрык плытнікаў на Нёмане, азначаючы каманду прыбіваць плыт да берагу” (Ласт., 698). Няясна; мяркуюць пра сувязь з ням. steuern ’кіраваць’ (Сл. ПЗБ, 5, 90). Гл. таксама тарно, тарнавы.

Тарнава́ць 3 ’біцца ў канвульсіях’: тарну я кунвурсія; тарнуе (пра эпілепсію) (чэрв., Сл. ПЗБ; ЛА, 3), ’трэсціся ў ліхаманцы’ (Жд. 1), ’турбаваць, хваляваць’ (Растарг.), тарнава́цца ’калаціцца ад злосці, страху’ (Жд. 1), ’мардавацца’ (жлоб., Нар. словатв.), ’неспакойна стаяць, кідацца ва ўсе бакі’ (чач., ЖНС), ’насіцца, бегаць’ (Ян.), ’гарэзіць, шумець (пра дзяцей)’ (ветк., Ск. нар. мовы), сюды ж таранава́ць ’пра стан, калі чалавек неспакойна сябе паводзіць’ (там жа). Запазычанне, параўн. польск. дыял. tarny ’мурашкі, дрыжыкі (на целе)’, tarnieć ’дранцвець’, tarnąć ’церпнуць’, што, паводле Брукнера (566), з першаснага *tarpnąć, гл. цярпець, церпнуць.

Тарнава́ць 4 ’прыстасоўваць, прымяняць’ (Стан.), ’адносіць; рабіць прыгодным для выкарыстання, прымянення’: ён гэта тарнуе да мяне (віл., Стан.), тарнава́цца ’прыстасоўвацца’ (Гарэц., Байк. і Некр.), ’уладкоўвацца, размяшчацца’, ’прыстасоўвацца, дапасоўвацца’ (віл., Стан.). Наватвор 20‑х гадоў на базе тарнаваць 3 з першасным значэннем ’турбаваць, хваляваць’; зафіксавана ў першым выданні слоўніка братоў Гарэцкіх (Гарэц. 1) у прыставачным дзеяслове прытарно́ўваць ’прыстасоўваць, дапасоўваць’, параўн. у сучасным ужыванні тарнаванае мастацтва ’ўжытковае, прыкладное мастацтва’ (Беларусіка, 19, 226), з далейшым развіццём значэння ’дастасоўвацца, датычыцца’.

Тарнава́ць 5 ’цягнуць, несці, везці цяжкае ці вялікае’ (Мілк.). Відаць, звязана з тараніць 3 ’несці’, гл.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

wálten

vi (über A) панава́ць (над чым-н.); кірава́ць (чым-н.)

séines Ámtes ~ — выко́нваць свае́ абавя́зкі

schálten und ~ — распараджа́цца па-сво́йму

hier ~ die Natúrkräfte — тут дзе́йнічаюць сі́лы прыро́ды

Gnáde ~ lássen* — шкадава́ць, мі́лаваць, лі́таваць, прабача́ць

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)

conduct

1. [ˈkɑ:ndʌkt]

n.

1) трыма́ньне n., паво́дзіны pl. only.

2) кірава́ньне, вядзе́ньне n. (спра́ваў)

3) настаўле́ньне, указа́ньне n., нака́з -у m.

2. [kənˈdʌkt]

v.t.

1) трыма́цца

2) кірава́ць (устано́вай); дырыгава́ць (арке́страм)

3) право́дзіць, суправаджа́ць

4) быць правадніко́м (для экску́рсіі)

5) Phys. служы́ць правадніко́м, право́дзіць (цеплыню́, эле́ктрыку)

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)