fixture [ˈfɪkstʃə] n.
1. BrE запланава́нае спарты́ўнае мерапрые́мства
2. нерухо́мае абсталява́нне (у доме); сантэ́хніка
3. хто-н./што-н. як пастая́нная прынале́жнасць да пэ́ўнага асяро́ддзя; звыча́йная з’я́ва;
She was a fixture in the city’s nightclubs. Яна была сталай наведвальніцай начных клубаў у горадзе.
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
апты́чны
(гр. optikos)
1) звязаны з оптыкай (напр. а. прыбор, а-ае шкло);
2) светлавы, звязаны з адбіццём і пераламленнем прамянёў святла (напр. а-ая з’ява).
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
рэмінісцэ́нцыя
(лац. reminiscentia = успаміны)
1) няясныя ўспаміны, а таксама з’ява, якая наводзіць на ўспаміны;
2) адбітак уплыву чыёй-н. творчасці ў літаратурным, музычным і іншым творы.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
Барс 1 ’барс’. Рус. барс (з XVI ст.), укр. барс (з XVIII ст.). Запазычанне з цюрк. bars, pars ’тыгр, пантэра, рысь’. Фасмер, 1, 128 (там і літ.); Шанскі, 1, Б, 48.
Барс 2 ’барсук’ (Інстр. II). Відавочна, форма, што ўзнікла скарачэннем з барсу́к (гл.). Такая ж самая з’ява і ў літ. мове, дзе barsas ’тс’ < bars(i)ùkas (гл. Фрэнкель, 1, 35).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ка́пішча ’культавае збудаванне ўсх. і прыбалт. славян з часоў паганства’ (ТСБМ), ’месца, дзе закопваюць здохлую жывёлу’ (Бяльк.). Укр., рус. капище ’паганскі храм’, арханг. ’месца звозу лесу, звалка’. Ст.-рус. запазычанне са ст.-слав. капище ’храм’ < капь ’з’ява, вобраз, прывід’ > ’статуя, выява’ < ст.-чуваш. *käp, сучаснае чуваш. päk, уйгурск. kep ’форма, карціна’, ст.-тур. gib ’карціна’ (Фасмер, 2, 185; Шанскі, 2 (К), 35).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Пя́лца ’прылада да нацягвання малых скурак пры сушцы’ (глыб., Стома–Сініца). Да пяльцы (гл.) з ацвярдзеннем ‑ль‑ перад ц “у зьмяншальных імёнах назоўных ніякага і мужчынскага роду”, гл. Станкевіч, Запіскі, 2, 246; Зб. тв., 1, 106; паводле апошняга, з’ява дыспалатызацыі l вядома на ўсёй беларускай моўнай тэрыторыі, што не дае падстаў бачыць у названым слове “фанетычны балтызм”, як сцвярджае Саўка (Запісы, 23, 56).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
*Рамяна, ст.-бел. рамяно ’вельмі, моцна’ (Ст.-бел. лексікон), параўн. старое рус. рамя́но ’вельмі’, ц.-слав. рамѣно ’тс’, славен. rámeno ’моцна, вельмі, далёка’, славац. ramenito ’моцна’. Звязваюць з ст.-ісл. rammr ’моцны, востры’, ст.-в.-ням. irmin ’моцны’, алб. jerm ’шаленства’, літ. er̃mas ’пачвара, жах’, ę̃rms, ęr̃ms ’малпа; незвычайная з’ява’, арм. arman ’цуд’ (Міклашыч, 273; Фасмер, 3, 441; Бязлай, 3, 149).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
эпіфено́мен
(ад эпі- + феномен)
1) суправаджальная, другарадная з’ява;
2) свядомасць у ідэалістычнай філасофіі, пгто разглядаецца як суправаджальны прадукт дзейнасці вышэйшай нервовай сістэмы, як вынік пасіўнага адлюстравання рэчаіснасці.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
привы́чный
1. (ставший привычкой) прывы́чны; (обычный) звы́чны, звыча́йны;
привы́чный о́браз жи́зни прывы́чны (звы́чны, звыча́йны) спо́саб жыцця́;
привы́чное явле́ние звыча́йная (прывы́чная) з’я́ва;
2. (привыкший) звы́клы, прызвыча́ены;
он челове́к привы́чный ён чалаве́к звы́клы.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
АЎТАФАЗІРО́ЎКА
(ад аўта... + фаза),
з’ява, якая забяспечвае аўтаматычнае падтрыманне сінхранізму (рэзанансу) паміж рухам зараджанай часціцы і зменай паскаральнага электрычнага поля. Абумоўлена залежнасцю прамежку часу паміж паслядоўнымі момантамі паскарэння часціцы ад яе поўнай энергіі. Адкрыта У.І.Векслерам (СССР, 1944) і незалежна Э.М.Макміланам (ЗША, 1945). Выкарыстоўваецца ў асн. тыпах паскаральнікаў: сінхратронах, сінхрафазатронах, фазатронах. На аснове аўтафазіроўкі спраектаваны цыклічныя паскаральнікі зараджаных часціц на вял. энергіі (100 МэВ і вышэй).
т. 2, с. 121
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)