БЯРДЫ́Ш

(польск. berdysz),

старадаўняя халодная зброя ў выглядзе насаджанай на драўлянае дрэўка сякеры з лязом у форме паўмесяца. Вядомы ў краінах стараж. Усходу, у 15 — пач. 18 ст. па ўсёй Еўропе. Пашыраны ў Рус. дзяржаве ў 16—17 ст., выкарыстоўваўся пешымі воінамі, пераважна стральцамі. На Беларусі ў 16 — пач. 18 ст. масавая зброя гараджан і сялян-паўстанцаў, гар. начной варты і брамнікаў. У час археал. раскопак знойдзены бярдыш 12, 14—17 ст. у Віцебску, Брэсце, Гродне, Мінску, Мядзеле і інш. Бел. збройнікі выраблялі бердышы простыя і «набіўныя срэбрам з абухамі». Блізкім да бердыша відам зброі была алебарда.

т. 3, с. 407

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

◎ Некерко ’гваздзік-травянка, Dianthus deltoides L.’ (гродз., Кіс.). Няясна; магчыма, дэфармаваная з мэтай ахоўнай магіі назва, параўн. іншыя назвы расліны іскаркі, сярдзечнік© ва ўсякім разе спалучэнне ‑ке‑ не з’яўляецца характэрным для названага арэала, аднак смал. некенький ’якісьці; не варты ўвагі’ можа сведчыць аб прыналежнасці назвы да «шыфраваных» найменняў раслін тыпу польск. nietoto і пад., параўн. і польск. дыял. niekiery ’некаторы, няпэўны’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

markánt

a зна́чны, ва́жны, выда́тны; ва́рты ўва́гі, знамяна́льны; характэ́рны

~e Züge — характэ́рныя ры́сы тва́ру

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

dánkenswert, dánkens würdig

a ва́рты падзя́кі, які́ заслуго́ўвае падзя́кі

éine ~e Áufgabe — удзя́чнае зада́нне

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

würdig

1.

a го́дны, пава́жны, ва́рты (чаго-н.), шано́ўны

2.

adv го́дна, з го́днасцю

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

élend

a

1) ва́рты жа́лю, жа́ласны

2) бядо́тны, гаро́тны

3) по́длы

~es Zeug — дрэнь

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

authoritative

[əˈӨɔrəteɪtɪv]

adj.

1) аўтарытэ́тны, уплыво́вы

2) ула́дны

in authoritative tone — ула́дным то́нам

3) вераго́дны, ва́рты даве́ру

authoritative source — ва́ртая даве́ру крыні́ца

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

жа́лкий

1. (достойный жалости) ва́рты жа́лю; (вызывающий жалость) жа́ласны; (несчастный) няшча́сны; (беспомощный) бездапамо́жны;

жа́лок тот, в ком со́весть нечиста́ ва́рты жа́лю той, у каго́ нячы́стае сумле́нне;

2. (ничтожный, убогий) мізэ́рны, убо́гі; (с оттенком презрения) нікчэ́мны, няшча́сны;

како́е жа́лкое зре́лище! яко́е ўбо́гае (нікчэ́мнае) відо́вішча!;

жа́лкий трус нікчэ́мны баязлі́вец;

жа́лкая роль нікчэ́мная ро́ля;

име́ть жа́лкий вид мець мізэ́рны (убо́гі) вы́гляд;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

pogarda

pogard|a

ж. пагарда;

godny ~y — варты пагарды;

odnosić się z ~ą — ставіцца з пагардай

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

прадстаўле́нне, ‑я, н.

1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. прадстаўляць — прадставіць і прадстаўляцца — прадставіцца.

2. Пісьмовая заява, пісьмовы даклад у вышэйшую інстанцыю. У прадстаўленні гродзенскага губернатара на імя віленскага генерал-губернатара ад 15 красавіка 1862 г. паведамляецца, што акружны генерал 9‑й акругі ўнутранай варты прыслаў яму пракламацыю «Што трэба рабіць войску». Лушчыцкі.

3. Тэатральны спектакль. Вечарам у клубе было прадстаўленне. Лобан.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)