modła

modł|a

ж. уст. лад; спосаб; узор; мадэль;

na ~ę — на манер, на ўзор;

na jedną ~ę — на адзін лад;

urobić kogo na swoją ~ę — перарабіць каго на свой лад (па-свойму)

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

грэ́бень (мн. грабяні́, -нёў) м., в разн. знач. гре́бень; (у птицы — ещё) гребешо́к; (для расчёсывания волос — ещё) гребёнка ж., расчёска ж.;

прадзі́льны г. — пряди́льный гре́бень;

го́рны г. — го́рный гре́бень;

г. хва́лі — гре́бень волны́;

○ пе́ўневы г. — бот. петуши́ный гребешо́к;

◊ стры́гчы (усі́х) пад адзі́н г. — стричь (всех) под одну́ гребёнку

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

упле́сці сов.

1. вплести́; ввить; ввяза́ть;

у. сту́жку ў касу́ — вплести́ ле́нту в ко́су;

у. ў шнуро́к залату́ю ні́тку — вплести́ (ввить) в шнуро́к золоту́ю нить;

2. разг. (втянуть, вовлечь) впу́тать;

3. (израсходовать всё) уплести́;

усе́ ні́ткі ўпляла́ ў адзі́н по́яс — все ни́тки уплела́ в оди́н по́яс;

4. (съесть) уплести́

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

упра́віцца сов.

1. упра́виться; спра́виться;

у. з рабо́тай — упра́виться (спра́виться) с рабо́той;

з усі́м яна́ ўпра́вілася за адзі́н дзень — со всем она́ упра́вилась (спра́вилась) за оди́н день;

2. (вернуться, сходив, съездив) оберну́ться;

у. за су́ткі — оберну́ться за су́тки;

3. успе́ть, поспе́ть;

не ўпра́віцца адказа́ць — не успе́ть (не поспе́ть) отве́тить

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

дарагі́, ‑ая, ‑ое; дораг, ‑а.

1. Які каштуе многа грошай, высока цэніцца; проціл. дзяшовы. На вопратцы блішчэлі дыяментныя і з іншых дарагіх камянёў гузікі такой каштоўнасці, што за іх можна было б купіць маёнтак. Бядуля. Раіса хадзіла ў дарагіх сукенках, якіх не мелі нават настаўніцы. Шамякін.

2. перан. Якім даражаць, якога шануюць. Самым дарагім цяпер для Андрэя быў свабодны вечар, калі б можна было застацца адзін на адзін са сваімі думкамі. Шахавец. Дарагая тая хатка, дзе радзіла мяне матка. Прыказка.

3. Любімы, мілы, блізкі сэрцу. Прыйдзе, прыйдзе той, хто сэрцу мілы, Прыйдзе той, хто сэрцу дарагі. Русак. Жджэ кабета: хоча бачыць сына дарагога. Колас. / У зваротку. Вачамі паўзлі да калючага дроту, Якім нас хацелі навек раздзяліць, Мы рвалі яго, звалі вас на падмогу, — І вы, дарагія, пачулі, прыйшлі. Танк. // Жаданы, прыемны. Дарагі госць.

•••

З дарагой душой гл. душа.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

куля́цца, ‑яюся, ‑яешся, ‑яецца; незак.

Пераварочвацца цераз галаву; перакульвацца. То адзін, то другі з хлапцоў бліскаючы пяткамі, куляўся цераз галаву. Самуйлёнак. // Разм. Падаць, пераварочваючыся. Воўка аніяк не мог утрымацца на лыжах і раз-поразу куляўся ў снег. Кавалёў. Навокал шугала ўгору зеленаватае полымя выбухаў, адзін за адным куляліся ў чорную прорву вагоны. Паслядовіч. // Бегчы, перавальваючыся то на пярэднія, то на заднія ногі (пра жывёл). Вымчаўся [бацька] на дарогу, аглянуўся — куляецца здалёк за ім якаясьці звярына: ні то воўк, ні то мядзведзь. Якімовіч. // Моцна хістацца, трапляючы то пярэднімі, то заднімі коламі ў яміны, калдобіны (пра сродкі перамяшчэння). Недзе на першай палове шляху шаша прападае, і аўтобус ужо бяжыць, куляецца па прасёлкавых дарогах. Ракітны. // Рабіць мёртвую пятлю; пераварочвацца верхняй часткай уніз і наадварот (пра самалёт). [Машыніст] заўважыў, што лётчык кідаецца з боку ў бок, куляецца, значыць, у яго бомбаў няма. Гурскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

тра́піцца, ‑плюся, ‑пішся, ‑піцца; зак.

1. Выпадкова сустрэцца, надарыцца. Трапіўся б, скажам, на дарозе воўк (а іх тут багата зімою цягаецца), — Федзя адразу раскроіў бы яму чэрап і прыцягнуў у сяло. Ваданосаў. Але адступаць ужо было позна, і Пракоп .. рушыў да першай чалавечай постаці, што найбліжэй трапілася яму ў гэты час. Колас. // Дастацца. Абрыкосы, праўда, трапіліся пабітыя, з чорнымі бакамі. Дык мая суседка нафарбаванымі пальчыкамі старанна выбрала іх і шпурнула за акно. Грамовіч. Нявестка трапілася жанчына ўладная і... багатая на дзеці. Шамякін.

2. безас. з інф. Выпасці на чыю‑н. долю; прыйсціся. Трапілася пачуць рэдкае слова. □ Адным разам Рыгору трапілася адзін на адзін пагутарыць з Гэляй. Гартны.

•••

Трапілася чарвяку на вяку — пра вельмі рэдкую ўдачу, шчаслівы выпадак.

Трапіцца на вочы каму — выпадкова звярнуць на сябе ўвагу каго‑н.

Трапіцца пад руку — выпадкова апынуцца каля каго‑н.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

даасі́зм

(ад даа)

1) адзін з кірункаў старажытнакітайскай філасофіі, паводле якога прырода і жыццё людзей падпарадкаваны не волі неба, а закону, які існуе па-за свядомасцю чалавека;

2) адна з кітайскіх рэлігій, якая ўзнікла ў 2 ст. да н. э.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

дына́стыя

(фр. dynastie, ад гр. dynasteia = улада)

1) манархі з аднаго і таго ж роду, якія паслядоўна змянялі адзін аднаго на троне (напр. д. Раманавых);

2) перан. прадстаўнікі некалькіх пакаленняў аднаго роду, якія прысвяцілі сябе пэўнай галіне дзейнасці (напр. д. будаўнікоў).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

парадо́кс

(гр. paradoksos = нечаканы, дзіўны)

своеасаблівая думка, меркаванне, якое разыходзіцца з агульнапрынятымі поглядамі, супярэчыць разумнаму сэнсу;

2) нечаканая з’ява, якая не адпавядае звычайным уяўленням у навуцы;

3) лог. адзін з відаў супярэчнасцей, што ўзнікаюць у правільным па лагічнай форме разважанні.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)