Verbum

Ві́каўе ’поле, дзе скошана віка’ (віл., Шатал.). Да віка (гл.). Суф. ‑ўе < ov‑ьje тут другасны; першапачаткова лексема павінна была азначаць ’лісце і сцяблы расліны’ ў форме Nomen collectiva, пасля шляхам пераносу значэння атрымала функцыю Nomen loci. Параўн. яшчэ віко́ўя (гл.).

Герма́нец, герма́нскі (БРС). Рус. герма́нец, герма́нский, укр. герма́нец, герма́нський. Слова гэта ў бел. і ўкр. мовах, відавочна, узята з рус., дзе ў кніжнай мове запазычана з лац. (зыходным з’яўляецца лац. Germania, Germani; параўн. Фасмер, 1, 403). Гл. яшчэ Рудніцкі, 1, 605.

Гуза́ць ’вязаць снапы’, ’біць вяроўкай’ (Нас.). Да слав. *ǫz‑: *ęz‑ ’вязаць’ (гл. вяза́ць < *vęzati, гуж ₁). Параўн. таксама Фасмер, 1, 471, і падрабязна Трубачоў, Эт. сл., 7, 93–94 (але без бел. дзеяслова). Параўн. яшчэ ў Насовіча гуз ’вузел; сувязь’.

Длу́баць ’калупаць, пароць’ (Сцяц., БРС). Запазычанне з польск. мовы. Параўн. польск. dłubać ’тс’ (а гэта да прасл. *dьlbati; гл. Слаўскі, 1, 148; агляд слав. форм гл. у Трубачова, Эт. сл., 5, 206, пад праформамі *dьlbati, *dьlbiti). Гл. яшчэ Кюнэ, Poln., 51.

Зрын ’зрок’ (лід., Сл. паўн.-зах.). Прыклад «зрын яго ні свеціць, ніскі на вочы» не даказвае тоеснасці значэння зрын — зрок. Утварэнне з таго ж кораня, але з нетыповым афармленнем (суфіксацыяй ‑inъ, ‑ynъ?); параўн. дрын, плын. Параўн. яшчэ зрынка́ты ’зіркаты’ (Сцяшк.).

Кавяра́йка ’крук падплятаць лапці’ (Касп.). Утворана ад *кавяраць ’плесці, падплятаць лапці’, якое ад *коверати (коверяти), прэфіксальнага вытворнага ад *верати ’плесці і да т. п.’, параўн. рус. дыял. верать ’плесці (лапці, кашолкі, сеці і да т. п.’). Параўн. яшчэ кавыраць (гл.).

Клеба́нія ’памяшканне, дзе жыве настаяцель касцёла, царквы’ (Сл. паўн.-зах.). Параўн. літ. klebonijà < польск. plebania (там жа, 2, 473). Параўн. яшчэ ўкр. клебанія, якое ад польск. klebania < plebania. Для беларускай і ўкраінскай лексем трэба прыняць польскі ўплыў (ЕСУМ, 2, 456).

Кляк ’загнутая галіна ці корань’ (ТС), ’сук’ (Сл. паўн.-зах.). Укр. кляк ’залом’, славен. kléka ’сук, крывое дрэва’, польск. klęk, чэш. klek ’тс’. Магчыма, яшчэ прасл. klękъ, якое да klękati (Трубачоў, Эт. сл., 10, 31; ЕСУМ, 2, 469). Гл. клякаць.

Ле́ктар ’той, хто чытае лекцыі’, ст.-бел. лекторъ (з XVII ст.) запазычана са ст.-польск. lektor ’асоба, якая каму-небудзь голасна чытае’, ’прафесар’. Да лац. lēctor ’той, хто чытае’ < legere ’чытаць’ (Слаўскі, 4, 136; Булыка, Лекс. запазыч., 159). Гл. яшчэ лекцыя.

Лугаві́к ’грыб апенька’ (навагр., Сцяшк.), ’апенька лугавая, Marasmius oreades Fr.’ Названы паводле месца, дзе грыб сустракаецца (параўн. яшчэ кам. бырэзовы, ольховы опэнькы, маст. падарожнікі, драг. пудорожныкь (Жыв. сл.). Сюды ж, відаць, можна аднесці і балг. лугачка ’шампіньён звычайны, Agaricus campestris’.