1. Размалоць нейкую колькасць чаго‑н. Намалоць мех пшаніцы. Намалоць мукі.
2.перан.; і без дап.Разм. Нагаварыць многа лішняга, пустога; набалбатаць. [Клемс:] — Вось намалола, каб табе язык прысох! І чаго ты толькі бурчыш?Галавач.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
неўраўнава́жаны, ‑ая, ‑ае.
Якому не ўласціва душэўная раўнавага; які лёгка паддаецца настрою. [Шыковіча добра ведаў, што .. [Галіна Адамаўна] зусім не такая спакойная, што яна ў дзесяць разоў больш нервовая, чым яго жонка. Неўраўнаважаная, раўнівая...Шамякін.Мікіта быў чалавек неўраўнаважаны, гарачы, не ўмеў трымаць язык за зубамі.Новікаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прымірэ́нне, ‑я, н.
1.Дзеяннепаводледзеясл. прыміраць — прымірыць і прымірацца — прымірыцца (у 1 знач.).
2.Станпаводледзеясл. прымірацца — прымірыцца (у 2 знач.). Язык .. [Чыкілевіча] казаў аб прымірэнні з горкаю доляю, а мыслі напружана шукалі спосабу самай жорсткай помсты.Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
język
м.
1.язык;
2. мова;
język ojczysty (obcy) — родная (замежная) мова;
znaleźć wspólny język — знайсці агульную мову;
język literacki — літаратурная мова;
język potoczny — гутарковая мова;
dostać się na ~i — трапіць на язык;
wziąć kogo na ~i — пляткарыць аб кім; разводзіць плёткі пра каго;
język go świerzbi — у яго свярбіць язык;
mieć co na końcu ~a — мець што на кончыку языка;
schwytać ~a уст.вайск. дастаць языка;
ugryźć się w język — прыкусіць (закусіць) язык;
z wywieszonym ~iem — высунуўшы (высалапіўшы) язык;
trzymać język za zębami — трымаць язык за зубамі; маўчаць
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
павярну́цца, ‑вярнуся, ‑вернешся, ‑вернецца; зак.
1. Зрабіўшы паварот, змяніць сваё становішча. Павярнуцца кругом. □ [Насця] рэзка павярнулася і, не азіраючыся, хутка пайшла па вуліцы.Мележ.Павярнуўся рычаг, паравоз абарваў свой бег.Лынькоў.
2.перан. Змяніцца, атрымаць нечаканае развіццё. Справа павярнулася так, як не чакаў сам Пракоп.Ермаловіч.[Ірына Віктараўна] і ўявіць сабе не магла — ні дома, ні ў дарозе, — што так павернецца ўсё.Пальчэўскі.
3.Разм. Нядоўга пабыць, прабыць дзе‑н. Дзе толькі павернецца Дабрэня, там знікае сум і чуцен смех.Гурскі.Над урокамі Алесь сядзеў мала: трохі павернецца ў хаце і — ходу на вуліцу.С. Александровіч.
4.Разм. Зрабіць што‑н., управіцца з чым‑н. Павярнулася гаспадыня каля печы — і аладкі на стале. □ [Яўген:] — Нашы пакуль надумаюць ды пакуль павернуцца... У іх усё па чарзе ды памалу...Карпаў.
•••
Павярнуцца спінайдакаго-чаго — выказаць абыякавасць, знявагу; перастаць звяртаць увагу на каго‑, што‑н.
Як толькі язык павярнуўся; язык не павернецца (не павярнуўся)гл.язык.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Таўко́та ’таўкатня’ (Ян.). Да таўкаць (гл.), утварэнне з суф. от‑а, для якога мяркуецца польскае паходжанне (Пацюпа ў Станкевіч, Язык, 1171), што па лінгвагеаграфічных прычынах малаверагодна.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
тру́дзіць, ‑джу, ‑дзіш, ‑дзіць; незак., што.
Разм. Стамляць, натруджваць да болю працяглай працай, хадой і пад. Каб не трудзіць ногі, дзед Хвядос сеў на мурог.Бажко.[Акцызнік:] — З табой я, відаць, балбачу ўхаластую... Падвярнуў шыю, як бугай... З табой гаварыць... Язык толькі труджу.Пташнікаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Zúnge
f -, -n
1) анат.язы́к
mit der ~ ánstoßen* — шапялцвіць
sich (D) in die ~ béißen* — прыкусі́ць язы́к (тс. перан.)