назно́сіць, ‑ношу, ‑носіш, ‑носіць; зак., каго-чаго.
Знесці ў адно месца вялікую колькасць каго‑, чаго‑н. Людзі самі назносілі ў хаты навасельцаў усякага частавання і спраўлялі гэты дзень, як свята. Краўчанка. Парабкі ад сваіх небагатых набыткаў назносілі маладым гару падарункаў. Чарнышэвіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
нахо́дзіць 1, ‑дзіць; незак.
1. Незак. да найсці 1.
2. Тое, што і надыходзіць (гл. надысці ў 1 знач.). Находзіць свята. □ — Ну, што ж? У лесе паначуем: Находзіць ноч, падбіўся конь. Колас.
нахо́дзіць 2, ‑джу, ‑дзіш, ‑дзіць.
Незак. да найсці 2.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прычапуры́цца, ‑пуруся, ‑пурышся, ‑цурыцца; зак.
Разм. Апрануцца лепш, чым звычайна, прывесці сябе ў лепшы выгляд; прыбрацца, прыфранціцца, прыхарашыцца. У лясным лагеры даяркі, пастухі, вартаўнікі прычапурыліся і чакалі таго незвычайнага свята. Сабаленка. Мікітавіч прычапурыўся, прышпіліў на пінжак свой працоўны ордэн. Няхай.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
расквітне́лы, ‑ая, ‑ае.
1. Які расквітнеў, распусціўся. За вёскаю з азёрнай гладдзю Зліваўся расквітнелы лён. Смагаровіч.
2. перан. Які стаў прыгожым, здаровым, дасягнуўшы росквіту. // Ажыўлены, радасны. Дуня і ўчотчыца Галя, абедзве прыбраньгя, расквітнелыя, як у вялікае свята, дапамагалі накрываць сталы. Хадкевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
odświętnie
святочна, па-святочнаму;
odświętnie ubrany — убраны (прыбраны, адзеты) па-святочнаму (як на свята)
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
фестыва́ль
(фр. festival, ад лац. festivus = святочны)
масавае свята з паказам лепшых твораў музычнага, тэатральнага, эстраднага, цыркавога або іншага віду мастацтва (напр. ф. мастацкіх фільмаў).
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
Féier
f -, -n
1) свя́та, урачы́стасць
éine ~ ábhalten* — святкава́ць
2) адпачы́нак пасля́ пра́цы
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
Медлік ’бабка з 30 снапоў’ (бяроз., Выг. дыс.). Да мэндлік (гл.). Мена ‑эн‑ у ‑e‑ у выніку «гіперправільнасці» (фанетычная адаптацыя польскіх лексем з насавым ę); параўн. польск. święto — бел. бяроз. сьве́то ’свята’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Стрэ́чанне ‘Грамніцы, свята 2/15 лютага’ (Нас., Байк. і Некр., Гарэц., Др.-Падб., Бяльк., ТС, Ян., Пятк. 2), стрі́тыньне ‘тс’ (пін., Нар. лекс.), стрэ́чэнье ‘пэўны дзень у лютым месяцы, калі, паводле традыцыйных уяўленняў, зіма сустракаецца з вясной’ (ТС), ст.-бел. стретѣнье ‘тс’ (XVI ст., Карскі, 1, 357). Укр. стрі́чэння, стрі́тэння, рус. сре́тенье ‘тс’, ц.-слав. сърѣтение господьне, літаральна ‘сустрэча’ (свята ў памяць сустрэчы старца Сімеона з Хрыстом-дзіцянём). Да стрэць, стрэча 1 (гл.); калька грэч. ή υπαπαντή τοῦ κυρίον (Сразнеўскі, 3, 819). Гл. Фасмер, 3, 740.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Перахо́дзіны, перэхо́дзіны ’ўходзіны — свята, пачастунак з прычыны перасялення са старой хаты ў новую’ (віл., ЛА, 3; ТС). Да пераход 1 (гл.). Суфікс ‑ін‑ы характэрны для назваў традыцыйных абрадаў (Сцяцко, Афікс. наз., 43).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)