Прале́сак ’сцежка, паласа паміж лесам’ (Касп.), проле́сак ’пералесак’ (Мат. Гом.). Рус.дыял.проле́сок ’доўгая прагаліна ў лесе’, укр.пролі́сок ’прагаліна, паляна’, польск.przelasek ’лясок сярод поля’. Конфіксны дэрыват пра- + ‑ак адлес.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
бардзю́р
(фр. bordure, ад bord = край, мяжа)
1) шляк, які абрамляе край тканіны, шпалер і інш;
2) паласа дэкаратыўных раслін з боку плошчы, пляцоўкі, тратуара.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
прасе́ка, ‑і, ДМ ‑сецы, ж.
Ачышчаная ад дрэў паласа ў лесе, якая служыць граніцай участка, дарогай і пад. Я не магу адвесці вачэй ад лініі-прасекі. Прарэзаная праз лясныя нетры, яна зачаравала мяне сваім хараством.Пальчэўскі.Хутка .. [мужчыны] збочылі з шырокай дарогі на вузкую лясную прасеку і ехалі цяпер марудна.Сіўцоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
закра́іна, ‑ы, ж.
1.Разм. Край чаго‑н. Навокал жа браня, вострыя вуглы ды няроўныя закраіны.«Маладосць».//Спец. Выступаючы кант чаго‑н. Закраіна гільзы.
2.Паласа талай вады паміж берагам і краем лёду. [На прыбярэжнай паласе] ўтвараюцца першыя закраіны, у той час як на сярэдзіне ракі або возера лёд яшчэ моцны і надзейны.Матрунёнак.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Прасе́ка ’ачышчаная ад дрэў паласа ў лесе, якая служыць граніцай участка, дарогай і пад.’ (ТСБМ), гл. і про́сека. Да прасякаць, сячы (гл.). Аб гэтых словах як дарожных тэрмінах гл. Куркіна (Этимология–1968, 94).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
шлейф, ‑а, м.
1. Доўгі падол жаночай сукенкі, які цягнецца ззаду. Яна [Міхаліна], напрыклад, запрасіла Мсціслава на заручыны: — Будзеце трымаць корд жаніха, — ласкава схіліла галаву. — Або мой шлейф.Караткевіч.Я ведаў, што Таня любіць апранаць на сябе што-небудзь незвычайнае, каб валаклося ўслед, як шлейф, па падлозе.Сачанка.//перан. След, паласа ў паветры, на вадзе і пад. ад руху чаго‑н. Дарога злёгку пыліла, за машынай слаўся рэдзенькі белаваты шлейф, які адносіла на зялёныя палеткі.Асіпенка.З-за павароту вынырнуў цеплаход на падводных крылах. Ён, шустра завярнуўшы, адкінуў на бераг пеністы шлейф.Гаўрылкін.
2. Тое, што і валакуша (у 2 знач.). Выраўноўванне глебы шлейфам.
3. У геалогіі — паласа адкладанняў, якая ахінае ніжнюю частку якога‑н. узгорка, узвышша.
[Ням. Schleife.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
◎ Перапя́сы ’пярэсты (вол, карова)’ (мазыр., ЛА, 1), ’масць вала, кабана’ (Янк. 2). З перапялясы ’з доўгімі палосамі’ (Нас.) (гл.) з менай ‑ля‑ на ‑я‑ пад уплывам лексемы пояс ’пас. паласа’. Параўн. таксама перапалосы (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
графа́
(гр. graphe = рыса, лінія)
1) паласа або слупок паміж дзвюма вертыкальнымі лініямі ў табліцах, канторскіх кнігах, класных журналах і інш.;
2) раздзел тэксту; рубрыка 2.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
Stréifen
m -s, -
1) паласа́
2) лампа́с
3) або́йма
der passt in den ~! — ён з на́мі заадно́!
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)