1. Зняць што‑н. з якой‑н. паверхні, праводзячы па ёй языком. Злізаць сняжынку з губ.// З’есці што‑н., падбіраючы языком. Злізаць смятану. Злізаць масла з хлеба.
2.перан.Разм.Знішчыць, паглынуць (пра агонь, ваду і пад.). Ранішняя зара заняла ўвесь усход і злізала зоры.Чарнышэвіч.Ад бомбы полымя злізала Усё драўляная ў млыне.Астрэйка.
•••
Як карова языком злізалагл. карова.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
zniweczyć
зак.знішчыць; разбурыць; звесці на нішто; змарнаваць;
zniweczyć plany — разбурыць (разладзіць) планы;
zniweczyć wysiłki — змарнаваць (звесці на нішто) намаганні
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
2.каго (што). Забіць у якой-н. колькасці, перабіць.
Ён сотні ворагаў пабіў.
3.каго (што). Перамагчы ў спаборніцтве, гульні, спрэчцы.
У штурханні ядра ён пабіў усіх.
4.што. Пашкодзіць (пасевы і інш.).
Град пабіў жыта.
5.што. Разбіўшы, знішчыць, паламаць што-н. адно або ўсё, многае.
П. талерку.
П. пасуду.
6.што. Сапсаваць, пашкодзіць (пра воспу, моль і пад.).
Моль пабіла паліто.
Воспа пабіла твар.
7.што. Узнікнуць; усыпаць або пакрыцца чым-н.
Бровы пабіла сівізна.
8.што. У картачнай гульні: пакрыць карту партнёра старшай картай.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
ДЗІ́КІНСАН (Dickinson) Эмілі Элізабет
(10.12.1830, г. Амхерст, штат Масачусетс, ЗША — 15.5.1886),
амерыканская паэтэса. Вучылася ў жаночым каледжы; з 1854 у добраахвотным пустэльніцтве ў Амхерсце. Напісала каля 2000 вершаў, але дала дазвол апублікаваць толькі 7 (надрук. 5). Завяшчала знішчыць свой архіў, але ў 1890 выдадзена яе паэт.кн. «Вершы». Цікавасць да творчасці і асобы Дз. зноў узнікла ў 1910-я г. ў часы т. зв. «паэтычнага Рэнесансу» ў ЗША. Асн. тэмы яе творчасці — каханне, жыццё і смерць, прырода. Эксперыментавала з мовай (насычала яе неалагізмамі), адыходзіла ад традыц. граматыкі і сінтаксісу. Яе вершы грунтуюцца на творча пераасэнсаваных памеры і строфіцы пратэстанцкага гімна; выкарыстоўвала нечаканыя інверсіі, сімволіку колераў.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
«ЗІМО́ВАЕ ЧАРАЎНІ́ЦТВА»
(«Winterzauber»),
кодавая назва карнай аперацыі ням.-фаш. захопнікаў супраць партызан Расонска-Асвейскай партыз. зоны ў трохвугольніку Себеж—Асвея—Полацк Віцебскай вобл. 14.2—20.3.1943 у Вял.Айч. вайну. Праводзілася карнай групоўкай «Берта» (10 паліцэйскіх батальёнаў, падраздзяленні 3-й танк. арміі, 201, 281-й ахоўных і 391-й вучэбна-палявой дывізій). Знішчыць партызан і ліквідаваць партыз. зону гітлераўцам не ўдалося. У ходзе аперацыі яны загубілі 3,5 тыс.мясц. жыхароў, 2 тыс. вывезлі ў Германію, больш за 1 тыс. дзяцей — у Сапаспілскі лагер смерці (Латвія), разрабавалі і спалілі 158 нас. пунктаў, у т.л. ў Верхнядзвінскім р-не спалілі разам з жыхарамі вёскі Абразеева, Аніськава, Жарнасекі, Калюты, Канстанцінава, Папартнае, Сокалава (пасля вайны не аднавіліся) і інш.
1.каго-што. Зрабіць больш лёгкім, вызваліць ад лішняга грузу.
2.што. Спрасціць (будову, спосаб чаго‑н.). Аблягчыць канструкцыю машыны.
3.што. Супакоіць, вызваліўшы ад цяжкага фізічнага або маральнага стану. Лякарства аблягчыла боль. □ [Марылі] хацелася зараз жа стаць у рады байцоў, быць бліжэй да мужа і побач з ім змагацца за Радзіму. Мусіць, толькі гэта магло б аблягчыць душу, знішчыць балючы сум, незадаволенасць сабою.Кулакоўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
zerschlágen
*
1.
vt
1) разбіва́ць
sich wie ~ fühlen — адчува́ць сябе́ разбі́тым
2) разграмі́ць, зні́шчыць
2.
(sich) разбіва́цца; цярпе́ць крушэ́нне
die Sáche hat sich ~ — нічо́га (з гэ́тага) не вы́йшла
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
1. Ссячы ўсё, знішчыць. У час вайны тут высеклі ўвесь лес, але за апошнія гады дзялянка зарасла маладым бярэзнікам.Шуцько.// Ссячы, выбраўшы што‑н. патрэбнае. Высечы жардзіну.
3. Зрабіць, стварыць высечкай. Высечы паз. Высечы надпіс. Высечы помнік з граніту.
4. Выбіць, выкрасіць. Куля высекла іскру на валуне і са свістам зрыкашэціла.Шамякін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
вы́паліць, ‑лю, ‑ліш, ‑ліць; зак., што.
1. Спаліць, знішчыць агнём, жарам. Пажар выпаліў увесь лес. Сонца выпаліла траву./убезас.ужыв.Бацька некалі меў светлыя вочы і ўсё бачыў, як і кожны здаровы чалавек. Яму выпаліла зрок, калі ён працаваў на заводзе, дзе выплаўлялі медзь.Лынькоў.// Ачысціць абпальваннем. Выпаліць арганічныя прымесі.//перан. Выкараніць, знішчыць бясследна. Памяці аб вас [загінуўшых] з душы маёй ні выпаліць, ні сцерці.Глебка.
2. Прапаліць, выпечы чым‑н. распаленым. Выпаліць дзірку.// Зрабіць распаленым жалезам знак, метку і пад. на паверхні чаго‑н. Выпаліць узор. □ Агонь на крылы маладыя плёснуў І выпаліў нязмыўнае таўро.Пысін.
3.што і ўчым. Кончыць паліць; прапаліць. Раніцай жанчына выпаліла ў печы, прыгатавала снеданне.Федасеенка.
4. Вырабіць абпальваннем. Выпаліць цэглу.
5.Разм. Выстраліць. Рыль.. трошкі адчуваў сябе як бы вінаватым перад дзедам Талашом, што ў яго такі хвацкі карабін, з якога можна выпаліць сем разоў у адзін зах[о]д.Колас.
6.перан.Разм. Нечакана і хутка сказаць што‑н. — Зброя ў цябе ёсць? — ва ўпор выпаліў адзін з паліцэйскіх.М. Ткачоў.Вася адным дыханнем выпаліў свой нядоўгі жыццяпіс.Мележ.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)