галаўня́, ‑і ж.

1. Выкліканая грыбамі-паразітамі хвароба збожжавых злакаў, пры якой зерне ператвараецца ў пыл або ў цвёрдую чорную нарасць.

2. мн. галоўні, ‑ловень. Абл. Вялікая галавешка. Праз хвіліну вогнішча было раскідана, чадныя галаўні шыпелі ў траве. Самуйлёнак.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

памо́льшчык, ‑а, м.

1. Той, хто прывёз у млын зерне для памолу; завознік. Хата, начлег, млын, да якога прыязджалі памольшчык з розных вёсак, — гэта былі наша школа, наша бібліятэка.., уся наша пачатковая адукацыя. Дубоўка.

2. Рабочы, які займаецца памолам.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

праве́трыцца, -руся, -рышся, -рыцца; зак.

1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Ачысціцца ад дрэннага паветра прытокам свежага; прасушыцца на ветры.

Пакой добра праветрыўся.

Зерне праветрылася.

2. Асвяжыцца, пабыць на свежым паветры.

3. перан. Развеяцца, набрацца новых уражанняў, заняцца чым-н. дзеля адпачынку, забавы (разм.).

Трэба паехаць у падарожжа, каб п.

|| незак. праве́трывацца, -аюся, -аешся, -аецца.

|| наз. праве́трыванне, -я, н. (да 1 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

насе́нне, -я, н.

1. Зачатак вышэйшых раслін, які складаецца з зародка і абалонкі; семя, зерне.

Н. развіваецца з семязавязі.

2. зб. Зярняты раслін, прызначаныя для пасеву.

Н. жыта.

3. перан. Пачатак чаго-н.; тое, што мае ўплыў, уздзеянне.

Пасеяць у сэрцы добрае н.

4. перан. Нашчадкі каго-н. (разм.).

|| прым. насе́нны, -ая, -ае (да 1 і 2 знач.).

Насенная бульба.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

Вархава́ць ’ачышчаць зерне, веяць’ (КЭС, Касп.), ва́рха ’арфа, веялка’ (Шат., Касп.). Дыялектнае змяненне слоў а́рфа, арфава́ць: пратэтычнае в‑ і субстытуцыя ф > хв > х. Параўн. ва́рпа ’арфа, веялка’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Ро́слены ’прарослы’ (Нас.) — дзеепрыметнік з суф. *‑ěn‑ ад дзеяслова раслі́ць ’дапускаць збожжа да прарошчвання (у калоссях), зерне — на солад’ (там жа), які з назоўніка рослік, росля (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

патаўчы́ся сов.

1. истоло́чься; (о яйцах, фруктах и т.п.) подави́ться, помя́ться;

2. (о посуде) переби́ться, переколоти́ться;

3. (о зерне) обша́статься;

4. прост. (походить) потолка́ться

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

kernel

[ˈkɜ:rnəl]

n.

1) ядро́ n. (арэ́ха); зе́рне n., зе́рнетка, зярня́тка n.ы́та, пшані́цы)

2) сярэ́дняя або́ найважне́йшая ча́стка; су́тнасьць f.

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

бо́бка, ‑і, ДМ ‑бцы; Р мн. ‑бак; ж.

Разм.

1. Асобнае зерне чаго‑н. [Лях:] — Бярыце па адной бобцы ды насаджвайце на кручок. Лобан.

2. Круглы камячок, шарык. Бобкі граду.

3. Круглая крапінка на матэрыі і інш.; гарошынка. Сукенка ў бобкі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

бабі́на 1, ‑ы, ж.

Адно бабовае зерне.

бабі́на 2, ‑ы, ж.

1. У тэкстыльнай прамысловасці — шпуля канічнай формы з намотанымі ніткамі.

2. У аўтамабільнай прамысловасці — прылада батарэйнага запальвання ў рухавіку.

3. У горнай справе — барабан для намотвання каната ў падымальных машынах.

[Фр. bobine.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)