По́мніць ’памятаць’ (ТСБМ, Сл. ПЗБ, ТС, Бяльк.), помліць, помняць, поўніць ’тс’ (Сл. ПЗБ), ст.-бел.помнити (Сл. Скар.). Рус.по́мнить, польск.pomnieć ’тс’. Прасл.*po‑mьněti (Махэк, 490) < *mьněti/*mьniti ’думаць, меркаваць’, гл. памяць. Станкевіч (Зб. тв., 1, 59) лічыць, што па-беларуску мае быць по́мнець, што неабавязкова, паколькі магчыма і ўтварэнне *po‑mьniti ’тс’, параўн. літ.miñti ’помніць’ і minéti ’прыпамінаць, успамінаць’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
guess2[ges]v.
1. уга́дваць, здага́двацца;
He guessed right. Ён угадаў (правільна);
He guessed wrong. Ён не ўгадаў.
2. меркава́ць; лічы́ць; ду́маць;
I guessinfml я мярку́ю/ду́маю;
They didn’t see me, I guess. Я мяркую, што яны мяне не бачылі.
♦
keep smb. guessinginfml трыма́ць каго́-н. у няве́данні
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
не́чысць, ‑і, ж., зб.
Разм.
1. Паводле забабонных уяўленняў — нячыстая сіла, чэрці, ведзьмы і пад. Загудзеў .. [парк] нечуванымі галасамі, .. закруцілася пажоўклае лісце — нібы нечысць уся пазляталася з усіх бакоў.Лынькоў.
2.перан. Жывёлы, насякомыя, якія выклікаюць агідлівае пачуццё. [Дзядзька:] — Бусел знішчае мышэй, гадзюк, пацукоў, вусеняў, жукоў і ўсякую нечысць.В. Вольскі.
3.перан. Аб ганебных людзях, якія ўвасабляюць сабою ўсё варожае, цёмнае. Фашысцкая нечысць. □ [Яшчын:] — Тут пра жыццё думаць трэба, а не слёзы ліць, калі нечысць прагналі са сваёй зямлі.Хадкевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
deliberate
1.
adj.
1) сумы́сны, наўмы́сны; сьве́дамы, абду́маны
a deliberate lie — наўмы́сная хлусьня́
2) асьцяро́жны, аба́члівы
2.[dɪˈlɪbəreɪt]
v.i.
меркава́ць, ду́маць; разважа́ць, разду́мваць
3.
v.t.
абмярко́ўваць, разгляда́ць
to deliberate over the question — абмярко́ўваць пыта́ньне
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
Бу́кіш ’удар ілбом’ (Нас., Сцяц.), ’стукнуцца лбамі ў бойцы (пра бараноў)’ (Янк. III); букіш: (чорт) даў мне букіш пад ногі, што аж я перакінуўся (Федар., 1). Параўн. польск.дыял.bukisz ’тс’. Бясспрэчна, ад *bukati (параўн. бел.бу́кацца ’біцца лбамі’, рус.бу́каться). Бу́кіш < *buk‑yšь (суфікс *‑yšь). Зыходзячы з геаграфіі слова, можна думаць і пра запазычанне з польск.bukisz (якое па паходжанню гукапераймальнае, гл. Варш. сл., 1, 230).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Досць ’досыць’ (БРС). Як і до́сыць (гл.), узыходзіць да слав.*do syti (*do sъti). Наўрад ці можна думаць пра запазычанне з польск.dość ’тс’ (< dosyć; гл. Слаўскі, 1, 158–159), хоць такая магчымасць не выключаецца (бел.досць. здаецца, на ўсх.-слав. тэрыторыі ізаляванае, няма ў іншых усх.-слав. мовах, калі не лічыць укр.дыял.до́ста). Агляд роднасных форм гл. у Трубачова, Эт. сл., 5, 86–87.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Кайма́ ’паласа’ (ТСБМ): «…вузкая кайма маладога асінніку…» Значэнне яўна другаснае, аднак цяжка вытлумачыць, што тут — русізм або мясцовы перанос ад кайма ’шляк, край’ (Бяльк.). Геаграфія не вельмі паказальная, аднак дазваляе думаць пра запазычанне з рус.літар. мовы. У рус. адзначаецца з XVI ст., запазычана з цюрк. моў (параўн. тур.kajma ’строчка, вышыўка, шляк’). Цюрк. слова ўтворана ад дзеяслоўнай асновы kaj‑, kajmak ’аблямоўваць’, гл. Бернекер, 1, 469.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Пятрэ́ць ’сохнуць, высыхаць (на сонцы, ветры і пад.)’ (ТСБМ), ’жыць надгаладзь, прычым працяглы час’ (Янк. 1), пя́траць ’сохнуць, знясільваць’ (Шат., Нас.). Дубоўка (Узвышша, 1929, 8, 105) выводзіў ад пя́тра ’вышкі ў асеці для сушкі снапоў’, ’паліцы ў ганчароў, на якіх сушаць вырабы з гліны’. Паводле Янкоўскага, “трэба думаць, ад назвы летняга посту — пятроўка” (Янк. 1, 158), што сумнеўна. Спецыяльна гл. Коген, Узвышша, 1929, 8, 102. Гл. пе́траць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
подозрева́тьнесов.
1. падазрава́ць; (иметь подозрение) мець падазрэ́нне;
подозрева́ть кого́-л. в изме́не падазрава́ць каго́-не́будзь у здра́дзе;