Люк ’адтуліна (звычайна з векам) для пранікнення ўнутр або на паверхню чаго-небудзь’ (ТС), ’лаз у пограб’ (клім., Мат. Маг.). Запазычана з рус.люк ’тс’, якое ў пач. XVIII ст. (люйк) з гал.luik < с.-н.-ням.lûke (Фасмер, 2, 545).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
кра́тэр
(гр. krater = вялікая чаша)
1) адтуліна ў вяршыні вулкана, праз якую выліваецца лава;
2) упадзіна, абкружаная кальцавымі валамі, у ландшафце Месяца.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
Brílle
f -, -n
1) акуля́ры
etw. durch die ríchtige ~ (án)séhen* — ба́чыць што-н. у пра́вільным святле́
2) адту́ліна ў стульчаку́
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
Про́йма1 ’адтуліна, праход’, ’выраз у адзежы для рукі, рукава’ (ТСБМ, Сцяшк. Сл.; Сл. Брэс.). Рус.про́йма ’тс’. Да праймаць, параўн. праём.
Про́йма2 ’скразняк, скразны вецер’ (Гарэц., Др.-Падб., ТСБМ, Нас.), ’расслабленне’ (Др.-Падб.). Этымалагічна тое ж, што і пройма1.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
chasm
[ˈkæzəm]
n.
1) про́рва f.; расшчэ́піна, адту́лінаf.; прало́м -у m.
2) разыхо́джаньне ў пагля́дах, прага́л -у m.
3) перары́ў -ву m., прага́л -у m.
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
АМБРАЗУ́РА
(франц. embrasure),
прамавугольная, арачная або круглая адтуліна ў сценах абарончага збудавання, бранявежах для вядзення агню з гармат, кулямётаў, мінамётаў, а таксама для назірання за праціўнікам. Формы і памеры амбразуры залежаць, ад віду зброі, сектара абстрэлу (назірання), умоў стральбы. Іншы раз для закрыцця амбразуры, калі праз яе не вядуць агонь (назіраюць), ставяць бранявую засланку. У бел. абарончым дойлідстве вядома з 16 ст. (у Гродзенскім Старым, Мірскім замках, Брэсцкай і Бабруйскай крэпасцях і інш.). Гл. таксама Байніца.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
Во́чка ’дзірка, адтуліна’; ’ячэя ў сетцы’; ’значок на ігральнай карце’ (БРС); ’дзірка ў калодзе-вуллі для ўваходу пчол’ (Сержп. Борт., 21); ’пятля ў вязанні’ (Шат.); ’пятля ў нітах, у якую кідаюць нітку асновы’ (Шатал.). Памянш. да вока (гл.). Сюды ж, відавочна, і вочка ’газоўка’ (Мат. Гом.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Праўшня́к ’вушак у дзвярэй’ (Тарн.), прушня́к ’тс’ (ваўк., слуц., Сцяшк., Сл. ПЗБ), проўшня́к, прушня́к, прыўшэ́нь ’вушак’ (пін., івац., Нар. сл.), про́ўшаваць ’змацоўваць бярвенне ў плыце’ (в.-дзв., Нар. сл.). Да правушына (гл.), параўн. рус.проу́шина ’праём, адтуліна’. Да пра-2 і вуха. Семантычную матывацыю гл. вушак.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
про́разь, ‑і, ж.
1. Скразная, звычайна вузкая адтуліна, прарэзаная ў чым‑н. Саўка зазірнуў у проразь дупла: там бялелі рэшткі воску і дзе-нідзе блішчаў мёд.Сачанка.І тут заўважыў Міколка, як праз проразь паліто відаць жандарскія сінія штаны.Лынькоў.//Разм. Від мастацкай скразной разьбы. //Спец. Выраз, жалабок у прыцэльным прыстасаванні агнястрэльнай зброі.
2. Спецыяльная лодка для перавозкі жывой рыбы.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
канфо́рка
(рус. конфорка, ад гал. komfoor = прыстасаванне для раскладвання агню)
круглая адтуліна на кухоннай пліце для каструль, скавародак, а таксама кружок, якім закрываюць гэту адтуліну.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)