Апераза́ць, падпераза́ць (‑цца). Укр.оперезати, підперезати(ся), славен.pręzati ’звязваць’ (ці не сюды і значэнне ’быць павінным, глядзець’, параўн. oprę́zati ’чакаць, сачыць’). Рус.дыял.подперезать (паўдн., зах.). Сюды ж адносяць серб.-харв.запре́зати запрагаць’ (калі яно не да іншага кораня запрагаць, на што ўказвае не толькі форма за̀прежем, але і суфіксацыя; аднак Вук Караджыч не даваў гэтага значэння, а даваў значэнне ’апяразваць’, таму, магчыма, у сербскахарвацкай мове адбылася кантамінацыя кораняў през‑ і преж‑/прег‑ у гэтым слове). Ст.-бел.оперезати (Анічэнка, Праблемы філал., 11). Праслав.дыял.*perzati — дзеяслоў ад імя *perzъ ці прыназоўніка *perz‑ ’праз’. Назоўнік *perzъ мог азначаць ’пояс’; рэканструкцыя праславянскай формы можа адбывацца не толькі на базе беларускай, украінскай, сербскахарвацкай моў, як лічыць Трубачоў, але і славенскай. Міклашыч, 244; Трубачоў, Праспект, 71–72; Слав. языкозн., V, 176, 186. Развіццё значэння ад ’аперазаць’ да ’сцебануць’ у беларускай і ўкраінскай ’мовах цалкам, магчыма, аўтаномна ад іншых славянскіх.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
печа́тный
1.(для печатания) друка́рскі;
печа́тный цех друка́рскі цэх;
печа́тное де́ло друка́рская спра́ва;
печа́тный стано́к друка́рскі стано́к;
2.(напечатанный) друкава́ны;
печа́тная бу́ква друкава́ная лі́тара;
печа́тное сло́во друкава́нае сло́ва;
печа́тный лист друкава́ны а́ркуш;
чита́ть то́лько по печа́тному чыта́ць то́лькі друкава́нае;
3.(тиснённый) пяча́таны;
печа́тный пря́ник пяча́таны пе́рнік;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
фарма́цыя
(лац. formatio = утварэнне, від)
1) пэўная стадыя ў развіцці грамадства, а таксама структура грамадства на гэтай стадыі з уласцівым толькі ёй спосабам вытворчасці;
2) сістэма поглядаў, унутраны склад (напр. чалавек новай фармацыі);
3) геал. комплекс генетычна звязаных горных парод аднаго часу і спосабу ўтварэння.
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
simply
[ˈsɪmpli]
adv.
1) про́ста
simply dressed — про́ста апра́нуты
2) про́ста, то́лькі
The baby did not simply cry, he yelled — Дзіця́ ня про́ста пла́кала, а захо́дзілася ад пла́чу
3) па-дурно́му
He acted as simply as an idiot — Ён захо́ўваўся про́ста як ідыёт
4) абсалю́тна
simply perfect — абсалю́тна даскана́лы
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
if
[ɪf]
conj.
1) калі́, на вы́падак
Come if you can — Прыдзе́це, калі́ мо́жаце
2) калі́ б; каб
if only I’d known — Калі́ б я то́лькі ве́даў
3) ці
She doesn’t know if he is here — Яна́ ня ве́дае, ці ён тут
•
- as if
- As if you didn’t know!
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
Абрызло́е (малако) ’малако, якое без пары загусла’, абрызнуць ’загусцець (аб свежым, салодкім малацэ)’ (КЭС), абрызклы ’пра напаўкіслае малако’ (Некр.). Укр.брезкле молоко ’малако, якое толькі пачало кіснуць’ (Лысенка Жыт.), збресклий (аб малацэ, якое пачынае кіснуць), ст.-рус.обрьзгнути ’пракіснуць’, польск.obrzyzgnąć, чэш.zabřesknouti ’тс’. Звычайна ў якасці індаеўрапейскіх паралеляў прыводзяцца ізаляваныя нарв.brisk ’горкі смак’, brisken ’горкі’, якія нібы да і.-е.*bhrēi ’рэзаць’ (Покарны, 172).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Азгле́ць ’азябнуць, адубець’ (БРС). Няясна. Магчыма, па паходжанню з польск.oschły ’чэрствы, халодны’. Параўн. бел. паланізм осхлы (гл.). Тады осхлы > *асхлець > азглець. Гэта версія мае семантычныя цяжкасці. Значэнне ’халодны’ ў польскім слове толькі пераноснае, асноўнае значэнне звязана не з паняццем ’холад’, а ’сухмень’. Параўн., аднак, тлумачэнне польск.oschły як oziębły і наадварот. Іншая версія: аззлець < азалець (гл.) ’змерзнуць, акалець’ (Трубачоў, вусн. паведамл.). Магчыма, таксама да асклець (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Гарлі́ца1 ’расліна Berteroa L.’ (БРС, Кіс., рус.икотник). Паводле Трубачова (Эт. сл., 7, 203–204), з зыходнага прасл.*gъrdica (да *gъrdlo ’горла’).
Гарліца2 ’ангіна’ (Сцяшк.). Паводле Трубачова (Эт. сл., 7, 203–204), да зыходнага прасл.*gъrdlica (< *gъrdlo ’горла’). Геаграфія слова (толькі ў Сцяшк.), аднак, схіляе да думкі, што гэта запазычанне з польск. Параўн. у Карловіча, II, 55: «gardlica (gorlica) ’gruczoły w gardle’».
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Захля́нуць ’пахудзець’ (Касп.). Рус.варонеж., зах.-бранск., дан.захля́ть ’стаць хваравітым, спакутаваны, укр.захля́нути, захля́ти ’аслабець, пахудзець’, польск.дыял.zachlać ’аслабець ад п’янства’ (параўн. chlać ’піць (гарэлку)’), zachłysnąć się і да т. п., гл. захлынацца. Паколькі хлынуць і хлянуць блізказначныя, звязаныя праз значэнне ’цячы’ («хлянула кроў з носа», Нас.), магчыма, ’аслабець’ не толькі ад п’янства, але і ад крывацёку і г. д. Няясна. Гл. хлянуць.