надзе́йнасць, ‑і, ж.

Уласцівасць, якасць надзейнага. Надзейнасць работы матора. □ [Іван і Віктар] бачылі, як дырэктар выйшаў на ганачак, як замкнуў дзверы, як тузануў за ручку, правяраючы надзейнасць замка. Васілёнак.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

абду́манасць, ‑і, ж.

Уласцівасць і якасць абдуманага. Тут можа нават і не было хоць бы якой выразнай абдуманасці, але Вялічка забраў яго [Кадаўбіцкага] вінтоўку і ўсе патроны. Чорны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пале́пшыцца, ‑шыцца; зак.

Стаць лепшым па якасці, уласцівасцях. Цяпер брыгадзіру хацелася толькі аднаго: каб хутчэй палепшылася надвор’е, каб хутчэй адышла непагадзь. Кавалёў. Якасць прадукцыі значна палепшылася. «Звязда».

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

property [ˈprɒpəti] n.

1. ула́снасць, маёмасць;

public/personal property грама́дская/асабі́стая ўла́снасць

2. нерухо́мая маёмасць (дом, зямля)

3. уласці́васць, я́касць;

medical properties of plants ле́кавыя я́касці раслі́н

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

stature [ˈstætʃə] n.

1. fml го́днасць, я́касць; значэ́нне; аўтарытэ́т

2. рост, вышыня́;

of short stature ні́зкага ро́сту;

a man of remarkable moral stature чалаве́к высо́кіх мара́льных я́касцей

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

калі́бр, -а і -у, мн. -ы, -аў, м.

1. -у. Дакладны размер якога-н. вырабу, прадмета.

2. -у. Дыяметр канала ствала агнястрэльнай зброі.

Снарад вялікага калібру.

3. -у, перан. Пра форму, велічыню, якасць чаго-н.

Людзі рознага калібру.

4. -а. Вымяральны інструмент для праверкі размераў, формы і ўзаемнага размяшчэння частак вырабу (спец.).

|| прым. калі́бравы, -ая, -ае (да 1, 2 і 4 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

візіро́вачны, ‑ая, ‑ае.

1. Які мае адносіны да вызначэння якасці зерня, прызначаны для гэтай мэты.

2. у знач. наз. візіровачная, ‑ай, ж. Лабараторыя, у якой вызначаюць якасць зерня.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

жарсцві́нка, ‑і, ДМ ‑нцы; Р мн. ‑нак; ж.

1. Крупінка жарствы.

2. перан. Якасць, уласцівасць жорсткага, жарсткаватага. Заўсёды цвёрды, з жарсцвінкай, голас быў цяпер ціхі, усхваляваны. Лынькоў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

шліфо́ўка, ‑і, ДМ ‑уцы, ж.

1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. шліфаваць.

2. Адшліфаваная паверхня чаго‑н.; якасць адшліфаванай паверхні. Дэкаратыўная шліфоўка. Добрая шліфоўка.

3. Інструмент для шліфавання.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Прачну́цца ’перастаць спаць, прабудзіцца’, ’стаць актыўным, выйсці са стану застою, спакою’, ’з’явіцца, выявіцца (пра пачуцці, уласцівасць, якасць)’, дыял. варыянты прочкну́цца, прочихну́цца, прочхну́цца (Нас., Дзмітр.) з устаўным ‑х‑ (‑к‑). Рус. дыял. прочну́ться ’прабудзіцца; ачнуцца’, укр. прочну́тися ’тс’. Гл. ачнуцца, ачхнацца; форма прошнулася (гом., Рам.), на думку Карскага (1, 360), у выніку замены ‑с‑ на ‑ш‑; малаверагодна, хутчэй з ‑чн‑, параўн. рушні́к < ручні́к, сма́шны < сма́чны і пад.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)