Verbum

АО́МАРЫ,

горад у Японіі, на Пн в-ва Хонсю. Адм. ц. прэфектуры Аомары. 288 тыс. ж. (1990). Порт у аднайм. бухце (праліў Цугару). Падводным тунэлем і чыг. паромам злучаны з в-вам Хакайда. Лесапрамысл. і гандл. цэнтр. Дрэваапр., цэлюлозна-папяровая, рыбаперапр. прам-сць. Рамёствы (лакавыя і бамбукавыя вырабы).

т. 1, с. 410

БААТО́У,

горад на Пн Кітая, у аўт. раёне Унутраная Манголія, на суднаходным участку р. Хуанхэ. 1,2 млн. ж. (1990). Вузел чыгунак і аўтадарог. Адзін з асн. металургічных цэнтраў краіны. Машынабудаванне, кам.-вуг., эл.-энергет., ваенная, буд., тэкст. прам-сць. У раёне Баатоу — здабыча жал. руды і каменнага вугалю.

т. 2, с. 178

БАЛАШЫ́ХА,

горад у Расіі, цэнтр раёна ў Маскоўскай вобл., на р. Пяхорка (прыток р. Масква). 135,2 тыс. ж. (1994). Чыг. станцыя. Машынабудаванне і металаапрацоўка (аўтамаб. краны і інш.), хім. (гумава-тэхн. вырабы), лёгкая (тэкст.) прам-сць. 3 ВНУ (у т. л. Міжнар. ін-т эканомікі і права). Краязнаўчы музей.

т. 2, с. 240

АЛІКА́НТЭ

(Alicante),

горад на ПдУ Іспаніі, у аўт. вобласці Валенсія. Адм. цэнтр правінцыі Алікантэ. 268 тыс. ж. (1990). Порт на Міжземным м. Лёгкая і харч. прам-сць. Цэнтр раёна субтрапічнага пладаводства (вінаградарства і інш.). Кліматычны курорт. Сярэдневяковы замак Санта-Барбара, ратуша і інш. арх. помнікі 17—18 ст.

т. 1, с. 256

АМІЛА́ЗЫ,

ферменты, якія каталізуюць гідралітычнае раскладанне крухмалу, глікагену і інш. поліцукрыдаў на больш простыя вугляводы. Знойдзены ў слінных і падстраўнікавай залозах жывёл, прарослым насенні вышэйшых раслін, мікраарганізмах. Удзельнічаюць у працэсах стрававання, выкарыстоўваюцца пры апрацоўцы крухмалістай сыравіны для хлебапякарнай, спіртавой, піваварнай прам-сці, пры вытв-сці глюкозы і інш.

т. 1, с. 317

АКРЫ́ЛАВЫЯ ЛА́КІ, поліакрылавыя лакі,

растворы поліакрылатаў і іх вытворных у арган. растваральніках. Утвараюць святло-, атмасфера- і водаўстойлівыя пакрыцці з добрай адгезіяй да металу. Выкарыстоўваюць для аховы ад карозіі алюмінію і яго сплаваў; эмалевыя фарбы на іх аснове — у авіяц. і аўтамаб. прам-сці, вытв-сці буд. канструкцый і інш.

т. 1, с. 201

АБА́

(Aba),

горад на Пд Нігерыі, на р. Аба, пры перасячэнні шашы з чыг. Порт-Харкарт—Энугу. 264 тыс. ж. (1991). Трансп. вузел. Прамысл. і гандл. цэнтр раёна вырошчвання алейнай пальмы і вытв-сці алею. Прадпрыемствы тэкст., фармацэўтычнай, мылаварнай, па вырабе пластмас, цэментнай, абутковай, парфумернай і вінаробчай прам-сці.

т. 1, с. 9

ВЯЛІ́КІЯ ЛУ́КІ,

горад у Расіі, цэнтр раёна ў Пскоўскай вобл., на р. Ловаць. Вядомы з 1166. 115,6 тыс. ж. (1994). Чыг. вузел. Аэрапорт. Машынабудаванне (тарфяныя машыны, радыё- і высакавольтная апаратура, электрабыт. прылады, акумулятары і інш.), лёгкая, дрэваапр., харч. прам-сць. Ін-ты: с.-г., фізкультуры і інш. Краязнаўчы музей.

т. 4, с. 388

ДЖАБАЛПУ́Р,

горад у цэнтр. ч. Індыі, У вярхоўі р. Нармада, у штаце Мадх’я-Прадэш. Засн. ў 1-й пал. 19 ст. як англійская ваен. база. 764,6 тыс. ж. (1991). Вузел чыгунак і аўтадарог. Гандл.-прамысл. цэнтр. Прам-сць: тэкст., керамічная, шкляная, гумавая, лесапільная, металаапр., аўтамабілебудаўнічая. Гандаль драўнінай. Ун-т.

т. 6, с. 83

ДЖАЛАНДХА́Р,

горад на ПнЗ Індыі, у міжрэччы рэк Біяс і Сатледж, у штаце Пенджаб. Каля 500 тыс. ж. (1994). Стараж. гандл.-трансп. пункт на шляхах з Сярэдняй і Зах. Азіі ў Індыю. Чыг. станцыя, вузел аўтадарог. Аэрапорт. Прам-сць: тэкст., гарбарна-абутковая, металаапрацоўчая. Вытв-сць спорттавараў, цацак. Маст. рамёствы.

т. 6, с. 85