неафо́бія

(ад гр. neos = новы + phobos = страх)

паталагічны страх перад усім новым, перад зменамі ў прывычнай абстаноўцы.

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

бяздо́мніцтва, ‑а, н.

Тое, што і бяздомнасць. Дык вось ён які, новы паваротак у жыцці! У якім жыцці? У бяздомніцтве, у блуканні паміж небам і зямлёю. Колас.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

беласце́нны, ‑ая, ‑ае.

З белымі сценамі; які складаецца з такіх пабудоў. Выплыў насустрач палац беласценны. Цвірка. Нібы з дзівоснай казкі ўстае перад вачамі новы беласценны горад. Хадкевіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

адгро́хаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., што.

Разм. Пабудаваць што‑н. вялікае, грандыёзнае. [Веразінец:] — А вы каля станцыі які новы дом адгрохалі!.. Ці не кантору думаеце тут змяшчаць? Броўка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

абрэвізава́ць, ‑зую, ‑зуеш, ‑зуе; зак., што.

Правесці, зрабіць рэвізію чаго‑н. Так, гэта была рэвізія, якою новы загадчык земаддзела запатрабаваў у спешным парадку абрэвізаваць справы воласці. Чарот.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

по́рцік, ‑а, м.

Галерэя з калонамі, якая амаль заўсёды з’яўляецца часткай вялікага будынка. Новы гмах з каланадай і порцікам пры ўваходзе сапраўды можна было назваць палацам. Хведаровіч.

[Лац. porticus.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

часо́васць, ‑і, ж.

Уласцівасць часовага. Пагранічнікі туліліся ў простых сялянскіх хатах.. Безумоўна, гэта было часова. Аднак, новы камандзір не хоча, каб гэтая часовасць цягнулася лішні дзень. Брыль.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

чэ́рствасць, ‑і, ж.

Уласцівасць чэрствага. [Старая] нюхала, праводзіла ногцем па падрумяненай скарынцы, спрабуючы, відаць, на чэрствасць. Лынькоў. Таня паказала зусім новы бок сваёй душы, чэрствасць няўдзячнага эгаізму. Машара.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

шля́гер, ‑а, м.

Новая модная, папулярная (да збітасці) песня ці інструментальная п’еса. Ён [амерыканец] спяшаўся вярнуцца на сваю базу, каб там выпіць віскі і паслухаць новы шлягер. Пішчыкава.

[Ням. Schlager.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Са́іць ’карміць грудзьмі’ (Сцяшк. Сл.), ’карміць грудзьмі’, ’карміць з вымені’, ’карміць з соскі’ (Сл. ПЗБ). Новы інфінітыў ад асновы цяп. ч. *саю, параўн. славац. sajím ’кармлю’ ад прасл. *sъsati (гл. ссаць). Лінгвагеаграфія ўказвае на запазычанне з польскай; відаць, нерэгулярная дыял. форма.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)