1.прысл. Нейкім чынам, спосабам. Апошні зубр, які адбіўся ад статка.. і якому пашанцавала неяк застацца на волі, быў у 1919 годзе забіты ў пушчы браканьерамі.В. Вольскі.[Віктар:] — Ці не пусцілі б вы ў.. [хату] хлопца аднаго на які месяц ці два. Дроў мы неяк прыдбаем.Зарэцкі.// Чамусьці. Неяк нязвыкла глядзець на апушаныя снегам кусты чаромхі, якія паспелі апрануцца ў зеляніну.Ігнаценка.
2.прысл. Аднойчы. Неяк у вольны дзень пайшлі [Міколка з дзедам] рыбу лавіць на раку.Лынькоў.Выйшаў неяк Апанас з кузні, прысеў на бервяно, што ляжала ля жалезнага ламачча.Даніленка.
3.безас.узнач.вык., зінф.Разм. Нельга, няма як. [Віця:] — Ну, гайда са мной?.. [Аўгінька:] — Хату неяк кінуць адну, а то б.. пайшла... Ды і малых нешта няма.Зарэцкі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
спазні́цца, спазнюся, спознішся, спозніцца; зак.
1. Прыйсці, прыехаць, з’явіцца пазней, чым трэба. У інстытут Юрка прыйшоў у гуморы, хоць праспаў і спазніўся па першую лекцыю.Карпаў.— Хадзем! — папраўляючы сарафанчык, сказала Святланка. — А то яшчэ спознімся.Васілёнак.Цягнік спазніўся на некалькі гадзін.Барашка.// Паступіць, пачацца са спазненнем. Вясна крыху спазнілася, і народ гамоніць, што, мусіць, за грахі людскія кара гэта.Мурашка.Жніво! Гэтым годам яно спазнілася дзён на восем.Гартны.
2.зчым, зінф. і без дап. Не паспець зрабіць што‑н. своечасова. Спазніцца з сяўбой. □ Настрой створаны, глеба гатова, марудзіць нельга, трэба сеяць, каб не спазніцца, каб не ахаладзеў запал і рашучасць.Зарэцкі.Старая спазнілася разбудзіць Грыба, калі той збіраўся ў лес лавіць парубшчыкаў.Кучар.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
rak
м.
1.заал. рак;
łapać ~i — лавіць ракаў;
2.мед. рак;
chorować na ~a — хварэць на рак;
ja ci pokażę, gdzie ~i zimują — я табе пакажу, дзе ракі зімуюць;
spiec ~a — пачырванець
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
halter
[ˈhɔltər]1.
n.
1) вяро́ўка f. (для навя́званьня жывёлы), по́вад -у m. (пры абро́ці каня́)
2) вяро́ўка зь пятлёю (на шы́беніцы)
3) сьмерць на шы́беніцы
to stretch a halter — быць паве́шаным
2.
v.t.
1) прывя́зваць вяро́ўкай, по́вадам
2) лаві́ць на арка́н ці ласо́
3) ве́шаць (чалаве́ка)
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
mouth
[maʊӨ]1.
n., mouths
1) рот -а m., ву́сны pl. only.
2) адту́ліна f. (пячо́ры)
mouth of a river — уто́ка f., ву́сьце n.
3) грыма́са f.
2.
v.
1) [maʊð]лаві́ць ро́там; чвя́каць ро́там
2) гавары́ць напы́шліва, ара́тарстваваць
3) грыма́сьнічаць
4) прывуча́ць каня́ да ўздэ́чкі й цу́гляў
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
Буч1 ’верша’ (БРС, Сцяшк. МГ), ’сець’ (Маш., 36), ’прылада, зробленая з дубцоў для лоўлі рыбы’ (КЭС, лаг.), ’сажалка, дзе можна лавіць рыбу’. Рус.дыял. (зах.) буч ’тс’, польск.дыял.bucz ’тс’. Звычайна лічыцца запазычаннем з літ. мовы (літ.bùčias, bùčius ’тс’ < лат.bucis ’кошык, сплецены з вербавых пруцікаў’; уласна літ. форма bukìs ’род рыбацкай сеці’, гл. Фрэнкель, 61), параўн. яшчэ Варш. сл., 1, 225. Падрабязна аб усёй праблематыцы Урбуціс, Baltistica, V (1), 51–52.
Буч2 ’пасудзіна з саломы, шытая дубцамі, для мукі’ (КЭС, лаг., Янк. Мат.). Можна меркаваць, што слова таго ж паходжання, што і буч1 ’верша (плеценая карзіна)’. Так Урбуціс, Baltistica, V (1), 51–52. Наўрад ці можна думаць пра іншае паходжанне слова (напр., пра запазычанне з с.-в.-ням.butschen ’бочка для засолкі’ або пра сувязь з укр.бу́ша ’цыліндрычная пасудзіна для салення рыбы’ < ням.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Прына́дзіць ’прыцягваючы ўвагу чым-небудзь (звычайна кормам), прымусіць наблізіцца (птушку, рыбу, жывёл); прыцягнуць да якой-небудзь справы’ (ТСБМ, Нас., Др.-Падб., Растарг., Шатал., ТС), прына́дыты ’прыцягнуць, завабіць’ (Клім.); сюды ж зваротнае прына́дзіцца ’пайсці на прынаду (пра птушак, рыб, жывёл)’; разм. ’прызвычаіцца быць, бываць дзе-небудзь; панадзіцца, унадзіцца’ (ТСБМ, Нас., Байк. і Некр.; маг., Янк. 2, Ян.; пух., Сл. ПЗБ), таксама перан. прыно́дзіцца ’ўладкавацца, прыстасавацца, прыладзіцца’ (палац., Жыв. НС), ст.-бел.принажоный ’прываблены’. Верагодна, да прасл.*prinaditi (sę), прэфіксальнага ўтварэння ад *naditi (гл. на́дзіць). Стараж.-рус.принадити ’прыбавіць, далучыць; прыцягнуць, прывязаць’, рус.смал., бранск.прина́дить ’прынадзіць жывёлу (звычайна кормам-прынадай)’, дан. ’прывабіць, прыцягнуць да сябе ўвагу’, укр.прина́дити ’прынадзіць, прывабіць’, прина́дитися ’панадзіцца’ прина́дність ’прывабнасць; прыгажосць’, прина́дний ’спакуслівы, прывабны’, прина́дно ’спакусліва, прынадна, прывабна’. Параўн. польск.przynęcić ’тс’ (< *nǫtiti > nęta) ’прынада’, якое можна параўнаць з нуціць ракі ’прынаджваць, лавіць ракаў’ (Ласт., пад словам рак).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
catch
[kætʃ]1.
v.t. caught, catching
1) лаві́ць; хапа́ць
They caught the thief — Яны́ злаві́лі зло́дзея
to catch a ball — лаві́ць мя́чык
to catch hold of something — ухапі́ць за што
2) засьпява́ць; лаві́ць; захапля́ць зьняна́цку
to catch a train — пасьпе́ць на цягні́к
3) схо́пліваць, захо́пліваць
to catch fire easily — лёгка схапі́цца агнём, запа́львацца, загара́цца
4) зачапляць
A nail caught her dress — Яна́ зачапі́лася суке́нкай за цьві́к
The boat was caught in the reeds — чо́вен зачапі́ўся ў чаро́це
2.
v.i.
1) зачапля́цца, усчапля́цца; застрава́ць
2) загара́цца, гарэ́ць
3.
n.
1) лаўле́ньне n., захо́п -у m.
2) кля́мка (у дзьвяра́х), спуск -у m., абаро́т у замку́
3) уло́ў -ву m.; здабы́ча f.
4) пажада́ная асо́ба для жані́мства
it’s no catch — Невялі́кая здабы́ча
5) хі́трык -у m., па́стка f.
4.
adj.
1) які́ прыця́гвае ўва́гу, зацікаўле́ньне
2) хі́тры, падсту́пны
a catch question — падсту́пнае пыта́ньне
•
- catch a cold
- catch at
- catch it
- catch one’s breath
- catch up
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
dog
[dɔg]1.
n.
1) саба́ка -і m.
2) саме́ц -ца́m.
dog fox — лі́с -а m.
2.
v.t.
1) хадзі́ць па пя́тах за кім; апано́ўваць, прасьле́даваць
2) лаві́ць, цкава́ць саба́камі
•
- dog in the manger
- go to the dogs
- lazy dog
- lucky dog
- sly dog
- top dog
- dog tired
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
hunt2[hʌnt]v.
1. палява́ць; лаві́ць
2. шука́ць (каго-н., што-н.), го́йсаць/бе́гаць (у пошуках чаго-н.), ганя́цца (за чым-н.);
hunt the truth шука́ць пра́ўду;
hunt high and low усю́ды шука́ць (што-н.);
hunt for a book шука́ць, стара́цца купі́ць кні́гу;
hunt for an old friend шука́ць старо́га ся́бра
hunt down[ˌhʌntˈdaʊn]phr. v. шука́ць (каго-н./што-н.), высо́чваць, пільнава́ць (каго-н.)
hunt out[ˌhʌntˈaʊt]phr. v. знахо́дзіць, адшу́кваць (што-н.)
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)