1. Прыстасаванне ў выглядзе паліц, размешчаных адна над другой, для захоўвання або размяшчэння чаго‑н. Паміж шафай і сцяной стаяў нізкі, старадаўняй работы стэлаж, на дзвюх паліцах якога блішчалі фальгой і золатам кнігі.Чыгрынаў.У цяпліцы хвоя была раскладзена на стэлажы, у ёй падтрымлівалася нізкая, але роўная тэмпература.Дубоўка.
2. Прыстасаванне для захоўвання чаго‑н. у вертыкальным становішчы. Паставіць вёслы ў стэлажы.
[Ням. Stellage.]
стэла́ж2, ‑у, м.
Біржавая здзелка, якая дае аднаму з дагаворных бакоў права выбару, за пэўную прэмію, або прадаць ці купіць біржавыя каштоўнасці ў межах вызначаных здзелкай курсаў.
[Ням. Stellage.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
odkupić
odkupi|ć
зак.
1. выкупіць; адкупіць; купіць;
~ę ci tę książkę — я куплю табе новую кнігу (замест згубленай, сапсаванай і да т.п.);
2.рэл. збавіць
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
конь, каня́, мн. ко́ні і (з ліч. 2, 3, 4) кані́, ко́ней, м.
1. Буйная свойская аднакапытная жывёліна, якая выкарыстоўваецца для перавозкі грузаў і людзей, а таксама для верхавой язды.
Купіць каня.
Навязаць каня.
Па конях! (кавалерыйская каманда для пасадкі на коней).
2. Шахматная фігура з галавой каня.
Хадзіць канём.
3. Абабіты скурай брус на чатырох ножках для гімнастычных практыкаванняў.
◊
На кані і пад канём — у самых разнастайных, прыемных і непрыемных сітуацыях (пабываць, быць).
Ні па кані, ні па аглоблях (разм.) — не так, як хацелася (зрабілася, атрымалася).
Ход канём — пра смелае, рашучае дзеянне.
|| памянш.ко́нік, -а, мн. -і, -аў, м. (да 1 знач.).
|| прым.ко́нны, -ая, -ае (да 1 знач.) іко́нскі, -ая, -ае (да 1 знач.).
К. двор.
Конская грыва.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
хапі́цца, хаплю́ся, хо́пішся, хо́піцца; зак.
1.Зак.да хапацца (у 1–3 і 5 знач.).
2. Агледзеўшыся, спахапіцца, раптоўна заўважыць што‑н. Мы спяшаемся. Неба на ўсходзе Ружавее. Дарога Выйшла з вёскі. Хапіўся Мікіта: На вяселлі ватоўка забыта.Куляшоў.[Гэля:] — Баюся, Павел. Жандармерыя — не камендатура. Калі хопяцца, возьмуць бацьку.Навуменка.Пан Войцех хапіўся, што няма курыва, і папрасіў мяне спусціцца на першы паверх, купіць у кіёску папярос.Карпюк.
3.каго-чаго. Успомніўшы, пачаўшы шукаць, раптоўна выявіць адсутнасць каго‑, чаго‑н. Праз які дзень з фермы знік славак Юлік. Яго хапіліся раніцою, калі трэба было запрагаць коні.Сачанка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Тандэ́т ’дрэнная танная рэч; нізкаякасны выраб’ (ТСБМ, Варл.), ’дзяшоўка; таўкучка’ (Байк. і Некр.), ’месца гандлю старымі, ужыванымі рэчамі’ (Жд. 3), ’таўкучка, дзе ўсё можна купіць танна’ (Нас.), на тандэ́т ’абы-як’ (Сл. ПЗБ), на тандэ́та ’на скорую руку, абы-як’ (ТС), тандэ́тны ’танны, лубочны’ (Байк. і Некр.), ’танны, нетрывалы, зроблены не на заказ’ (Касп., Стан.), ’нястала, похапкам зроблены, танны’ (Нас.), ст.-бел.танде́та ’базар, таўкучка’ (XVI ст., КГС). Праз польск.tandet, tandeta ’няякасны тавар, рыззё, халтура; барахолка’ або непасрэдна з мовы ідыш — з tandet ’тс’, tandetne(r) ’халтурны’ (Шульман, Полымя, 1926, 8, 213), параўн. nejen af tandet ’хутка і кепска (шыць)’ (Астравух, Ідыш-бел. сл. 789), што звязана з ням.Tändelmarkt ’таўкучка’, якое ад Tand ’дробязь, драбяза’; фіналь ‑eta на польскай глебе па аналогіі з wendeta ’таўкучка’ (Брукнер, 565). Не выключана паходжанне тэрміна з раманскіх моў, параўн. ісп.tanto ’пакупная цана; грошы для гульні’, што ўзыходзіць да лац.tantym ’столькі, такая колькасць’, гл. Фасмер, 4, 18; ЕСУМ, 5, 514.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
zdecydować się
zdecydowa|ć się
зак. рашыцца; наважыцца;
on ~ł się na kupno — ён вырашыў купіць;
w żaden sposób nie mógł się ~ć — ён ніяк не мог наважыцца
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
hunt2[hʌnt]v.
1. палява́ць; лаві́ць
2. шука́ць (каго-н., што-н.), го́йсаць/бе́гаць (у пошуках чаго-н.), ганя́цца (за чым-н.);
hunt the truth шука́ць пра́ўду;
hunt high and low усю́ды шука́ць (што-н.);
hunt for a book шука́ць, стара́цца купі́ць кні́гу;
hunt for an old friend шука́ць старо́га ся́бра
hunt down[ˌhʌntˈdaʊn]phr. v. шука́ць (каго-н./што-н.), высо́чваць, пільнава́ць (каго-н.)
hunt out[ˌhʌntˈaʊt]phr. v. знахо́дзіць, адшу́кваць (што-н.)
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
зо́лата, -а, М -лаце, н.
1. Высакародны метал жоўтага колеру, які ўжыв. як мера каштоўнасцей і ў каштоўных вырабах.
Чыстае з.
Не ўсё з., што блішчыць (прыказка). Чырвонае з.
Чорнае з. (пра нафту). Белае з. (пра бавоўну).
2.зб. Манеты або вырабы з гэтага металу.
Купіць рэч за з.
Хадзіць у золаце.
Заваяваць з. на алімпіядзе (залаты медаль; разм.).
3. Пазалочаныя шаўковыя ніткі.
Шыць золатам.
4.перан. Пра таго (тое), што вылучаецца добрай якасцю, вартасцю (ужыв. таксама як ласк. зварот).
Чалавек ён — з.!
З. ты маё!
|| памянш.-ласк.зо́латка, -а, н. (да 4 знач.) ізо́латца, -а, н. (да 4 знач.).
|| прым.залаты́, -а́я, -о́е (да 1 і 3 знач.).
З. пясок.
З. запас.
З. прызёр (хто атрымаў залаты медаль). Залатыя горы абяцаць каму-н. (абяцаць вялікія даброты, багацце).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
мяшо́км
1. Sack m -(e)s, Säcke; Béutel m -s, -;
рэ́чавы [пахо́дны] мяшо́к Torníster m -s, -, Rúcksack m;
турысты́чны мяшо́к Campingbeutel [´kɛm-] m;
2.перанразм (пра чалавека) Tölpel m -s, -, Tóllpatsch m -(e)s, -e;
◊ залаты́ мяшо́к Géldsack m -(e)s, -säcke;
купі́ць ката́ ў мяшку́ die Kátze im Sack káufen
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)