наплы́ў, ‑лыву, м.
1. Дзеянне паводле дзеясл. наплываць — наплыць, наплысці (у 2, 3 знач.).
2. Тое, што наплыло, сабралася. Наплыў пяску. □ За цёмнымі шыбамі, зацягнутымі слюдзянымі наплывамі лёду, глухі шоргат і шапаценне. Кудравец.
3. перан. Вялікая колькасць каго‑, чаго‑н. Наплыў народу. Наплыў абітурыентаў. Наплыў заказаў. □ Летнім часам, калі настаўнікі, з’язджаліся на канікулы, тутэйшым людзям не раз траплялася сустракаць іх, але такога паплыву не здаралася бачыць. Колас. // Прыліў пачуццяў, думак і пад. Наплыў радасці. □ — А дзе ж дзеці? — крыху супакоіўшыся ад першага наплыву хвалявання, запытаў Васіль. Васілевіч.
4. Спец. Паступовая змена кадраў у кінафільме.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
батахро́мны
(ад батахромы)
б. эфект — змена афарбоўкі арганічных злучэнняў пры змяненні іх хімічнай будовы ў бок паглыблення колеру — пераход ад жоўтага праз аранжавы, чырвоны, фіялетавы, сіні да зялёнага колеру (параўн. гіпсахромны).
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
катагене́з
(ад ката- + -генез)
1) кірунак эвалюцыйнага працэсу ў бок спрашчэння будовы і функцыі арганізмаў;
2) змена асадачных горных парод пасля з’яўлення іх у выніку дыягенезу да ператварэння ў метамарфічныя пароды.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
электрыза́цыя
(ад фр. électriser = электрызаваць, ад н.-лац. electricus = электрычны)
1) перадача якому-н. целу электрычнага зараду;
2) лячэнне электрычным токам;
3) змена якасці, стану чаго-н электрычным токам (напр. э. він).
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
эвалю́цыя
(лац. evolutio = разгортванне)
працэс развіцця чаго-н., змянення ад аднаго стану да другога; бесперапынная колькасная змена чаго-н., якая падрыхтоўвае якасную змену (напр. э. жывёльнага свету, э. мастацтва, э. светапогляду); параўн. рэвалюцыя.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
дзённы
1. (удзень) Táges-;
дзённая зме́на Tágesschicht f -, -en;
дзённы свет Tágeslicht n -(e)s;
дзённы матылёк Tágfalter m -s, -;
дзённы пака́з (спектакля) Táges- [Náchmittags]vórstellung f -, -en;
2. (за дзень) Táges-, täglich;
дзённая выпрацо́ўка Tágesleistung f -, -en;
дзённы заро́бак Tágelohn m -(e)s, -löhne, Tágesverdienst m -(e)s, -e
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
клі́мат м геагр (тс перан) Klíma n -s, -s і -máte;
кантынента́льны клі́мат kontinentáles Klíma, Kontinentálklima n, Lándklima n;
марскі́ клі́мат Séeklima n;
уме́раны клі́мат gemäßigtes Klíma;
клі́мат спрыя́льны для здаро́ўя Schónklima n;
зме́на клі́мату (у прыродзе) Klímaveränderung f -, -en; Lúftveränderung f (пры перамяшчэнні асобы ў іншае месца)
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
Вунь прысл. (БРС, Гарэц., Байк. і Некр., Касп., Шат.). Звязана з дыял. вун, рус. вонь, вон, дыял. вωн, укр. он, онь, што ў сваю чаргу звязваюць з асабовым займеннікам ён (он, вон) (Сабалеўскі, Лекции, 96; Праабражэнскі, 1, 133; Фасмер, 2, 348). Змена галоснай у выніку лабіялізацыі пачатковага націскнога о (параўн. навагр. вонь ’вунь’, З нар. сл.); параўн. унь ’вунь’ як пераходны этап ад палес. онь да вунь. У сваю чаргу палес. онь з указ. часціцы о (літаратурнае во) і дэйктычнай часціцы -нь; параўн. іншую форму для ўказання на блізкі прадмет вось (ось < о + сь).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Wéchsel
I
m -s, -
1) зме́на, пераме́на
2) змяне́нне, чаргава́нне
3) абме́н, разме́н (грошай)
4) спарт. заме́на
II
m -s, - вэ́ксаль
éinen ~ áusstellen [zíehen*] — выдава́ць вэ́ксаль
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
гіпсахро́мны
(ад гр. hypsos = вьппыня + chroma = колер);
г. эфект — змена афарбоўкі арганічных злучэнняў пры змяненні іх хімічнай будовы ў бок павышэння колеру — пераход ад зялёнага праз сіні, фіялетавы, чырвоны, аранжавы да жоўтага колеру (параўн. батахромны).
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)