1. Утвараць гукі, падобныя да гука «с». [Сабака] кідаўся на вароты, на шчыльныя веснічкі, і ўжо не брахаў, а сычэў.Сабаленка.Сычэлі нябачныя ў траве конікі.Сачанка.На двары Галя спыняецца. У руках у яе кацялок, у ім ззяе і сычыць вуголле.Карпюк.
2.Разм.Выказваць нездавальненне, злоснічаць (звычайна спадцішка). — Гэй, гэй, бабулька, не сычы! Юнацтва двойчы не прыходзіць.Дудар.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
уні́клівы, ‑ая, ‑ае.
1. Які пазбягае прама і адкрыта выказваць свае думкі. // Непрамы, пазбаўлены шчырасці. Уніклівы адказ.
2. Які глыбока ўнікае ў сутнасць справы; дапытлівы. Не было больш цярплівага, памяркоўнага «экскурсавода», быў начальнік будоўлі: патрабавальны, уніклівы чалавек, якому да ўсяго ёсць справа.Дадзіёмаў.[Рыбак] гутарыць з дзецьмі, якія абступілі яго лодку, і ахвотна, цярпліва адказвае на іх бясконцыя, уніклівыя запытанні.В. Вольскі.// Праніклівы. Уніклівая думка чалавека.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
áussprechen
*
1.
vt вымаўля́ць; выка́зваць
éinen Wunsch ~ — выка́зваць жада́нне
2.
vi
1) пераста́ць гавары́ць, зако́нчыць прамо́ву
2) дагавары́ць да канца́
lássen Sie ihn ~ — да́йце яму́ дагавары́ць
3.
(sich) выка́звацца
1.
(für A) у падтры́мку (чаго-н.)
2) праяўля́цца, выяўля́цца
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
utter
I[ˈʌtər]
adj.
по́ўны, абсалю́тны
utter surprise — по́ўная нечака́насьць
utter ruin — по́ўная руі́на
II[ˈʌtər]
v.t.
1) мо́віць, вымаўля́ць; каза́ць; выка́зваць
the last words he uttered — апо́шнія сло́вы, якія ён вы́мавіў
to utter one’s thoughts — выка́зваць сваю́ ду́мку
2) выкры́кваць
to utter a cry of pain — кры́кнуць ад бо́лю
3) Obsol. выпушча́ць, пуска́ць у абаро́т (падро́бленыя дакумэ́нты, гро́шы)
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
магчы́, магу́, мо́жаш, мо́жа; мог, магла́, -ло́; незак., з інф.
1. Быць у стане, мець магчымасць (рабіць што-н.).
М. працаваць.
2. Мець права, абавязак.
Не можам атэставаць.
3. Абазначае верагоднасць, магчымасць якога-н. дзеяння.
Можа паказацца.
◊
Не магчы (не ўмець) звязаць двух слоў (разм., неадабр.) — пра няўменне прыгожа, звязна гаварыць, выказваць свае думкі.
Не можа быць! — вокліч, які выказвае недавер, сумненне, здзіўленне і пад.
Не можа быць (і) гаворкі — нельга нават і гаварыць аб выкананні, здзяйсненні чаго-н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
отража́тьнесов.
1.(отбивать удар, нападение) адбіва́ць;
2.(воспроизводить изображение) адлюстро́ўваць, адбіва́ць; (лучи, колебательные движения и т. п.) физ. адбіва́ць;
3.(воспроизводить в образах) адлюстро́ўваць; (показывать) пака́зваць; (выражать)выка́зваць;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
папрака́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак., каго, чым і без дап.
Выказваць дакор, нездавальненне чым‑н., дакараць каго‑н. — Ты б, Макар, хоць бы ў святы дзень крыху ласкавейшым быў, — папракае яго цётка.Жычка.— Я паступаю на работу, — Міця стараецца гаварыць спакойна. — Хопіць папракаць мяне хлебам.Навуменка.// Абвінавачваць у чым‑н., асуджаць за што‑н. [Калатухін:] Я прашу, капітан, абдумана выбіраць словы! Хто дрыжыць, каго вы папракаеце ў трусасці?!..Мележ.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
kúndgeben
*аддз.vt
1) паведамля́ць, абвяшча́ць
j-m etw. ~ — паве́даміць каму́-н. пра што-н.
2) выяўля́ць, выка́зваць (пачуцці)
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
um sich déutlich áuszudrücken… — дакла́дней сказа́ць
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
Жагна́ць ’благаслаўляць’ (ТСБМ). Польск.żegnać, чэш.žehnati, славац.žehnať, в.-луж.žohnować, н.-луж.žognowaś, славен.žę́gnati, харв.žegnati ’благаслаўляць’ (Скок) (і ў розных мовах развітыя адсюль значэнні ’развітвацца’, ’дзякаваць’, ’выказваць жаданне’). Ст.-бел.жекгнати, жегнати ’тс’ з канца XV ст. (Булыка, Запазыч., 113–114). З польск. (зафіксавана ў канцы XIV ст. у значэнні ’чараваць’, з XV ст. ’благаслаўляць’; Рэчак), дзе (магчыма, праз чэш.) з ням.segnen (Брукнер, 664), дзе з ц.-лац.signare ’адзначаюць крыжам’ ад лац.signum ’знак’, ц.-лац. ’знак крыжа’ (Дудэн, 633). Літ.žegnóti (s) < польск. ці бел. (Фрэнкель, 1295).