bezżenny

нежанаты, халасты

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

Кавале́р ’мужчына, які танцуе з дамай, суправаджае яе на гулянні і пад.’ (БРС, ТСБМ), ’малады чалавек; халасты мужчына’ (ТСБМ, Бяльк., З нар. сл., Панюц., Шат.). У бел. літар. мове з рус. кавалер: у гаворках — польск. kawaler націск параўн. кава́ляр ’халасты мужчына, малады чалавек’ (Мал.). Польск. kawaler ’халасты мужчына, малады чалавек і інш.’ Зыходная форма для шэрагу еўрапейскіх моў — італ. cavaliere ’кавалерыст’, якое да cavallo ’конь’ (лац. caballus ’тс’). Для польск. мовы ўказваюць на магчыма ням. або франц. пасрэдніцтва, гл. Шанскі, 2, 8, с. 9.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

кавале́р¹, -а, мн. -ы, -аў, м.

1. Мужчына, які танцуе з дамай, суправаджае яе на гулянні, а таксама які заляцаецца да дзяўчыны; паклоннік.

Яна чакае свайго кавалера.

2. Малады чалавек, халасты мужчына (разм.).

Сын бярэцца ўжо пад кавалера.

|| прым. кавале́рскі, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

únverehelicht

a незаму́жняя; нежана́ты, халасты́

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

Plátzpatrone

f -, -n халасты́ патро́н

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

Схаласо́піць ’распрадаць за нішто’ (Сцяшк. сл.). Няясна; магчыма, экспрэсіўнае ўтварэнне на базе мясцовага хало́сны ’халасты, нежанаты’ (гл.), другая частка нагадвае народнае хвіласо́п ’філосаф’ (Нас.), chwałazòp ’тс’ (Пятк. 2).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

адво́дка, ‑і, ДМ ‑дцы; Р мн. ‑дак; ж.

1. Дзеянне паводле дзеясл. адводзіць — адвесці (у 6 знач.).

2. Спец. Прыстасаванне ў станках для пераводу рэменя з рабочага шківа на халасты і наадварот.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

жана́ты, ‑ая, ‑ае.

Які ўступіў у шлюб, мае жонку; проціл. халасты (пра мужчыну). Падтрымаў старога дзеда Сын жанаты, Грышка. Колас. // толькі мн. Пра мужчыну і жанчыну, якія ўступілі ў шлюб. Яны жанатыя ўжо даўно.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Blíndschuss

m -es, -schüsse халасты́ стрэл

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

Léerschuss

m -es, -schüsse халасты́ вы́страл [стрэл]

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)