БРУШНЫ́ ТЫФ,

вострая інфекц. хвароба чалавека з групы кішачных. Суправаджаецца пашкоджаннем лімфатычнага апарату і тонкага кішэчніка, бактэрыяльнай інтаксікацыяй, ліхаманкай, высыпкай. Узбуджальнік (палачка брушнога тыфу) трапляе ў арганізм з ежай, вадой, кантактна-быт. шляхам. Пасля інкубацыйнага перыяду (10—14 дзён) з’яўляюцца слабасць, дрыжыкі, страта апетыту, галаўны боль, бяссонніца, высокая т-ра, трызненне (тыфозны стан), затрымліваецца стул. На 8—9-ы дзень на скуры з’яўляецца высыпка — дробныя ружовыя кропкі, павялічваецца печань і селязёнка, назіраюцца парушэнні дзейнасці цэнтр. нерв. і сардэчна-сасудзістай сістэм, кішэчніка, органаў дыхання. Ускладненні: кішачны крывацёк, прарыў сценкі кішэчніка, перытаніт. Пасля хваробы выпрацоўваецца ўстойлівы імунітэт. Лячэнне тэрапеўтычнае.

т. 3, с. 272

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

сыпны́.

У выразе: сыпны тыф — заразная хвароба, тыф, суправаджаецца з’яўленнем на целе хворага сыпу, плям.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

сыпня́к, -у́, м. (разм.).

Сыпны тыф.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

гару́чка

‘тыф, гарачка’

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне

адз.
Н. гару́чка
Р. гару́чкі
Д. гару́чцы
В. гару́чку
Т. гару́чкай
гару́чкаю
М. гару́чцы

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

сыпны́, ‑ая, ‑ое.

У выразе: сыпны тыф гл. тыф.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

брушны́, -а́я, -о́е.

Які адносіцца да поласці жывата.

Брушныя плаўнікі.

○

Брушны тыф — вострая інфекцыйная хвароба.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

тиф мед. тыф, род. ты́фу м., ты́фус, -су м.;

сыпно́й тиф сыпны́ тыф;

возвра́тный тиф зваро́тны тыф.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

брушны́, ‑ая, ‑ое.

Які мае дачыненне да жывата, да поласці жывата. Брушныя плаўнікі.

•••

Брушны тыф гл. тыф.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

брюшня́к м., разг. брушны́ тыф.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ты́фус м., уст., см. тыф

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)