сёе-то́е (
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
сёе-то́е (
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
Капшчы́зна, капшчы́на ’грашовы пабор з тых асоб, якія сыцілі мёд, варылі піва, рабілі гарэлку, трымалі корчмы’ (
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Свірэпы ‘дзікі, агрэсіўны (?)’: “пчелы здѣсь водятся трехъ родов,
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
уся́кі
1. вся́кий; ка́ждый;
2. (разнообразный) вся́кий, ра́зный, всевозмо́жный, вся́ческий;
3. (при
4.
◊ без ~кага ўсяго́ — без вся́ких, безо вся́кого основа́ния;
ва ўся́кім ра́зе — во вся́ком слу́чае;
на ўся́кі вы́падак — на вся́кий слу́чай;
ва ўся́кім вы́падку — во вся́ком слу́чае;
~кая ўся́чына — вся́кая вся́чина;
на ўся́кае хаце́нне ёсць цярпе́нне —
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
ниI
1. ні; (при усиленном отрицании) ані́;
ни ша́гу да́льше! ні кро́ку дале́й!;
на у́лице ни души́ на ву́ліцы ні (ані́) душы́;
ни оди́н ні адзі́н (ніво́дзін);
ни одна́ ні адна́ (ніво́дная);
ни одно́ ні адно́ (ніво́днае);
2. (после
что ни говори́, а е́хать придётся што ні кажы́, а е́хаць давядзе́цца;
◊
ни-ни́ ні-ні́, ані́, ані́-ні́;
ни гугу́ ні гугу́, ні мурму́р;
кто бы ни́ был хто б там ні быў;
како́й бы
как бы
во что бы
ни в како́м (ни в ко́ем) слу́чае ні ў я́кім ра́зе;
ни за каки́е де́ньги! ні за што (на све́це)!, ні за які́я гро́шы!;
ни за что (на све́те)! ні за што (на све́це)!;
как ни на
како́й ни
что ни на
куда́ ни кинь, всё клин
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
цяпе́р
1. тепе́рь, сейча́с, ны́не, в настоя́щее вре́мя;
2. (употребляется при обращении к новому объекту повествования, разговора) тепе́рь;
◊ не ц., дык у чацве́р — в ближа́йшем бу́дущем;
мялі́, Апана́с, твой ц. час —
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
какI
как? як?;
как! як!;
как дела́? як спра́вы?;
как хорошо́! як до́бра!;
как све́жи ро́зы! які́я све́жыя ру́жы!;
◊
как бу́дто як бы́ццам, нібы́та, ні́бы;
как бы як бы; (для выражения сравнения) як бы́ццам, нібы́та, ні́бы;
как бы не… як бы не…;
как бы не так! (как не так!) чаму́ не!, а як жа!, чаму́ не так;
как бы ни… як бы ні…; (перед
как бы
как-ника́к як-нія́к;
как
как знать? хто ве́дае?;
как же як жа; (в ответ на вопрос) а як жа;
как же так як жа так;
как ни
как мо́жно бо́льше як мага́ больш, як найбо́льш;
как нельзя́ лу́чше як мага́ лепш, як найле́пш;
как раз якра́з; (сразу) адра́зу; (мигом) як ба́чыш;
как ско́ро
ме́жду тем как між тым як;
как ни на
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
гэ́та
1.
2.
3.
4. частица э́то;
5. частица
6. частица
7. частица (в сочетании с частицей ж при восклицании) ведь;
◊ г. зна́чыць — (сокращённо г.зн. —) союз пояснительный
вось г. я разуме́ю! — вот э́то я понима́ю!
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
такі́ I,
1.
2.
3.
4.
◊ не з такі́х — не из таки́х;
т. і т. — тако́й-
такі́м чы́нам —
да тако́й ступе́ні — до тако́й сте́пени;
така́я ва́жнасць — э́ка ва́жность;
така́я спра́ва — тако́е де́ло;
ёсць така́я спра́ва —
у такі́м вы́падку, у такі́м ра́зе — в тако́м слу́чае;
така́я ўда́ча — тако́й уроди́лся;
тако́й бяды́ — невелика́ беда́;
які́я са́мі, такі́я і са́ні —
не такі́ стра́шны чорт, як яго́ малю́юць —
такі́ II частица,
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
хлеб
○ бялко́вы х. — белко́вый хлеб;
◊ на ласка́вым хле́бе —
жыць (сядзе́ць) на чужы́м хле́бе —
перабіва́цца з хле́ба на квас — перебива́ться с хле́ба на квас;
мець кусо́к хле́ба — име́ть кусо́к хле́ба;
надзённы хлеб — насу́щный хлеб;
за́йцаў хлеб — за́ячий хлеб;
на сваі́м хле́бе — на свои́х хлеба́х;
шука́ць лёгкага хле́ба — иска́ть лёгкого хле́ба;
хлеб ды соль — хлеб да соль;
хлеб-соль — хлеб-соль;
і гэ́та хлеб — и
сустрэ́ць хле́бам-со́ллю — встре́тить хле́бом-со́лью;
дарэ́мна хлеб е́сці — зря хлеб
дзялі́ць хлеб і соль — дели́ть хлеб и соль;
кармі́ць хле́бам — корми́ть хле́бом;
ісці́ на свой хлеб — начина́ть жить свои́м трудо́м;
мець кусо́к хле́ба — иметь кусо́к хле́ба;
без хле́ба сядзе́ць — без хле́ба сиде́ть;
аб сухі́м хле́бе — сухи́м хле́бом пита́ясь;
забыць (чыю) хлеб-соль — забы́ть (чью) хлеб-соль;
се́сці (пасадзі́ць) на х. і ваду́ — сесть (посади́ть) на хлеб и (на) во́ду;
е́сці хлеб — (з чаго) жить за счёт (чего);
це́раз хлеб ды хле́ба шука́ць —
мець хлеб і да хле́ба — жить в доста́тке;
гало́днай куме́ хлеб наўме́ —
жывём, хлеб жуём —
хлеб-соль еш, а пра́ўду рэж —
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)