тактI м
1. муз Takt m -es, -e;
трыма́ць такт den Takt hálten*, im Takt bléiben*;
2. тэх Takt m -es, -e; Árbeitsgang m -es, -gänge
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
тактII м (далікатнасць) Takt m -(e)s, Táktgefühl n -(e)s
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
Такт ’мерны рух; лад; пачуццё меры’ (ТСБМ, Ласт., Некр. і Байк.), тахт ’рытм, рытмічнае суправаджэнне’ (Сл. ПЗБ, Цых.), та́хта ’тс’ (Стан.). Запазычана з заходнееўрапейскіх моў, відаць, праз польск. takt ’рытм; далікатнасць’, ’рытм (у музыцы, руху)’, што з лац. tāktus ’дотык; адчуванне дотыку’ (ЕСУМ, 5, 506; Фасмер, 4, 13; Голуб-Ліер, 476; Брукнер, 564). Сюды ж такто́ўны ’які мае такт’ (ТСБМ, Ласт., Некр. і Байк.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
такт
(фр. tact, ад лац. tactus = дотык, адчуванне)
1) кожная з роўных па працягласці долей, на якія дзеліцца музычны твор па ліку метрычных націскаў у ім;
2) рытм якога-н. руху, дзеяння (напр. адбіваць т. нагой);
3) перан. пачуццё меры, уменне весці сябе належным чынам (напр. педагагічны т.).
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
прыту́пваць, -аю, -аеш, -ае; незак.
Тупаць нагамі ў такт чаму-н.
П. нагой у такт песні.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
трохме́рны, -ая, -ае.
Які змяшчае ў сабе тры часткі, тры рытмічныя меры.
Т. такт.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
такто́ўны, -ая, -ае.
Які мае такт², ажыццёўлены з тактам².
Т. чалавек.
Т. ўчынак.
|| наз. такто́ўнасць, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
трохме́рны в разн. знач. трёхме́рный;
т. такт — трёхме́рный такт;
~ная дэта́ль — трёхме́рная дета́ль
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Тахт ’такт’: у тахт ’у адпаведнасці з рытмам’ (шальч., Сл. ПЗБ), та́хта: да тахты ’тс’ (Стан.), та́хта ’такт, вытрымка’ (Сцяшк.). Гл. такт.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)