АЗІЯ́ЦКАЯ САРАНЧА́

(Locusta migratoria migratoria),

падвід насякомых атр. прамакрылых. Пашырана ў Паўд. Еўропе, Азіі і Паўн. Афрыцы.

Даўж. цела дарослых насякомых 3,5—6 см. Шэра-жаўтавата-зялёныя або зялёныя, надкрыллі ў бурых плямах. У залежнасці ад колькасці і канцэнтрацыі асобін утвараюцца стадная і адзіночная фазы. Лічынкі адзіночнай фазы зялёныя, жоўтыя, чорныя, стаднай — аранжавыя з чорнымі плямамі. Асобіны стаднай фазы ўтвараюць кулігі (шчыльная вял. колькасць лічынак) і чароды (вял. колькасць дарослых). Робіць пералёты на сотні кіламетраў. Вельмі шкодзіць с.-г. і дзікарослым раслінам. Кожны экз. за сваё жыццё з’ядае 300 г расліннай масы.

Азіяцкая саранча. 1 — дарослая; 2 — адзіночная форма лічынкі; 3 — стадыя фаза лічынкі.

т. 1, с. 169

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

пажра́ць сов. пожра́ть;

саранча́а́ла пасе́высаранча́ пожра́ла посе́вы

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

акры́да

саранча

назоўнік, агульны, адушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне

адз. мн.
Н. акры́да акры́ды
Р. акры́ды акры́д
Д. акры́дзе акры́дам
В. акры́ду акры́д
Т. акры́дай
акры́даю
акры́дамі
М. акры́дзе акры́дах

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

locust [ˈləʊkəst] n. entomol. саранча́

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

усёпажыра́льны, ‑ая, ‑ае.

Які знішчае ўсё на сваім шляху. Усёпажыральная саранча.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Перасаранчы́ць ’прамарнатравіць’ (Нас.). Да пера- (гл.) і саранчыць ’раскідаць, растрачваць, знішчаць, нібы саранча’ < саранча, якое з цюрк. sarynčaсаранча’, што ^зыходзіць да sary(y) ’жоўты’, saryea ’жаўтаваты’ (Фасмер, 3, 560).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

шко́днік м., в разн. знач. вреди́тель;

саранча́ — небяспе́чны ш.саранча́ — опа́сный вреди́тель;

садо́вы ш. — садо́вый вреди́тель;

мілі́цыя раскры́ла ~ка — мили́ция раскры́ла вреди́теля

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ГІДРАФО́БЫ

[ад гідра... + ...фоб(ы)],

арганізмы, якія пазбягаюць блізкасці або лішку вады (напр., кактусавыя, некат. стэпавыя, пустынныя і паўпустынныя злакавыя, саранча, скарпіёны і інш.).

т. 5, с. 237

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

пажэ́рці, ‑жару, ‑жарэш, ‑жарэ; ‑жаром, ‑жараце; пр. пажор, ‑жэрла; заг. пажары; зак., што.

1. З’есці прагна ўсё (пра жывёл). Саранча пажэрла пасевы.

2. Груб. Паесці ўсё, многае (пра людзей).

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

szarańcza

ж. заал. саранча (Locusta migratoria L.)

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)