Му́сіць, му́сяць ’падлягаць прымусу’, ’быць вымушаным, абавязаным зрабіць’, ’думаць, меркаваць’, ’збірацца рабіць’, ’мабыць, напэўна, магчыма’ (ТСБМ, Гарэц., Мал., Мядзв., Яруш.; Нік. Очерки, Янк. Мат., Нас., Сцяшк., Касп., Шат., Бяльк., Растарг., Сл. ПЗБ, ТС; КЭС, лаг.), му́сіцца ’быць змушаным’, ’рашыцца’ (Нас.), ст.-бел. мусити, мусети ’быць абавязаным’, ’мусіць’ (пач. XV ст.) запазычана са ст.-польск. musić, musieć ’тс’, якія з с.-в.-ням. müeʒen ’тс’ (Карскі, Труды, 205; Чартко, Бел. лінгв. зб., 151; Жураўскі, Бел. мова, 63; Кюнэ, Poln., 79; Булыка, Лекс. запазыч., 137). Гл. таксама мусова.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

нава́жыцца, ‑важуся, ‑важышся, ‑важыцца; зак., з інф.

Намерыцца нешта зрабіць. Камендант наважыўся ўласнаручна адабраць сцягі і стаў праціскацца праз натоўп. Пестрак. Усе бачаць, як бусел наважыўся быў ужо сесці на гняздо, але раптам узляцеў угору і доўга лятаў. Лынькоў. // Рашыцца, адважыцца на што‑н. Карызна прыехаў з пэўным рашучым намерам: ён наважыўся, нарэшце, пагаварыць начыста з Рачкоўскім, адкрыць яму ўсе свае сумненні. Зарэцкі. Цымончык перасунуў трохі ногі, адклаў убок беражліва шапку, .. але казаць не наважыўся. Шынклер.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

entschlíeßen

* (sich) (für A, zu D) адва́жвацца (на што-н.)

er kann sich dazú nicht ~ — ён не мо́жа на гэ́та рашы́цца

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

zdobyć się

зак. рашыцца; наважыцца; асмеліцца;

zdobyć się na odwagę — сабрацца з духам; адважыцца;

zdobyć się na odmowę — асмеліцца адмовіць

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

zdecydować się

zdecydowa|ć się

зак. рашыцца; наважыцца;

on ~ł się na kupno — ён вырашыў купіць;

w żaden sposób nie mógł się ~ć — ён ніяк не мог наважыцца

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

пусці́цца, пушчуся, пусцішся, пусціцца; зак.

1. Адправіцца, накіравацца куды‑н. [Міхась] зноў і зноў дакараў у думках сястру, а заадно і Толю, што яны згадзіліся пусціцца ў такую далёкую і небяспечную дарогу. Якімовіч. Каб не астацца пры немцах, маці пусцілася ў эвакуацыю. Скрыган.

2. Пачаць хутка ісці, бегчы ў якім‑н. напрамку. Машына пайшла па шашы, а Люты з усёй сілы пусціўся за ёю. Кулакоўскі. [Ніна] спалохалася і не стала чытаць, залажыла пісьмо глыбока ў кашолку і пусцілася дадому. Лобан.

3. з інф. і ў што. Пачаць рабіць што‑н. Пусціцца даганяць. Пусціцца ў скокі. Пусціцца ў разважанні. □ — Ромка! Сюды! — закрычаў Віталік. Павярнуўся і пусціўся бегчы на вуліцу. Даніленка. За.. [дзяўчынаю] пусціўся ў рогат Воранаў, а тады і ўсе астатнія. Не стрымалася і Таццяна. Васілёнак. Калі сабраўся дзед з Міколкам рушыць у паход, маці таксама пусцілася ў слёзы. Лынькоў. // Пачаць займацца чым‑н. Дамеця, дык таго рэдка калі хто бачыць. Ён пусціўся ў навуку і ходзіць у Верамеевіцкую школу. Сабаленка.

4. на што. Рашыцца, пайсці на што‑н. Пусціцца на авантуру. Пусціцца на хітрасць. □ Тады толькі Шы Ку-ан зразумеў, на якую рызыку ён пусціўся. Маўр.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

bríngen

* vt

1) прыно́сіць, прыво́зіць, прыво́дзіць; адно́сіць, адво́зіць, адво́дзіць, дастаўля́ць

j-n nach Háuse ~ — даста́віць каго́-н. дадо́му

etw. an den Mann ~ — збыва́ць што-н. (тавар) з рук

Glück ~ — прыно́сіць шча́сце

Fréude ~ — дастаўля́ць ра́дасць

Gefáhr ~ — вы́клікаць небяспе́ку

2) (um A) пазбаўля́ць (каго-н., чаго-н.)

j-n ums Lében ~ — пазба́віць каго́-н. жыцця́

3) прыве́сці (у які-н. стан), заста́віць (зрабіць што-н.)

j-n in Áufregung ~ — (рас)хвалява́ць каго́-н.

j-n zum Schwéigen ~ — заста́віць каго́-н. замаўча́ць

j-n zur Vernúnft ~ — абразу́міць, прыве́сці каго́-н. да ро́зуму

4)

es zu etw. (D) ~ — дасягну́ць пэўнага стано́вішча, вы́біцца ў лю́дзі

etw. über sich ~ — рашы́цца на што-н.

dahín ~ , dass… — прыво́дзіць да таго́, што…

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)