схі́зма, ‑ы, ж.

Раскол, раздзел цэркваў (пераважна пра раздзел царквы праваслаўнай і каталіцкай).

[Ад грэч. schisma.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

раско́льніцтва, ‑а, н.

1. Дзейнасць, паводзіны раскольніка (у 1 знач.).

2. Тое, што і раскол (у 4 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

schism [ˈs(k)ɪzəm] n.

1. раско́л

2. relig. е́рась, схі́зма

3. се́кта

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

rozłam, ~u

м. раскол

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

сэцэ́сія, ‑і, ж.

1. У Старажытным Рыме — дэманстрацыйны выхад плебеяў за рысу горада, што з’яўлялася своеасаблівай формай іх барацьбы з патрыцыямі. // Раскол у якой‑н. арганізацыі.

2. Назва антыпартыйнай нацыяналістычнай групоўкі, якая ўтварылася ў снежні 1924 года ў Цэнтральным камітэце Камуністычнай партыі Заходняй Беларусі. Тады Гурын арганізоўвае раскол партыі (так званую сэцэсію) і абвяшчае сябе кіраўніком адколатай групы. Машара.

[Лац. secessio — пакідаць.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

schism

[ˈsɪzəm,ˈskɪzəm]

n.

1) раско́л -у m., разьдзяле́ньне n.

2) схі́зма f., раско́л цэ́ркваў

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

Рэ́скол ’непаслухмянае дзіця’ (Сл. Гродз., Сл. рэг. лекс.), раско́л ’хуліган’ (Жыв. сл.), расколіна ’тс’ (Янк.), роско́л ’тс’ (ТС). Гл. раскол,

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

раско́льнік, ‑а, м.

1. Той, хто ўносіць раскол у якую‑н. арганізацыю, садзейнічае расколу.

2. Паслядоўнік расколу (у 4 і 5 знач.); член раскольніцкай рэлігійнай секты; старавер.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Схі́зма ’раскол, раздзел цэркваў’ (ТСБМ), ’адшчапенства’ (Некр. і Байк.), схізма́тык ’раскольнік, хто належыць да схізмы’ (ТСБМ). Ст.-бел. схизма ’ерась’ (Ст.-бел. лексікон), схизма, зхизма, схисма, сцызма ’рэлігійны раскол’ (1583 г.) са ст.-польск. schizma ’тс’ (XVI ст.) < лац. schisma ад грэч. σχίσμα ’раскол’ (Булыка, Лекс. запазыч., 181). Гл. таксама сызма.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Раскалава́ты ’разбэшчаны’ (іўеў., Сл. ПЗБ). Вытворнае ад раско́л ’гарэза, свавольнік’, што ўтварае сінанімічнае раско́льнік ’тс’. Утворана з суф. ‑ава‑, што нясе значэнне вялікай ступені праявы якасці, параўн. дуракава́ты і інш. Гл. раско́л.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)