ра́к

‘прэснаводная або марская жывёліна’

назоўнік, агульны, адушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. ра́к ра́кі
Р. ра́ка ра́каў
Д. ра́ку ра́кам
В. ра́ка ра́каў
Т. ра́кам ра́камі
М. ра́ку ра́ках

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, sbm2012, tsblm1996.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

ма́цаць, ма́цаю, ма́цаеш, ма́цае; незак.

1. што. Датыкаючыся, распазнаваць што-н., упэўнівацца ў чым-н.

М. пульс.

2. каго-што. Шукаць вобмацкам.

М. ракаў.

|| наз. ма́цанне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

шы́йка, -і, ДМ шы́йцы, мн. -і, -шы́ек, ж.

1. гл. шыя.

2. Вузкая частка чаго-н.

Ш. пазванка.

Ш. касы.

Ш. збана.

3. У рачных ракаў: хваставая частка цела.

|| прым. шы́ечны, -ая, -ае (спец.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

налі́біць

‘накрасці чаго-небудзь; налавіць ракаў на прынаду’

дзеяслоў, пераходны, закончанае трыванне, незваротны, 2-е спражэнне

Будучы час
адз. мн.
1-я ас. налі́блю налі́бім
2-я ас. налі́біш налі́біце
3-я ас. налі́біць налі́бяць
Прошлы час
м. налі́біў налі́білі
ж. налі́біла
н. налі́біла
Загадны лад
2-я ас. налі́б налі́бце
Дзеепрыслоўе
прош. час налі́біўшы

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

Raków

м. в. Ракаў

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

◎ Лі́біла, ліпела ’прынада для лоўлі ракаў’ (Нас.), ’прыстасаванне для прынаджвання ракаў’ (бых., Рам. 8) маг. лібінне ’тс’ (Дэмб.), лібіць ’лавіць ракаў на прынаду, прынаджваць’ (Нас., Гарэц., Інстр. 2). Укр. лібёць ’палка з прыманкай на ракаў’. Да любівы (гл.), якое пад уплывам народнай этымалогіі ўзиікла з *лібівы ’нятлусты’ (аб мясе). Іменна такім мясам прынаджвалі ракаў (Трубачоў-Фасмер, 2, 493). Утворана ад lib‑ і суф. ‑dlo.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

аднаво́чка, ‑і, ДМ ‑чцы; Р мн. ‑чак; ж.

Аднавокая прэснаводная жывёліна падкласа ніжэйшых ракаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

palpus

[ˈpælpəs]

n., pl. palpi

шчу́пальца n. (у шасьціно́жкі, павуко́ў, ра́каў)

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

◎ Ле́бела ’прынада для ракаў’ (рагач., Рам. 8), дзярж. le‑ bidlo ’тс’ (Карловіч, 3). Да лібіла (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Ґізка́ снасць для лоўлі ракаў’ (Сл. паўн.-зах.). Паводле Сл. паўн.-зах., запазычанне з літ. gižỹs ’станок для віцця вяровак’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)