Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
рабу́ха, ‑і, ДМ ‑бусе, ж.
1.Разм.Пярэстая жывёліна.
2.Разм. Рабая жанчына.
3.Спец. Хвароба тытуню і махоркі, пры якой на лістах утвараецца мноства бледнажоўтых плям, ад чаго лісты становяцца дзіравымі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Рабу́ля ’ластаўка’ (Сцяшк. Сл.), ’рабая або пярэстая карова’ (ТС). Утворана ад рабы́ (гл.) з дапамогай суф. ‑ул‑я, як рагу́ля ад рага́ты (Сцяцко, Афікс. наз., 122–123).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
пярэ́сты, ‑ая, ‑ае.
1. Такі, паверхня якога пакрыта плямамі, палосамі рознага колеру, які складаецца з чаго‑н. пафарбаванага ў розныя колеры; стракаты, рознакаляровы. Пярэсты дыван. Пярэстая тканіна. □ Марынка была ў шэрай вязанай кофтачцы, надзетай паверх сіняй, паношанай ужо сукенкі, на галаве — пярэстая хустачка, ражкі якой былі завязаны пад падбародкам.Хадкевіч.Вясною захапляюся ўсім: Зялёны бор шуміць над галавой, У новым гомане пярэстыя палі.Броўка.
2.перан. Неаднолькавы па свайму складу; мяшаны, неаднародны. У асноўным жа часопіс [«Трыбуна мастацтва»] налягаў на рэкламу пярэстага рэпертуару тых часоў, даваў разнастайную інфармацыю.Ліс.
3. З вялікімі плямамі, крапінамі; плямісты (пра масць жывёл). [Вінцук] адчыніў хлеў. Адтуль паважна выйшла пярэстая Рагуля, за ёй малодшая чорная Ліпка, а потым выскачыла сёлетняя цялушачка Зорка.Чарнышэвіч.У Хведаравых быў пярэсты — чорны з белым конь: ён кульгаў на адну нагу і кусаўся.Адамчык.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
speckled
[ˈspekəld]
adj.
пярэ́сты, рабы́; у кра́піны
speckled hen — пярэ́стая ку́рыца, ку́рка ра́бка
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
Перала́сы: перала́ссая карова ’пярэстая, у палосы’ (бабр., ЛА, 1). У выніку кантамінацыі лексем пярэ́сты і пяля́сы ’з белымі палосамі на чорным фоне ці з чорнымі на светлым’ (Нас.). Параўн. яшчэ перапялёсы (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
checkered, chequered
[ˈtʃekərd]
adj.
1) кле́тчаты
2) Figur. зьме́нлівы, разнаста́йны, пярэ́сты
a checkered career — пярэ́стая кар’е́ра
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
пу́га, ‑і, ДМ пузе, ж.
Прымацаваны да палкі кавалак вяроўкі або сырамяці, якім паганяюць жывёлу. Сымон сеў на перадок, махнуў пугай, і Пярэстая амаль з месца пайшла трухам.Чарнышэвіч.Ездавы пярэдняй павозкі размахваў пугаю і крычаў штосьці на каняку.Мележ.
•••
Як пугаю па вадзе — без пэўнага выніку, без знаку.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)