самаачышчэ́нне, ‑я, н.

1. Прыроднае ачышчэнне вады, глебы ў выніку розных біяхімічных працэсаў.

2. Дзеянне паводле дзеясл. самаачышчацца (у 2 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Natrkatastrophe

f -, -n прыро́днае бе́дства, экалагі́чная катастро́фа, катаклі́зм

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

во́зера, ‑а; мн. азёры, азёр; н.

Запоўненае вадой прыроднае паглыбленне сушы, замкнутае ў сваіх берагах. Возера Нарач. Лясное возера. □ Дзедава хата стаіць усімі вокнамі на возера, да сонца. Брыль.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

га́вань, ‑і, ж.

Прыроднае або штучна адгароджанае ад хваляў і ветру месца для бяспечнай стаянкі суднаў; прыстань, порт, бухта. Натуральная гавань. Гандлёвая гавань. □ Хаваюцца ў гавань параходы, — Ад буры не чакай дабра. Корбан.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

самасе́ў, ‑севу, м.

1. Прыроднае распаўсюджанне раслін насеннем, што асыпаецца само. Некалі дуб рос выключна самасевам, а цяпер мы высаджваем яго штогод на тысячах гектараў у Беларусі. Мяжэвіч.

2. Тое, што і самасейка. Бяроза-самасеў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

мінера́л

(фр. mineral, ад с.-лац. minerale)

прыроднае рэчыва, звычайна цвёрдае, якое ўваходзіць у склад зямной кары.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

built-in

1) убудава́ны

2) прыро́джаны

a built-in sense of humor — прыро́днае пачуцьцё гу́мару

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

кальмата́ж

(фр. cohnatage, ад лац. colmata = насып)

1) прыроднае або штучнае асяданне мулу на ўчастку зямлі, у выніку чаго ўтвараецца новы пладаносны слой;

2) прыроднае або штучнае ўмыванне гліністых або мулістых часцінак у поры грунту, што памяншае фільтрацыю вады праз сценкі каналаў, вадаёмаў.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

АДНАЎЛЕ́ННЕ ЛЕ́СУ,

адбываецца пад полагам дрэвастою, на высечках, гарах і інш. участках, якія раней былі пад лесам. Бывае прыроднае, штучнае і камбінаванае. Прыроднае аднаўленне лесу — біял. самааднаўленне лесу самасевам, пнёвымі і каранёвымі парасткамі. Працякае больш эфектыўна, калі на высечках пакідаюць пэўную колькасць насенных дрэў, лесасекі ачышчаюць ад рэшткаў драўніны, а глебу на іх пэўным чынам апрацоўваюць. Фіз.-геагр. асяроддзе для прыроднага насеннага аднаўлення лесу больш спрыяльнае ў лясной зоне, асабліва ў тайзе, дзе менш падлеску і травяністай расліннасці; горш працякае ў лесастэпавай, стэпавай, паўпустыннай зонах і прытундравай падзоне. Часта пры прыродным аднаўленні лесу адбываецца змена парод і ўтварэнне т.зв. вытворных лясоў: бярэзнікаў, алешнікаў, грабнякоў, асіннікаў і да т.п. Штучнае аднаўленне лесу — пасевы насення, пасадка сеянцаў, саджанцаў, сцябловых і каранёвых чаранкоў. Праводзяць на ўчастках, дзе прыроднае аднаўленне лесу не дае добрых вынікаў. На тэр. Беларусі яно арыентавана пераважна на вырошчванне хвоі, елкі, дубу, лістоўніцы і інш. (у лясах дзярж. фонду штогод праводзіцца на пл. каля 34 тыс. га). Камбінаванае (мяшанае), спалучае прыроднае і штучнае аднаўленне лесу на адной і той жа плошчы.

Аднаўленне лесу.

т. 1, с. 123

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

Во́кнішча ’акно ў балоце’ (БРС, КТС); ’невялікае, але вельмі глыбокае прыроднае возера’; ’вір на рацэ, возеры’ (Нас., Яшк., Касп.). Лексема пашырана на ўсёй усходнеславянскай тэрыторыі; параўн. рус. дыял. акнишче ’аконца ў дрыгве’, окни́ще ’дрыгва, грузкае месца’, бойк. вікнішче ’прорва, бездань’ (Талстой, Геогр., 207 і наст.). Да акно (гл.) у аналагічным значэнні.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)