дзве́ры, дзвярэ́й, Т дзвяра́мі і дзвяры́ма.
Праём у сцяне для ўваходу ў памяшканне, а таксама створ, якім закрываюць гэты праём.
Навесіць д.
Дубовыя д.
Зачыніць д. на ключ.
○
Царскія дзверы — у праваслаўнай царкве: галоўныя дзверы ў іканастасе, якія вядуць у алтар.
◊
Дзень адчыненых дзвярэй — дзень вольнага доступу ў навучальныя ўстановы з мэтай азнаямлення з імі перад паступленнем на вучобу.
Пры зачыненых дзвярах — без допуску пабочных асоб.
Стукацца ў дзверы — звяртацца да каго-н. з просьбай аб чым-н.
|| памянш. дзве́рцы, -аў.
|| прым. дзвярны́, -а́я, -о́е.
Д. праём.
Дзвярная клямка.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
doorway [ˈdɔ:weɪ] n. дзвярны́ праём;
in the doorway у дзвяра́х, на паро́зе
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
люне́т, -а, М -не́це, мн. -ы, -аў, м.
1. Арачны праём у скляпенні або купале над дзвярамі ці над акном (спец.).
2. Палявое ўмацаванне (уст.).
|| прым. люне́тны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
падваро́тня, -і, мн. -і, -яў, ж.
1. Шырокая шчыліна паміж варотамі і зямлёй.
2. Дошка, якая закрывае гэту шчыліну.
3. Праём у сцяне дома для праезду, праходу.
Забегчы ў падваротню.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Пралёт ’скразная адтуліна, праём’ (ТСБМ), ’франтон’ (віц., ДАБМ, камент., 778), ’градка, рад’ (Сцяшк. Сл.). Рус. проле́т ’скразная адтуліна, праём’, укр. проліт ’тс’, ’дыяметр’, польск. przelot тэхн. ’адтуліна’, ’дыяметр (трубы, канала)’, чэш. průdet ’пералёт’, серб.-харв. пролет ’тс’. Бязафіксны назоўнік ад праляцець < ляцець. Значэнне ’адтуліна, праём’ — праз прамежкавае значэнне ’адтуліна, праём для пралёта, прахода’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
ако́нны, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да акна. Аконнае шкло. Аконная рама. Аконны праём.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прахо́н, ‑у, м.
Разм. Праход, адтуліна, праём. Па вуліцы Карла Маркса стаялі яшчэ сцены камяніц са сляпымі прахонамі вокнаў і дзвярэй. Хведаровіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прапілава́ць, -лу́ю, -лу́еш, -лу́е; -лу́й; -лава́ны; зак., што.
1. Разрэзаць пілой да пэўнай мяжы або выразаць пілой.
П. дрэва да сярэдзіны. П. праём для акна.
2. Правесці які-н. час пілуючы.
|| незак. прапіло́ўваць, -аю, -аеш, -ае (да 1 знач.).
|| наз. прапіло́ўванне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
люка́рна
(фр. lucarne)
невялікі аконны праём на даху або купальным пакрыцці.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)